Dünyada ve ülkemizde hastalık, zararlı ve yabancı otlar tarımsal üretimi etkileyen en önemli faktörlerin başında gelmekte. Bu bitki koruma etmenleriyle mücadele yapılmadığı taktirde yüzde yüzlere varan ürün kayıpları söz konusu olabilmekte. Gerek dünyada gerekse ülkemizde bitki koruma etmenleriyle mücadelede çoğunlukla pestisitler kullanılmakta.
Erzincan İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından üreticilere, hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadelenin nasıl yapılması gerektiği ile alakalı bilgilendirmede bulunuldu.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden yapılan bilgilendirmede şu ifadelere yer verildi:
“Meyve bahçelerinde sulama, gübreleme, toprak işleme, budama ve seyreltme gibi yıllık bakım işlemlerinin amacı, verim ve kaliteyi artırmaktır. Bu işlemler ne kadar yerinde yapılırsa yapılsın eğer hastalık ve zararlılarla etkili olarak mücadele edilmezse bütün çabalar boşa gider. Zira gerek hastalık ve gerekse zararlılar meyve kalitesini azaltmakla kalmaz, ağaçların sağlıklarını da bozarak verimden düşmelerine ve nihayet kurumalarına yol açar. Hastalık ve zararlılarla mücadele oldukça zor ve pahalıdır. Bilgili iş gücünü gerektirir. Nasıl ve ne zaman yapılacağı bilinmezse başarılı olunamaz. Bitkileri hastalık ve zararlılardan koruyarak sağlıklı yetiştirmek mücadele giderlerini azaltır. Eğer meyve bahçeleri kurulurken ve kurulduktan sonra bazı kültürel önlemler alınmazsa mücadele giderleri artar ve kârlı bir yetiştiricilik yapılamaz.
Kimyasal mücadele: İklim veya konukçu bitki ortamının çok uygun olduğu zamanlarda hastalık veya zararlılar çok çabuk yayılırlar. Bu durumda mekanik mücadele çok zaman alır ve yetersiz kalır. Böyle durumlarda kimyasal mücadele zorunludur. Ayrıca meyve bahçelerinde bazı bitki hastalıkları ve zararlıları sık sık görülüyor ve önemli düzeylerde zarar yapıyorsa, yayılmalarını önlemek için belli zamanlarda ilaçlama yaparak önlem alınır. Bu mücadele, değişik etki şekillerine sahip fungusit, bakterisit ve insektisit gibi kimyasal maddelerle yapılır. Kullanılan ilacın cinsi, dozu ve uygulama zamanının çok iyi seçilmesi gerekir. Zira bu ilaçlar, hava nemi ve hava sıcaklığı ile uygulanacak bitkilerin gelişme dönemlerine göre toksik etki yapabilmekte ya da dokuları yakabilmektedirler. Bu nedenle mücadele kış ve yaz olmak üzere iki dönemde yapılır.
Kış mücadelesi, meyve bahçelerinde eğer gerekli ise mücadele kış ilaçlamaları ile başlar. Yaprağını döken tüm çok yıllık bahçe bitkilerinde bu ilaçlama sonbaharda yaprak dökümünden ilkbaharda tomurcukların patlamasına kadar geçen süre içerisinde yapılabilir. Bu ilaçlamanın amacı, gövde ve dallarda kışı geçiren hastalık ve zararlıları yok ederek ilkbaharda tekrar enfeksiyon yapmalarını ya da yüksek populasyona ulaşmalarını önlemektir. Ayrıca ilkbahar ve yaz döneminde, fıtotoksik etkileri nedeniyle kullanılamayan ilaçlar kışın daha yüksek dozlarda kullanarak daha etkili bir mücadele gerçekleştirilebilir. Mantari hastalıklara karşı ise bordo bulamacı yararlı bir ilkbahar mücadelesidir.”
Tarımorman.gov.tr sitesinde yapılan bilgilendirmelerde entegre mücadelede bazı temel uygulamalar listesi şu şekilde;
• Dayanıklı çeşit kullanımı • Sağlıklı fide, fidan, tohum kullanımı • Ekim nöbeti (münavebe) • Ekim zamanını ayarlama • Toprak tahlili ve dengeli gübreleme • Dengeli sulama • Önleyici tedbirler • Örnekleme ve kontrol yöntemleri • Zararlıların ve hastalıklı bitki artıklarının toplanıp yok edilmesi • Yabancıotların çapa ile yok edilmesi • Solarizasyon • Biyoteknik mücadele, tuzak kullanımı • Doğal düşmanların korunması • Biyolojik mücadele etmenlerinin kullanımı • Zararlı organizmaları görür görmez değil, mücadele eşiğine geldiğinde ilaç uygulanması
Bakanlığın İl ve İlçe müdürlüğü ile işbirliği yapınız, • Zirai mücadele uygulamalarını teknik talimatlar doğrultusunda yapınız, • Örtü altı, tarla, bağ ve bahçenizdeki hastalık, zararlı, yabancı otları ve doğal düşmanları tanıyınız. • Üretim alanlarınızı düzenli olarak kontrol ediniz. • Zirai ilaçları reçete ile alınız, • Kullanılan zirai ilaçları üretici kayıt defterine kayıt ediniz, • Bilgi birikimi ve uygulamalarınızı diğer üreticilerle paylaşınız.
ENTEGRE MÜCADELE NEDİR? • Hastalık, zararlı ve yabancı otların çevre ile ilişkilerini dikkate alarak tüm mücadele metotlarının birbiriyle uyumlu bir şekilde kullanılması ile popülasyon yoğunluklarını Ekonomik Zarar Seviyesinin altında tutan zararlı yönetim sistemidir. • Ekonomik Zarar Seviyesi: Zararlı Organizmaların ekonomik zarara neden olduğu en düşük popülasyon yoğunluğudur. • Ekonomik Zarar Eşiği: Zararlı organizmaların ekonomik zarar seviyesine ulaşmasına engel olmak için mücadeleye karar verildiği yoğunluktur.
ENTEGRE MÜCADELENİN PRENSİPLERİ • Zararlı organizmaların gelişimi düzenli aralıklarla kontrol edilir. • Hastalık, zararlı ve yabancı ot mücadeleleri ayrı ayrı değil, hepsi birlikte ve birbirini tamamlayacak şekilde planlanır. • Hastalık, zararlı ve yabancı otların tamamen ortadan kaldırılması değil, Ekonomik Zarar Eşiğinin altında tutulması hedeflenir. • Entegre mücadele programları en çok zarar yapan, hastalık, zararlı ve yabancı otun mücadelesi üzerine planlanır fakat diğer zararlılar da göz ardı edilmez. • Doğal düşmanların korunması ve çoğalmalarını sağlayacak önlemler alınır. • Zorunlu olmadıkça kimyasal mücadeleye başvurulmadan diğer yöntemlerle sorun çözülmeye çalışılır. • Kimyasal mücadele zorunlu ise, çevre dostu ve seçici ilaçlar uygun alet ile, etkili en düşük dozda ve en uygun zamanda uygulanır.
YARARLARI • Sürdürülebilir üretimi sağlar, • Dış ticarette istikrarı sağlar ve üreticilerin olası gelir kaybını önler, • Kaliteli ve ilaç kalıntı riski az olan ürün elde etmeyi sağlar, • İnsan sağlığı ve çevrenin korunmasını sağlar, • Mücadele maliyetlerini azaltır, • Zehirlenme riskini düşürür.
Merve KİRAZ
