Ahmed el-Buni tarafından yazılan bu kitap, matematikçi, filozof ve Sufi olan yazarın bilgeliğini ve mistik anlayışını yansıtan bir başyapıttır. El-Buni’nin yazıları, eserlerin ezoterik değerini ve İslami öğretilerle ilgili konuları kapsar, özellikle de tılsım, sihir ve maneviyat gibi gizli ilimlere odaklanır.
Ahmed el-Buni, Mısır’da yaşayarak birçok seçkin Sufi üstadından eğitim almış ve bu bilgileri Şemsü’l-Maârif adlı eserinde derlemiştir. Kitap, tılsım, astroloji, büyü ve diğer gizli ilimlerle ilgili bir rehber niteliği taşır. Ancak, kitabın içeriğinde yer alan potansiyel tehlikeler nedeniyle, zaman içinde çeşitli ülkelerde yasaklanmış ve hatta bazı baskılarda içindeki sırların çıkarılmasına yönelik önlemler alınmıştır.
Günümüzde, Şemsü’l-Maârif’in orijinal nüshasının dünyanın neresinde olduğu belirsizdir. Kitabın İslam dünyasının farklı bölgelerinde çok sayıda uyarlaması bulunmakla birlikte, özellikle Türkiye’de birçok benzer isim taşıyan kitapla karşılaşmak mümkündür. Ancak, kitabın içerdiği gizli ilimlerin kullanımı, İslam’ın doğrultusunda olmadığı takdirde zararlı sonuçlara neden olabilir. Bu bağlamda, Şemsü’l-Maârif’in tarihsel önemi ve içerdiği öğretilerin doğru anlaşılması büyük bir önem taşımaktadır.
Şemsü’l-Maârif Kitabı Hakkında Bilgi
Şemsü’l-Maârif, Ahmed b. Ali el-Buni’ye ait bir eserdir ve havas ilimleriyle ilgili detayları içermektedir. Eserin tam adı “Şemsü’l-maʿârif ve leṭâʾifü’l-ʿavârif”dir. Havas ilimlerinin temelde tefsir ilminin alt kolları olarak kabul edildiğini ve şer‘î ilimlerle uyumlu olduğunu ifade eder. Bu alandaki en ünlü eserin Buni’nin “Şemsü’l-maârif” olduğunu söyler.
Eser, kırk bölümden oluşmaktadır ve İslâm dünyasında bâtıni ilimlere dair yazılmış en kapsamlı kitaplardan biridir. Yedi ilmin konularını içermektedir: Harfler ilmi; sayılar ilmi; cefr ve vefkler ilmi; zâyirçe ilmi; anâsır-ı erbaa ilmi; yıldızlar, felekler, burçlar ve menziller ilmi; isimler, rukyeler, tılsımat ve dualar ilmi; simya ilmi.
Müellif, eserin girişinde amacının, esmâ-i hüsnânın yüceliğini vurgulamak, harflerin sayılarla uyumuyla (vefk) ortaya çıkan ilâhî hikmetleri açıklamak, dua, ilâhî isimler ve onlara tâbi olan sure ve ayetlerdeki harflerle tasarruf ve teshirde bulunmanın niteliğini açıklamak olduğunu ifade eder.
ABD’nin Kitabın Kopyasını Talep Etmesi
1984 yılında Mehmet Serhan Tayşi, dönemin Kültür Bakanlığı tarafından imzalanmış bir yazı ile karşılaştı. Amerika Birleşik Devletleri, Millet Kütüphanesi‘nde bulunan eski bir kitabın kopyasını talep ediyordu. Mektubu açan Tayşi, karşılaştığı bu isteğin üzerine önce kitabı incelemeye karar verdi. Kitap, 800 yıl önce Ahmed Ali el-Bûnî tarafından yazılmış olan “Şems’ül Maarif” adlı eserdi.
Tayşi, kitabın sayfalarını uzun süre karıştırdı, ancak Arapça ve Osmanlıca bilmesine rağmen içeriği çözemedi. Bu nedenle konuda bilgi sahibi bir ilim adamını çağırarak kitabın incelenmesini istedi. Yapılan araştırma sonucunda, kitabın sihir, astroloji, büyü ve Havas olarak adlandırılan gizli ilimlerle ilgili olduğu anlaşıldı. Ancak kitap, diğer benzerlerinden farklı olarak neredeyse görünmezliğin sırlarını açıklıyordu ve içinde nasıl kullanılacağını belirten bir anahtar bulunuyordu.
