Erzincan yöresinde asırlardır kullanılan şive ilçeden ilçeye bile değişiklik gösteriyor. Hem merkezde hem de ilçelerde kullanılan kelimeler şiveleriyle günümüzde az da olsa kullanılmaya devam etmekte. işte sadece erzincan ve yöresindekilerin anlayabileceği o şiveli kelimeler;
A
Aba............ .....: Ana, anne
Adak ..............: Ayak (çocuklar için söylenir)
Ağasi.......... .....: Dostum
Ağmak.......... ...: Dengesinden ağır
Ağrik.......... .....: Altıpara köylerinden biri
Ağşak.......... ....: iğin başındaki makara
Ağartı .............: Süt ve sütten elde edilen ürünler.
Ağu, Ağı .........: Zehir.
Ağuz........... ....: İneğin, yavrudan sonraki ilk sütü.
Ahbin.......... .....: Hayvan gübresi
Ahırat Suali .....: Bilinmesi zor sorular.
Ahlı Kesmek ....: Aklı yetmek, Yapacağına inanmak.
Ahşam .............: Akşam.
Ahur........... ......: Hayvan barınağı, Ahır.
Ahur Hergi ......: Erken nadasa bırakılmış tarla.
Ahpun (Ahbin).: Hayvan gübresi
Alaf ............... .: Otlardan hazırlanan hayvan yemi.
Alçacuh ..........: Alçacık.
Aluç........... ......: Alıç, yabani ağaç meyvası.
Anenge......... ...: Benzeri, tıpkısı
Anikko......... .....: Anne
Annaç .............: Tam karşısı.
Arğı ............... .: Ağrı.
Arha ............... : Sırt, sırtta taşınan yük, destek.
Arhasıguylı - Arka koyun .: Sırt, arka üstü
Arnet.......... .....: Sincap
Arustak........ ....: Tavan arası
Asbab (Esbab)..: Elbise
Aşşah, Aşak .....: Aşağı
Avara ..............: Boş, avare.
Avhalama ........: Hırpalama
Avlak ............... : Av yere, av için yapılan gizli barınak.
Ayahde gurumak..: Çok zayıflamak.
Ayam, eyyam .....: Hava
Ayakçak ...........: Basamak
Ayakyolu .........: Tuvalet
B
Badış ............: Taze fasulye tanesi.
Baha .............: Para olarak değer.
Baldırcan ......: Patlıcan.
Balik.......... .....: Sevgi özü
Barabar........ ..: Birlikte
Baroş.......... ....: Bakraç=Baruş, bakır kova.
Bastığ, bastık .: Dut veya üzüm pestili.
Başyoharı .......: Yukarı doğru, yukarı taraf.
Bayak ..............: Demin, az önce
Bazlama ..........: Kalın ve yağlı saç ekmeği
Becit.......... .....: Acele, eli tez, önemli.
Belbağı........ ....: Yumuşak ince kuşak
Bellik ..............: Kambur
Benne ............: Duvarcı
Bennem .........: Ben nebileyim, banane.
Besgimet .......: Peskimet.
Bıbılik........ ......: Gülün goncası
Bıbızik........ .....: Sivri
Bıcik.......... ......: Çörek
Bıcırik........ ......: Tez canlı
Bıldır ............... : Geçen yıl
Bızik ............... : Küçük abdest
Bibi ............... .: Babanın kız kardeşi, hala.
Bigodul beklemek .: Biraz beklemek.
Bi pırtik ..........: küçücük, ufak bir parça.
Bire ............... .: Bira.
Bizim it size balta gettü mi?.: Boş yere konuşmak
Bocik .............: Böcek, haşarat
Bocçik .............: Kuyruk sokumu
Boğazsız .........: İştahsız
Bostan ............: Kovun, karpuz tarlası.
Bozik .............: Yabani armut, ahlat.
Böcü, Böcük ..: Böcek.
Bön............ ....: Aptalımsı.
Böyganne .....: Büyükanne.
Bukağı ...........: Kelepçe.
Buncucuh ......: Bunun kadar küçük.
Bumbar .........: İşkembe.
