Nevali Çori, Cilalı Taş Devri'nin önemli yerleşimlerinden biri olarak tarih sahnesindeki yerini alıyor. Yapılan kazılarda, çağdaşları olan Karahantepe ve Göbeklitepe'nin kültürleriyle paralel olarak, çok önemli bir kült-toplanma alanına rastlanmıştır. Bu alanda, kireç taşından yapılmış bir insan başı figürü dikkat çekiyor. Saçının üst kısmı kazınmış, altı ise örgü şeklinde dolanmış bir yılan figürüyle tasvir edilen bu baş, yerleşim alanındaki kült yapılarının anlamını aydınlatan önemli bir buluntu olarak öne çıkıyor.
Başsız bir insan vücudunun tasvirinin yer aldığı bu figürün, bir rahip figürünü simgeliyor olabileceği düşünülüyor. Yılan figürünün binlerce yıldır yeniden doğuşu temsil etmesi ve zamanla şeytanla ilişkilendirilmesi, bu buluntunun kültürel anlamını güçlendiriyor. Hindistan'da günümüzde bile rahiplerin saçlarını bu şekilde kazıtma geleneği, bu tarihi simgeyle bağlantılı olabilir.
Göbeklitepe'deki gibi T şeklinde biten dikilitaşların da bu alanda yerleştirilmiş olması, figürlerin aşkın bir varlığı ya da atayı simgeliyor olabileceğini düşündürüyor. Bu taşlar, dönemin dini ve kültürel yapılarının izlerini taşıyor.
Nevali Çori'deki bu kült alanı, zamanla su altında kalmadan önce taşınmış ve buluntularıyla birlikte Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmeye başlanmıştır. Bu eserler, bölgedeki tarihsel ve kültürel değerleri bir kez daha gün yüzüne çıkararak, arkeoloji dünyasında heyecan uyandırıyor.
