Türkiye, tarihi boyunca pek çok önemli demiryolu ulaşım merkezi barındırmaktadır. Bu istasyonlar, yalnızca birer ulaşım noktası olmanın ötesinde, mimarileri ve tarihlerindeki izlerle Türk kültürünün ve demiryolu tarihinin önemli simgeleridir. İşte Türkiye’nin öne çıkan tarihi tren istasyonları:
1. Alsancak Tren İstasyonu, İzmir
İzmir'in Alsancak Garı, 1858 yılında inşa edilmeye başlanmış ve 1861 yılında tamamlanmıştır. Geç Osmanlı dönemi mimarisinin izlerini taşıyan gar, bünyesindeki hastane ve yönetim binalarıyla bir kompleks olarak tasarlanmış. Günümüzde İzmir Banliyö Sistemi’nin merkez tren hattı olarak hizmet vermektedir. Alsancak Garı'nın hemen yanında yer alan İzmir’in ilk saat kulesi de dikkat çeker.
2. Basmane Tren İstasyonu, İzmir
Basmane Garı, 19. yüzyılda İzmir Limanı'na ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla inşa edilmiştir. 1922'deki büyük yangında ciddi hasar gören bina, 1927’de onarılmıştır. Günümüzde aktif olarak kullanılan Basmane Garı, kesme taş cephesi ve çelik peronlarıyla tarihi bir yapıdır.
3. Kemer Tren İstasyonu, İzmir
Türkiye’nin en eski tren istasyonu olan Kemer Garı, 1858 yılında faaliyete geçmiş ve Osmanlı Demiryolu Şirketi tarafından inşa edilmiştir. Bugün, İZBAN’ın Cumaovası-Menemen hattına hizmet vermektedir.
4. Haydarpaşa Tren İstasyonu, İstanbul
İstanbul’un simgelerinden biri olan Haydarpaşa Garı, 1872’de hizmete girmiştir. Almanya’dan gelen mimarların eseri olan gar, neoklasik Alman stilini yansıtmaktadır. Artan yolcu trafiği nedeniyle mevcut binası 1908’de yeniden inşa edilmiştir. Bugün kullanılmayan gar, Marmaray’ın tamamlanmasının ardından Yüksek Hızlı Trenlere hizmet vermesi planlanmaktadır.
5. Sirkeci Tren İstasyonu, İstanbul
Sirkeci Garı, 1890’da Alman mimar August Jachmund tarafından yapılmıştır. İstanbul’un önemli demiryolu merkezlerinden biri olan gar, günümüzde TCDD müzesine ev sahipliği yapmaktadır.
6. Ankara Tren İstasyonu
1892 yılında hizmete giren ilk Ankara Garı’nın yetersiz kalması üzerine, 1937’de Art Deco tarzında inşa edilen yeni bina kullanılmaya başlanmıştır. Bu istasyon, aynı zamanda Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi’ne de ev sahipliği yapmaktadır.
7. Ankara Gazi Tren İstasyonu
1926’da inşa edilen Gazi Garı, ulusal mimarlık döneminin ilk örneklerinden biridir. Çini süslemeleriyle dikkat çeken gar, günümüzde aktif olarak kullanılmaktadır.
8. Konya Tren İstasyonu
1893’te inşa edilen Konya Garı, hala aktif olarak kullanılmaktadır. Osmanlı Dönemi’nde yapılan bu gar, şehirdeki demiryolu ulaşımının gelişmesinde önemli rol oynamıştır.
9. Adana Tren İstasyonu
1912 yılında hizmete giren Adana Garı, büyük bir alana yayılmaktadır. Hem tarihi hem de günümüzdeki işlevselliği ile önemli bir ulaşım merkezi olmaya devam etmektedir.
10. Mersin Tren İstasyonu
Mersin Garı, 1886 yılında inşa edilmiştir ve Mersin Limanı'na oldukça yakın bir mesafededir. Bugün çoğunlukla yük trenlerine hizmet veren gar, tarihi binasının yanına 1955’te ek bir bina yapılmıştır.
11. Merinos Tren İstasyonu, Bursa
Merinos Garı, 1892 yılında faaliyete girmiş ve 1951 yılında kapatılmıştır. Restorasyonu sonrasında sosyal tesis olarak kullanılan bu istasyon, Bursa'nın tarihsel yapılarından biridir.
12. Edirne Tren İstasyonu
Edirne Garı, 1910 yılında hizmete girmiş olup, mimarı Kemalettin Bey, ulusal mimarlık döneminin etkilerini burada uygulamıştır. Bugün ise rektörlük binası olarak kullanılmaktadır.
13. Eskişehir Tren İstasyonu
Eskişehir Garı, 1892 yılında inşa edilmiştir ve 1953'te modernize edilmiştir. Bugün, önemli demiryolu hatlarının kesişim noktalarından biri olmaya devam etmektedir.
14. Kayseri Tren İstasyonu
1933 yılında inşa edilen Kayseri Garı, Anadolu-Bağdat Demiryolları tarafından yapılmıştır. Türkiye’nin önemli demiryolu hatlarına hizmet vermeye devam etmektedir.
15. Kars Tren İstasyonu
1899’da inşa edilen Kars Garı, özellikle Rus İmparatorluğu döneminde stratejik bir öneme sahipti. Bugün, Turistik Doğu Ekspresi gibi trenlere hizmet vermektedir.
16. Sivas Tren İstasyonu
1930’da açılan Sivas Garı, erken Cumhuriyet Dönemi mimarisinin güzel örneklerinden biridir. Şu anda Doğu Ekspresi gibi önemli tren hatlarına hizmet vermektedir.
17. Malatya Tren İstasyonu
Art Deco tarzındaki Malatya Garı, 1931 yılında açılmıştır ve önemli demiryolu hatlarına hizmet vermektedir.
18. Manisa Tren İstasyonu
1865’te açılan Manisa Garı, İzmir-Kasaba Demiryolu’nun bir parçasıdır ve günümüzde de aktif olarak kullanılmaktadır.
19. Diyarbakır Tren İstasyonu
1935’te inşa edilen Diyarbakır Garı, Güney Kurtalan Ekspresi ve bölgesel trenlere hizmet vermektedir.
20. İzmit Tren İstasyonu
İzmit Garı, 1873-1910 yılları arasında inşa edilmiştir. Tarihi İzmit Tren İstasyonu, Atatürk’ün önemli ziyaretlerine de ev sahipliği yapmıştır.
21. Erzincan Tren Garı
Erzincan ili merkezine bağlı Çarşı Mahallesinde bulunan bir demiryolu istasyonudur. Erzincan; Türkiye’ nin Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir ilidir. Erzincan’ da bulunan tarihi Erzincan Tren Garı, 1938 yılında inşa edilmiştir. Şehir merkezinde bulunan gardan, pek çok yere kolayca ulaşmak mümkündür.
Erzincan Tren Garında, Doğu Eksperi ve Turistik Doğu Ekspresi ve Erzincan – Divriği Treni hizmet vermektedir. Erzincan Tren Garı Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarına aittir. Gar içerisinde, seyahat karşı satış noktaları ve büfeler bulunmaktadır.