Buymak ..........: Üşümek
Bük............ ....: Sık çalılık, fundalık, viraj
Boğunbağı ......: Atkı, kaşkol
C-Ç
Cadu .............: Büyücü kadın
Cağ, Cağik......: Parmaklık, parmakçalık
Can aşı .........: ölü evinde verilen yemek.
Canı ısınmak .: Güvenmek, kanı kaynamak.
Canik.......... ....: Sevgi sözü.
Cehez ............: Çeyiz.
Cemkürmek...... .: Gereksiz cevap
Cıbıl.......... ......: Çıplak, fakir
Cıbıliğ ............: Çırıl çıplak.
Cıllık . ............: Harap
Cılk ............... .: Bozulmuş
Cıkkırik....... .....: Kapı mandalı
Cikmik......... ....: Tekme.
Cıngirik ............: Küçük çıngırak
Cırnah ............: Tırnak.
Cicoz ..............: İri bilye.
Cırtik......... .....: Birazcıcık
Cırdig .............: Küçük salkım.
Cısik.......... ......: Yakıcı ateş
Cızu, Cuzu......: Uzun kuyruklu kanatlı ötücü böcek, Ağustos böceği
Cindik......... ....: Önemsiz, yetersiz , çok az.
Cücük, Cucug ....: Kuş, tavuk yavrusu.
Cottik .............: Kuyruk.
Çabigin ........: Acele edin
Çağa .............: Küçük çocuk
Çağla ............: Ham meyve.
Çapbik, çapik .: El çırpma, alkış.
Çaput.......... ....: Paçavra
Çaşır, Çaşur ....: Bir nevi hayvan yemi
Çebiş ..............: 2 yaşındaki keçi
Çedik.......... .....: Çocuk ayakkabısı
Çello ............... : Kaba, irice, büyük.
Çemiç .............: Dut kurusu.
Çermik......... .....: Ilıca, kaplıca
Çeper.......... .....: Bahçe etrafına konan çalı çırpı
Çevlik ............: Suyun dönemeç yeri
Çerçi .............: Seyyar satıcı
Çevürme .....: Etrafı çevrili meyve bahçesi.
Çığız ..............: Geçimsiz.
Çıra ............... : Tutuşturucu ağaç, lamba.
Çıyrık, Çığrıh......... .....: İp bükme aleti.
Çig ............... ..: Biriktirilerek ekşitilen süt.
Çigit ............... : çekirdek.
Çimmek, çunmak ...: Yıkanmak
Çittik......... ......: Zayıf
Çir ............... ...: Kuru erik ve kayısı
Çoçik ..............: Binilecek hayvan, eşek
Çırban......... .....: Su yollan bakıcısı, gerektiği zaman su vermekle görevli
Çırmak......... .....: İnce su arkı
Çırtma .............: Sebzeleri incecik doğramak
Çıtırik ..............: Gevrek
Çuşik ..............: Eşek.
Çüçük .............: Söğüt dalından yapılan düdük.
Çüt, çuft .........: Çift.
Çüt sürmek .....: Çift sürmek, harman kaldırmak.
D
Dadanmak .....: Alışmak.
Dağdan inme ..: Iz'ansız.
Dalda ...........: Issız, sakin taraf.
Daldalamak ...: Sığınmak, barınmak.
Danik.......... ...: Küçük dana.
Davar ...........: Koyun, keçi sürüsü.
Dayah ...........: Ağaç destek; dayak, dövmek.
Değmek ........: Meyvaların olgunlaşması.
Değirman ......: Öğütme yeri, aracı.
Değnek, degenek ..: ağaç baston, sopa.
Dehre ...........: Ağaç kesilen küçük alet.
Dene, dane ...: Tane.
Densiz, Densüz ...: Sulu, şımarık.
Depbik ..........: Tekme.
Derhe ............: Ağaç budama aracı.
Devrüsi ..........: Ertesi.
Deyin .............: Sincap.
Dıbız .............: Kel.
Dıngirik....... ....: Gergin
Dırmıh ..........: Tırmık, ot toplama aleti.