Mehmet Serhan Tayşi, kitabın sıradan bir kitap olmadığını anladı ve Amerika’nın bu kitabın peşinde olduğunu düşündü. Önce Bakanlığa bir yazı yazdı, ardından konuyu MİT Müsteşarlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Başbakanlığa kadar taşıdı. Tayşi, kitabın kopyasını göndermemeleri gerektiğini ve kitabın içinde bulunan sırları anlatan anahtarı yok etmeleri gerektiğini vurguladı. Genelkurmay hızla cevap verdi, Tayşi’nin uyarılarına katıldı. Kitabın yanlış ellere geçmesi durumunda dünyanın en tehlikeli kitabına dönüşebileceğini belirtti.
Mısır’da Şemsü’l Maarif Kitabından Hazinelerin Yerini Öğrenen Çete
2021 yılında Mısır’ın önde gelen iş adamlarından Hassan Rateb’in tutuklanması, ülkede büyük bir olayın fitilini ateşledi. Rateb, yargılandığı mahkemede tarihi eser kaçakçılığı yapan bir çeteye finansman desteği sağlamakla suçlanıyordu. Ancak bu olay, sadece finansmanın ötesinde, Mısır’ın tarihi zenginliklerini hedef alan bir çetenin ortaya çıkmasına neden oldu.
Çetenin lideri Alaa Hassanein‘in paçayı kurtaramadığı bir kazıda yakalanması, uzun bir süredir Mısır’ın farklı bölgelerinde yer altından çıkartılan iki yüzden fazla tarihi eserin ortaya çıkmasına yol açtı. Arkeolojik kazı sırasında yakalanan çete, mahkemede olayı daha da ilginçleştirerek Mısır gündemini sarsmıştı.
Olayın dikkat çeken yanlarından biri, çetenin bu kadar zor keşfedilebilen eserlerin nerede gömülü olduğunu nasıl bulduklarını itiraf etmeleriydi. Çetenin çökertildiği sırada ele geçirilen eski bir kitap, yetkililerin dikkatini çekti. Kitap incelendiğinde, onun Ahmed Ali el-Bûnî tarafından yazılmış olan “Şems-ül Maarif” adlı eser olduğu belirlendi. Bu kitap, çetenin tarihi eserleri keşfetme ve bulma konusundaki yöntemlerini açıklamış olabilir.
Alaa Hassanein, çete lideri olarak, yaptıkları arkeolojik kazıları kırmızı cıva kullanarak gerçekleştirdiklerini ve bu karmaşık yöntem sayesinde cinlerle irtibat kurarak eserlerin gömülü olduğu yerleri tespit ettiklerini söyledi. Bu açıklamalar, Şems-ül Maarif adlı eserden öğrendikleri yöntemle hazinelerin yerini bulduklarını ifade etti.
Ancak çetenin bu cinlerle işbirliği yapma yöntemini itiraf etmeleri, onları cezaevine gönderildi. Cinlerin define yerlerini bildiğini söyleyen çete üyeleri, Şemsü’l Maarif kitabından bu bilgileri edindiklerini kabul etti. Cinlerin define yerlerinden haberdar oldukları ve hatta bazı hazinelerin özellikle tılsımlanarak cinler tarafından korundukları bilinmektedir.
Hirak Rif Hareketi Olayında Şemsü’l Maarif Kitabının Kullanımı
2017’nin Haziran ayında Fas’ın kuzeyindeki Rif bölgesinde başlayan kitlesel Hirak Rif Hareketi protestoları, bir dizi olaylı günle sonuçlandı. Bu olayların ardından, protesto liderlerinden biri yaşarken evinde belirsiz bir şekilde yangın çıktı ve hayatını kaybetti. Kısa bir süre sonra, aynı mahallede bulunan üç farklı akraba ve komşusunun evi de benzer bir şekilde nedeni bilinmeyen bir yangında kül oldu. Bu gizemli yangınlar, mahalle sakinlerinde büyük bir korku yarattı.
