Vietnam’ın Phong Nha-Kẻ Bàng Milli Parkı, 1991 yılında bir çiftçinin rastlantısal keşfiyle, dünyanın en büyük mağarasına ev sahipliği yapmaya başladı. O zamanlar, ormanda yiyecek arayan bir çiftçi, mağaranın girişinden gelen garip bir su sesiyle karşılaştı. Ancak, korkarak mağaraya girmemeye karar veren çiftçi, zamanla bu yeri unuttu. Ne var ki, 18 yıl sonra, yine aynı bölgeyi keşfederken mağaranın kaybolan girişini tekrar bulmayı başardı. Bu rastlantı, Hang Sơn Đoòng’un tüm dünyaya tanıtılmasına yol açtı.
Hang Son Doong, yalnızca Vietnam için değil, dünya çapında en büyük mağara olarak kabul ediliyor. 2010 yılında yapılan araştırmalar, mağaranın 5 kilometre uzunluğunda, 200 metre yüksekliğinde ve 150 metre genişliğinde olduğunu ortaya koydu. Bu devasa ölçüler, bir 40 katlı binanın içine rahatça sığabileceği büyüklükte! Şu anda mağaranın sadece 9 kilometresi keşfedilmişken, toplam uzunluğunun tam olarak ne kadar olduğunu bilmek henüz mümkün değil. Buna rağmen, mağaranın 150 farklı mağarayla bağlantılı olduğu ve toplamda 139 kilometre uzunluğunda olduğu tahmin ediliyor.
Hang Son Doong’un büyüklüğü yalnızca fiziksel ölçülerle sınırlı değil. Mağaranın içinde kendine özgü bir ekosistem gelişmiş durumda. Ormanlar, göller ve nehirlerle dolu olan bu mağara, gerçek bir yeraltı dünyası gibi. Mağaranın tabanı, yüksek kaliteli kireç taşlarından oluştuğundan, yapısı son derece düzgün ve etkileyici. Ayrıca, mağara yaklaşık 2,5-3 milyon yaşında olduğu tahmin ediliyor.
En ilginç keşiflerden biri, Hang Son Doong’un yeraltı nehriyle Hang Thung Mağarası’na bağlandığının anlaşılmasıydı. Bu keşif, mağaranın hacmini önemli ölçüde artırarak 1,6 milyon metreküpten daha fazla bir genişlemeye yol açtı. Mağara, ayrıca dünyanın en uzun dikitlerine ve nadir bulunan mağara incilerine ev sahipliği yapıyor. Ancak, henüz bir insan iziyle karşılaşılmadığı için, bu bölge hala keşfedilmemiş bir doğa harikası olarak kalıyor.
2009 yılında turizme açılan Hang Son Doong’a ulaşmak oldukça zorlu. Vietnam’ın Ho Chi Minh City otobanından 10 kilometre boyunca yürüdükten sonra, mağaraya ulaşmak için 80 metreyi halatla inmeyi gerektiriyor. Ziyaretçiler için turlar, kontrollü bir şekilde düzenleniyor ve katılımcı sayısı sınırlı.
Çevreciler ve yerel halk, mağaraya yapılması planlanan teleferik hattı projesine karşı çıkıyor. 10.5 kilometre uzunluğunda olacağı ve maliyetinin 112-211 milyon dolar arasında değişeceği tahmin edilen bu projeye karşı duyulan endişeler, mağaranın doğal yapısının korunmasına yönelik çabaları vurguluyor.
Bugün, Hang Son Doong, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almakta ve Vietnam hükümeti tarafından büyük bir özenle korunmaktadır. Doğanın sunduğu bu eşsiz güzellik, hem bilim insanları hem de doğa severler için paha biçilmez bir hazine olmayı sürdürüyor.