Dibek ............: Büyük ağaç havan.
Dindik......... ....: Kuvvetsiz.
Diş kirası .......: Gönüllü hizmet edenlere verilen para.
Dodik.......... ...: Ayak uçlan, Koyun ayağı.
Dömbelek .....: Darbuka.
Dolak ............: Başörtüsü
Duruh ...........: Ayakta beklemek.
Düğe .............: Yavrulamamış genç inek.
Düğür.......... ..: Gelin alayı.
Düvirçi ..........: Dünürcü.
E
Eğin ............... : Sırt, su kabı
Eğinik......... .....: Eğin'in bir köyü
Eğiş........... .....: Ateş çekmeye yarayan araç
Eksik (Esgüg) Etek .....: Kıt Düşünceli
Ekşi ............... .: Salça
Elekçi ............: Çingene
Elmini Bilmek ..: İlmini, usulünü bilmek.
Emce, emi .......: Amca, hayret edadı.
Emegeçmek...... : Yararlı olmak
Emü (Emmi) ....: Amca
Enük ............... ..: Kedi, köpek yavrusu.
Evcuman ...........: Evine düşkün
Evleg ............... .: Tarla veya bahçenin en ufak birimi.
Eylik ............... .: İyilik.
Eze ............... .: Teyze
F
Farime......... ...: Vazgeçme
Fatik.......... ....: Küçük Fadime
Ferik ............: Piliç
Fıldırik....... .....: Dönen, döndürücü
Fincik ............: Hayvanın tekmeler atarak kaçması.
Fıttırmak...... ...: Keyifli keyifli sıçramak
Firkete ...........: Toka, Çengelli iğne
G
Gadan alam ..: Kazan, belan bana gelesin!
Galem ..........: Aşı yapılan sürgün.
Galıbını vermek ..: ölçü vermek.
Gapının menteşeleri aşınmak .: Zarar vermeye başlamak.
Garannuh karışmak ..: Karanlığın basması.
Garez ...........: Kin
Garındaş .......: Kardeş, arkadaş.
Garman çorman olmak ..: Birbirine karışmak.
Gatığ, gatıh ..: Ekmek arası, Ayran
Gayle, Gaile ..: İş, sıkıntı, uğraş.
Gazzuh .........: Kazık
Gedik.......... ...: Zirvelerin geçit yeri
Gelin Bacı .....: Mahledeki yeni gelin
Genş ............: Genç
Gevar ...........: Sulama suyunun aktığı yer
Gevende ......: Geveze
Gıggilik .........: Ağacın en ucu, sivri tepe
Gıgirik ...........: Toplu, çömelmeden oturam
Gıldırik....... .....: Yuvarlak
Gılla ..............: Tahtadan yapılmış çekmece
Gırnap ..........: Kendir sicim.
Gidik.......... ....: Keçi yavrusu
Gimin ...........: Gibi.
Gış ..............: Kış.
Gocik ............: Parka, Kaban
Godik.......... ...: Ölbeden küçük tahıl ölçüsü:
Goddik ...........: Kısa boylu
Goni komşu ....: Komşular, tanıdıklar.
Gonuşuh, konuşuk ...: Konuşma
Goşdik ...........: Katı üzüm azığı
Göbek, Göbelek .: Manta
Göğermiş .......: Yeşermiş, Bozulmuş
Göncük ..........: Küçük cep
Göre ............... : Düğünde verilen bahşiş.
Gössüz ...........: Köstebek.
Gövnemek ......: Fazlaca kızarmış olan hali
Göze ............... : Su kaynağı.
Gözel ............... : Güzel
Guşgana .........: Tencere
Güğüm ...........: Su ısıtma kabı
Güman.......... .: Umut, umutla bekleyiş
Götürge........ ..: Değirmen taşını kaldıran manila
H
Hab ..............: Süt imecesi, komşular arasında süt dağıtımı
Hahut.......... ..: Güvensiz, eski ve çürük
Hamma.......... : Yenge
Harbısam ......: Halbuki, hal bu ise
Hedik.......... ...: Pişirilmiş diş buğdayı
Henek.......... ..: Şaka, yarenlik
Herfene, ferfene ..: Birlikte eğlenme.
