Güneybatı Türkiye'nin Aydın ili sınırları içerisinde, Morsynus Nehri'nin bereketli vadisinde yer alan Aphrodisias, tarih boyunca önemli bir kültür merkezi olarak dikkat çekmiştir. Bu antik şehir, hem büyüleyici mimarisiyle hem de dünyaca ünlü mermer işçiliğiyle tanınır. Aphrodisias, ismini aşk tanrıçası Afrodit'ten alırken, şehrin kendisi de tarihin derinliklerine mermerle işlenmiş bir hikaye bıraktı.
Aphrodisias, iki ana bölümden oluşur: Birincisi, arkeolojik alan olan şehir merkezi; diğeri ise kuzeydoğusunda yer alan mermer ocakları. Bu mermerler, şehri sadece fiziksel olarak değil, kültürel anlamda da şekillendirmiştir. MÖ 2. yüzyılda şehirleşmeye başlayan Aphrodisias, Roma İmparatorluğu ile yakın ilişkiler kurarak önemli bir kültürel merkez haline geldi.
Şehre hayat veren, dönemin en kaliteli mermer kaynaklarına sahip olan Aphrodisias’ın kuzeyindeki Babadağ eteklerinden çıkarılan bu taşlar, şehirde inşa edilen devasa yapılarla birleşmiş, şehri zamanla dünyanın en ünlü heykeltıraşlarının yetiştiği bir merkez haline getirmiştir. Mermer, burada yalnızca inşaat malzemesi değil, bir sanat formu olarak da kullanılmıştır. Bu, şehri dönemin en önemli sanatsal üretim bölgelerinden biri yapmıştır.
Aphrodisias’ı özel kılan bir diğer unsur ise, bu antik kentin, Roma İmparatorluğu'na sunulan önemli katkılardır. Augustus’un koruması altına girdikten sonra, kent hızlı bir gelişim göstererek imparatorluğun en gözde şehirlerinden biri olmuştur. Roma Senatosu tarafından verilen ayrıcalıklar, şehrin kültürel ve ekonomik olarak hızla büyümesini sağlamıştır. Aphrodisias, aynı zamanda dönemin önemli felsefi ve sanatsal fikirlerinin harmanlandığı bir yer olmuştur.
Aphrodisias, hem Geç Helenistik Dönem hem de Roma ve Bizans dönemlerine ait olağanüstü yapılarıyla dikkat çeker. Şehirdeki büyük tiyatro, agora, tapınaklar ve hamamlar, hem sanatsal hem de işlevsel olarak dönemin en iyi örneklerini sunar. Bu yapılar ve üzerlerindeki kabartmalar, antik dünyanın görsel ve entelektüel zenginliğini gözler önüne serer.
2017 yılında, Aphrodisias ve yakınlarındaki mermer ocakları, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir. Bu, bölgenin hem tarihsel hem de kültürel önemini küresel ölçekte pekiştiren bir adımdır. Antik kentin taşları, yalnızca fiziksel olarak değil, binlerce yıl süren bir kültürel miras olarak günümüze ulaşmıştır. Aphrodisias, mermerle yontulmuş tarihi, sanatı ve kültürüyle Antik Dönem'in eşsiz şehirlerinden biridir.