Protesto liderinin hayatını kaybetmesinden sonra, bir ekip arkadaşı sosyal medyada canlı yayın açarak, bu yangınların sebebini açıkladı. İddialara göre, ölen liderle birlikte, olayların başlamadan önce Şems-ül Maarif kitabını kullanmışlardı ve her şeyin sorumlusu olarak bu kitabı gösterdiler. İlk yangının olduğu evde, Şems-ül Maarif kitabının bir kopyasına ulaşıldı. Bu durum, olayların arka planındaki gizemli olayları daha da derinleştirdi.
Şemsü’l-Maârif ve Ahmed El-Buni
Şeref el-Din veya Şihab el-Din veya Muhyi el-Din Ebu el-Abbas Ahmed ibn Ali ibn Yusuf el-Kuraşi el-Sufi, daha çok Ahmed el-Buni olarak bilinen bir matematikçi, filozof ve tanınmış bir Sufi’dir. Onun hakkında çok az şey bilinmektedir. Yazıları, mektupların ezoterik değerini ve matematik, sihir (büyücülük) ve maneviyatla ilgili konuları ele almaktadır. Buna’da (bugünkü Annaba, Cezayir) doğan el-Buni, Mısır’da yaşadı ve zamanının birçok seçkin Sufi üstadından eğitim aldı.
Muhyiddin İbn Arabi‘nin çağdaşı olan, döneminin en önemli kitaplarından birini yazdığı bilinmektedir; Hala tılsımlar ve kehanet üzerine en önde gelen okült metin olarak kabul edilen bir kitap olan “Şems el-Ma’arif”. Bu tür büyülere sihir (Büyücülük) yerine İlm el-Hikme (Bilgelik Bilgisi), İlm el-simiyah (İlahi İsimlerin Çalışması) ve Ruhaniyat (Maneviyat) adı verildi.
Müslüman dünyasında büyücülükle ilgili sözde mücerrebat (“zamanla test edilmiş yöntemler”) kitaplarının çoğu, “Şems el-ma’arif’ten basitleştirilmiş alıntılardır. Kitap, bugüne kadar Teurji ve ezoterik sanatlar üzerine ufuk açıcı bir çalışma olmaya devam etmektedir.
Ahmed el-Buni, tasavvuf yolunda birçok öğrenci yetiştirmiş ve öğretileriyle içsel arınma, tefekkür ve ruhsal dönüşümün önemini vurgulamış bir Sufi âlimdir. Milattan sonra 1286 yılında Kahire’de vefat etmiştir.
Muhyiddin İbn Arabi
El-Buni’nin öğretileri, öğrencileri tarafından benimsenmiş ve uygulanmıştır. Ancak, özellikle Şemsü’l-Maârif adlı eseri, içerdiği potansiyel tehlikeler nedeniyle birçok ülkede yasaklanmıştır. Orijinal nüshasının dünyanın neresinde olduğu bilinmemektedir.
Kitabın İslam dünyasının farklı bölgelerinde kendine özgü varyasyonları ve eklemeleriyle birçok uyarlaması yapılmıştır. Türkiye’de de aynı ismi taşıyan pek çok kitap bulunmaktadır. Ancak, kitabın olası zararları göz önünde bulundurularak içerdiği sırlar birçok yeni baskıda çıkarılmıştır. Ahmed el-Buni’nin öğretileri, onun ölümünden sonra bile birçok takipçisi tarafından yaşatılmış ve bu, farklı coğrafyalarda çeşitli yorumlarla devam etmiştir.
Şemsü’l-Maârif, genel olarak İslami öğeler içeren kapsamlı bir tılsım, metafizik ve doğa koleksiyonunu içeren bir büyü kitabıdır. Okültizmle ilgilenenler için önemli kaynaklardan biridir. Kitap iki bölüme ayrılmıştır; birinci bölüm büyü teorisini ve İslami ruhaniyetle ilişkisini ele alırken, ikinci bölüm çeşitli ritüelleri ve büyüleri gerçekleştirmek için pratik talimatlar içermektedir.
Kitabın ilk bölümü, İslam’da büyünün felsefi ve teolojik temellerini araştırırken, aynı zamanda Kuran, peygamberler ve meleklerin bu konudaki bakış açılarını tartışır. Sayıların ezoterik önemi ve çeşitli büyülü yazışmaların sembolizmi de kitapta incelenen diğer konulardır.