Herk .............: Sürülmüş tarla.
Hezan.......... ..: Kalas, yontulmamış
Hizan.......... ...: Nekes
Hibılik........ .....: Kâbus
Hırik.......... .....: İşe yaramaz
Hırtliğ ...........: Gırtlak.
Hıntsan........ ...: Hınzan: Bağevi: Bağlarda bahçıvanın ikameti için yapılan kulübe.
Hıdik.......... ....: Şüphe, zan
Hindik......... ...: Sümük: Khıllig
Hışırik........ ....: Kuru şeyler
Hışik ..............: Kurutulmuş yeşil fasulye
Hırankeşan..... .: Kavga gürültü
Horata......... ..: Khoraka: Söz, laf
Hotik ...: Zehirli, Zıkkım, Çok ekşi
Hüsmek ........: Susmak
İ-I
İbik ............... .: İbrahim'in kısa adı
İfah ............... : Ufak.
İkibuçukluk ....: Reşat Altın.
İlinçağ ...........al ıncak
İskarpin .........: Ayakkabı
İssot.......... .....: Biber
İşgilli .............: Şüpheci.
İt otarmak .....: İşsiz gezmek.
Irgalamak ........: Sallamak, kıpırdatmak
K
Kaban ...........: Taş aralarına yapılan basamaklı yol
Kabun.......... ..: Su yolu
Kadamak .......: İliştirmek
Kah ..............: Elma, armut kurusu
Kakkaroz....... ..: Mısır
Kalik ............: Eskimiş
Karpın......... ...: Bir cins toprak
Kavara......... ..: Yellenme
Kehan, kahan ..: Çapalamak, yabani otları ayırmak.
Kejgere .........: Yük taşımada kullanılan inşaat aracı.
Keleg ............: Olgunlaşmamış.
Kete .............: Yağlı ve sütlü hamurdan açılan yufkalar
arasına un serpilerek pişirilen çörek.
Kıdiş.......... ....: Arkadaş, dost
Kındik ...........: Salkımlardaki küçük dalcıklar.
Kırçik......... ....: Eski, püskü
Kırzı.......... .....: Yemeği yapılan bir nevi ot
Kısnik......... ....: Yanık tatlı
Kef ............... : Sıvıların kullanılmayan kısmı
Kellek ............: Şişirilmiş tulum salı
Kelik ............... : Çocuk ayakkabısı
Keşkere (Cezgere).: Dört kollu el arabası
Kenger ...: Öz suyundan sakız yapılan dikenli bitki
Kese ............... : Bez yada deri para çantası
Kesmük ..........: Elenmiş iri saman
Keveşe ............: Beceriksiz
Kevgir ..............: Süzgeç
Kıçcan, Kırçan ...: Ekmek kurutma askısı
Kıra ............... ....: Taşlı meyilli yer.
Kıran gelemek ...: Toplu ölüm
Kıska ............... ..: Ufak kuru soğan
Kıtmır ............... .: Gece
Kortik ..............: Küçük çukur.
Kova getirmek. : Teşvik etmek
Kolik.......... .....: Boynuzsuz
Kotoş.......... ...: Şişko sevimli
Kozik.......... ....: Kanbur
Kurik .............: At, eşek yavrusu.
Kurun ............: Kab, yalak.
Köçek ...........: Asma kilit
Kötek ............: Sopa
Köynek .........: Gömlek
Kundik ...........: Gizli çıkın
Kurik .............: At, eşek yavrusu
Külbe .............: Küçük kazma
Künk .............: Beton boru
L
Lağlanmak.....: Alay etmek
Lallik .............: Yayvan, düzce
Latik.......... ....: Pestilin kalıncası
Leçek.......... ...: Beyaz tülbent: laçag
Lertik......... ....: Ezik
Leyvaz ...........: Fasulye: Lovias: Fasulye
Lülük .............: Küçük delik
Loğ (Taşı) .....: Toprak sıkılaştırıcı silindirik taş
Lolik ............... : Küçük domates
Lopbik......... ...: Şişko
Lüllük .............: Çaydanlıkta çay dökülen yer.
