Orkide, zarif ve estetik çiçekleriyle en popüler salon bitkilerinden biridir. Orkide bakımı, dikkatli bir yaklaşım gerektirir, ancak doğru yöntemlerle evde sağlıklı ve güzel çiçekler yetiştirmek mümkündür. Orkide bakımı konusunda uzmanlaşmak için ışık, sıcaklık, sulama ve nem oranı gibi faktörlere dikkat edilmesi gerekir.
Orkide çiçeği, Salepgiller familyasına ait destansı güzelliğe sahip bir çiçektir. Tropikal iklimleri seven orkide dünyanın her yerinde yetişme imkanına sahiptir. Orkidelerin dünya üzerinde 20 000’den fazla çeşidi olduğu bilinmektedir. Türkiye’de yetişen 24 çeşidi vardır.
Dünyada en geniş ikinci familyaya sahiptir. Bu zarif çiçeğin yaprakları sıralı, pul şeklinde ve damarlı olur. En yaygın olan orkide çeşitleri şu şekildedir:
• Cymbidium
• Miltonia
• Phalaenopsis
• Paphiopedilum
Orkide'nin Özellikleri;
Orkide çiçeği asaletin ve özenin simgesidir. Bu tropikal iklim sever çiçeklerin küçük yaprakları ve uzun gövdeleri vardır. Orkide çiçeklerinin ince uzun gövdeleri narin oldukları hissini uyandırsa da fazlasıyla dayanıklı uzun ömürlü bitkilerdir. Ülkemizde en sevilen çiçek olarak ve en çok satılan 3 çiçek arasında geçmektedir.
Orkideler yılda 2, bakımı güzel yapılırsa 3-4 kez çiçek açarlar. Sulama yapılacak su çok önemlidir musluk suyu yerine içme suyu kullanmanız daha sağlıklı olur. Orkideler ışığı ve havadar yerleri sever. Işığı sevseler de orkide çiçeği güneş ışığına direkt maruz kalmamalıdır. Her çiçeğin özelliğinin farklı olması gibi orkidenin çeşitlerinin de özellikleri farklıdır en yaygın orkide çeşitlerinin özelliklerinden kısaca bahsetmek isteriz.
İşte orkide bakımı hakkında bilmeniz gereken tüm detaylar ve çoğaltma yöntemleri:
1. Işık ve Güneş İhtiyacı
Orkide, doğrudan güneş ışığından hoşlanmaz ve aşırı güneşe maruz kaldığında çiçekleri hızla solabilir. Ancak, tamamen karanlık bir ortamda da yetişmesi zordur. Orkideler, dolaylı ışık alabilen ortamlarda en iyi şekilde gelişir. Işık, yaprakları fazla ısıtmamalı; ortamda yeterli ışık olduğu takdirde orkide çiçek açacaktır.
2. Sıcaklık
Orkideler tropikal bitkiler olmakla birlikte, aşırı sıcak ortamlarda rahat edemezler. Orkidenin sağlıklı gelişebilmesi için ortam sıcaklığının 18°C ile 29°C arasında olması gerekir. Daha düşük veya daha yüksek sıcaklıklar, bitkinin sağlığını uzun vadede olumsuz etkileyebilir.
3. Nem Oranı
Orkide nemli ortamlarda yetişmeyi sever. Gün boyunca nem oranı en az %50, gece ise %70 civarında olmalıdır. Bu nem oranı, orkidenin sağlıklı büyümesi için ideal kabul edilir. Nem seviyesini artırmak için bitkinin etrafına bir nemlendirici yerleştirebilir veya bir tepsi su koyabilirsiniz.
4. Sulama
Orkidenin sulama alışkanlıkları, bakımının en önemli noktalarından biridir. Fazla sulama, köklerin çürüyerek bitkiye zarar vermesine yol açabilir. Orkideyi haftada bir veya iki kez, oda sıcaklığında dinlendirilmiş suyla sulayabilirsiniz. Üç ana sulama yöntemi vardır:
-
Daldırma Yöntemi: Orkidenin saksısını dinlendirilmiş su dolu bir kaba yerleştirip 10-15 dakika kadar bekletin. Sonrasında fazla suyun süzülmesini bekleyin.
-
Buz Küpleri İle Sulama: Orkidenin toprağının nemini arttırmak için buz küpleri kullanabilirsiniz. Buzlar eridikçe toprak suyu emer.
-
Doğrudan Sulama: Klasik yöntemle oda sıcaklığındaki suyu doğrudan saksıya dökebilirsiniz. Saksı altındaki fazla suyu mutlaka boşaltın.
5. Toprak ve Saksı Seçimi
Orkide, özel bir toprak karışımı gerektirir. Genellikle torf ve lif karışımından oluşan topraklar tercih edilir. Saksı da önemli bir unsurdur; orkidenin kökleri ışığa ihtiyaç duyar, bu nedenle şeffaf ve ışık geçirebilen saksılar kullanmak gereklidir.
6. Gübreleme
Orkidenin çiçek açmasını teşvik etmek için düzenli olarak sıvı gübre kullanabilirsiniz. Ayda bir kez gübre uygulayabilir, dilerseniz bu miktarı haftalık olarak bölerek verebilirsiniz.
7. Budama
Orkide çiçeklendikten sonra saplar zamanla kurur. Çiçek saplarının kahverengiye dönmesi, sapların kesilmesi gerektiğini gösterir. Sapı steril bir makasla kesip bitkiden ayırabilirsiniz. Ayrıca, canlı sapları keserek yeni bir orkide çiçeği üretmek mümkündür.
Orkide Çoğaltma Yöntemleri
Orkide çoğaltma, birkaç farklı yöntemle yapılabilir. En yaygın üç çoğaltma tekniği ise çelikle, keiki ile ve ayırma yöntemidir:
1. Çelikle Çoğaltma
Orkideyi çelikle çoğaltmak için, sağlıklı bir çiçek sapının üst kısmını kesin. Ardından, bu parçayı toprak veya su içinde köklendirebilirsiniz. Bu yöntem, orkidenin gelişmiş olması gerektiğinden biraz sabır gerektirir.
2. Ayırma Yöntemi
Orkide kökünden yavru verdiğinde, bu yavruları dikkatlice ayırarak yeni bir bitki oluşturabilirsiniz. Yavrunun kökleri yeterince gelişmişse, ayırma işlemi başarılı olacaktır.
3. Keiki ile Çoğaltma
Keiki, orkidenin uç kısmında oluşan minik orkidelerdir. Yeterince olgunlaştığında, keikiyi ana bitkiden ayırabilir ve yeni bir orkide oluşturabilirsiniz. Bu yöntemle çoğaltma yaparken, keikin en az 2 yaprağı ve 3 cm kökü olmalıdır.
Orkide bakımı ve çoğaltma, biraz özen ve doğru tekniklerle oldukça keyifli bir süreçtir. İyi bir bakım ile orkideniz sağlıklı kalır ve uzun süre çiçek açmaya devam eder.