M
Mabeyin .......: Evin giriş kısmı, odalar arasındaki boşluk.
Mağ............ ...: Bölüm, oda.
Mağ............ ...: Bir evin veya binanın büyüklük ölçüsü
Magma.......... .: Ateş, köz.
Mağmağ......... : Küle gömülmüş ateş parçalan
Mahana .........: Bahane
Mahanaya bakmak.: Bahane aramak
Malamat olmak ....: Rezil olmak
Massa ............: Meyva toplamakta kullanılan uzun sopa.
Masurik........ ..: Yabani gülün tohum yuvası.
Masur.......... ...: Yabangül meyvası
Mayana .........: Muayene.
Mehle ............: Mahle.
Memik.......... ..: Küçük Mehmet
Mendek......... .: Sicim, ilmeği
Mertek......... ..: Damlara dizilen ağaçlar
Mıh ............... : Çivi.
Mıhlama ........: Taze fasulyeden yapılmış susuz yemek.
Mındik ............: Küçük
Mıhlama .........: Domates, biber, soğan ve yumurtadan yapılmış yemek.
Mitil ............... : Eskimiş kilim, minder ve yatak
Mırmirik....... ....: Faal, becerikli
Mindik......... ...: Ufak
Mitil.......... .....: Çarşaf kaplanmamış yorgan. Mitil: Aynı anlamda
Mol............ ....: Ağacın ilk filizi (sürgü)
Mormorik....... ..: Böğürtlen kuş üzümü
Möhkem ...........: Sağlam dayanıklı
Murç ............... ..: Hyavanların yiyebileceği ağaç sürgünü
N
Nacah ...........: Kısa saplı küçük balta.
Nalet .............: Lanet
Narik.......... ....: Testereli bağ çakısı
Nekes.......... ...: Hasis
Neyin necüğün .: Neyinin neyi oluyor?
Noğda ..............: nokta.
O
Ocağı batmak ..: Yuvası yıkılmak.
Oğunmak........ .: Bunalarak ağlamak.
Oluh ............... : Yarım silindir şeklinde su yolu
Orcik.......... ....: Cevizli sucuk
Oşik ............... : Köpek, köpek yavrusu
Ö
Öğey ..............: Üvey
Öğünmek........ .: Övünmek
Ökünmek ........: Taklit etmek, özenmek
Ölbe ..............: Buğday ölçüsü (20 Kg.)
Önüne.......... ..: Beyhude, sözde kalan
Örek........... ....: Beşik veya salıncağın üstüne bağ
Örselemek .....: Hırpalamak
Össehet ..........: o an, o saat.
P
Paçuk.......... ...: Çörek
Pağaç, pağarç ............: Mayasız ekmek.
Palan ............: Ata veya eşeğe vurulan yayvan semer
Pambuh ........: Pamuk
Palavar ..........: Ahşap lento
Pardik......... ...: Fınn temizleme bezi
Part ..............: Karın
Paşagil ..........: Yaşantısı iyi olan.
Patdos, pados .: Ekini, samanından ayıran makine
Patik .............: El örgüsü çorap
Peğ ............... .: Yıkılmış bina arsası
Perdahlama ...: Sıvama, Parlatma
Peş ............... : Elbisenin etekleri
Pezük ...........: Filiz halinde meyve fidesi
Pcg............ .....: Arsa
Porik.......... ....: Kakül, perçem
Pıhırik........ ....: Baca, bacanın ucu. Pukhurik
Pırtik .............: Ufak parça
Pingal, pingel ..: Folluk, tavuğun yumurtlama yeri
Pirpirim .........: Semiz otu
Pisik ..............: Kedi
Pistik......... ....: Çürük
Pitot.......... ....: Buruk
Pilit.......... ......: Kalın pestil
Pıtpıt......... ....: Aşure ununa konulan
Potin ...........: Erkek ayakkabısı
Pürçekli (Pirçekli).: Havuç
R
Reşber .........: Rençber, işçi
S
Saçayağı .......: Üzerine pişirme kabı kolnulan üç ayaklı demir.
Sahan ..........: Geniş ve kapaklı bakır kab.
Sakar .............: Eli ters, meymenetsiz
Salhum .........: Salkım
Sallik .............: Yassı
Seğirtmek .....: Koşmak
Seyip .............: Yularsız, başıboş
Serpine ..........: Sebze desteği: Sarpina
Sırmik......... ....: Ufak bulgur: Sırmug
Sini ............... : Geniş ve yayvan tepsi
Soharıç .........: Yağda kavrulmuş soğan
Soyha.......... ...: Adı akla gelmeyen her şey
Soyğa ............: Uğursuz
Suratsuz .........: Yüzü asık
Südlaj .............: Sütlaç
Sümsük......... ..: Pisboğaz, her şeye imrenen
Süğük ....: Damın duvardan taşan sal dizilmiş kısmı
Süzek.......... ...: Süzgeç
Suyuk ............: Damların kenar bölümü
Ş
Şappik, Şaplah .: Şamar, tokat
Şaştik ............: Şaşı
Şıkkırik....... .....: Kapı arkası mandalı
Şıpır.......... .....: Acele
Şıra (Şire)......: Kaynatılarak elde edilen şerbetli sıvı
Şırik.......... .....: Gözyaşı
Şiplik .............: İnce çubuk
Şiv............ .....: Şıradan artan posa
Şıvan.......... ....: Yas, ağıt: Şivan: aynı anlamda
Şorik .............: Salya
Şogik: Salya
T
Tabaka ..........: Tütün konulan madeni kutu
Tahde da gitmek .: Ölmek, tabutla gitmek
Tahım ...........: Takım Elbise
Tahik.......... ...: Takke
Tahdik ...........: Peyke, raf: dakhdik: tahta
Talan.......... ....: Yağma
Tantik......... ....: Etin ağırlaşması
Tasik.......... ....: Küçük tas: Tasig: aynı anlamda
Tapiklemek ..: Ayakta veya oturarak uyuklamak.
Tar ............... : Ahırlardaki yüksek tavuk tüneği.
Tay............ ....: At yavrusu
Tehne, Tehna ..: Tenha yer.
Tekmüg, tepük ..: Tekme
Telek.......... ....: Ot demeti
Telesmek....... ..: Bunalmak
Tenha .............: Kuytu, ıssız yer
Terletdürmek ...: Birini zor işe koşmak
Teşt ............... ..: Derin leğen
Tevek ............... : Üzüm yaprağı
Tezeyağ ...........: Tereyağ
Tike ............... ..: Kuşbaşı doğranmış ve pişirilmiş et.
Tiv ............... ...: Tüy
Toklu, Tohlu ..: Erkek kuzu
Tol............ .....: Gevşek: Tul: Sırsaklamaz, boşboğaz
Tolik ..............: Sukabağı (saplı tas yerine kullanılır)
Topbuh ..........: Topuk
Toraman .........: Gelişken
Tosbağa ..........: Kaplumbağa
Totaba......... ...: Hantal, zarif olmayan
Törpüsüz .......: Gögüsüz
Tump .............: Ekilebilir kısımlar arasındaki yükseklik
Tunp ..............: Tepe, tümsek.
Tucik .............: Siğil
Tıncik......... .....: Dağınık saç: Tıncug
Toy............ ....: Acemi, tecrübesiz
Ü-V-Y-Z
Uyuntu ............: Beceriksiz, zayıf
Ürgülenme...... ..: Pervasızlık
Üvez ............... : Sinek
Vala........... .....: Dut altına serilen çarşaf
Vaşağa......... ...: Biçare
Yağır ..............: Hayvan sırtındaki yara
Yığılik........ ......: Hafif
Yıkışmak .........: Güreş tutmak
Yüklük ............: yatak dolabı
Zırdik......... .....: Kümes hayvanı gübresi
Zınik ..............: Hıyar, salatalığın ufağı
Zırza ..............: Kapı halkası
Zibil ............... : Süpürülen çöp
