Günümüzde giderek yaygınlaşan ve özellikle kadınları etkileyen kansızlık, ciddi bir toplumsal sağlık sorunu haline gelmiştir. Geçmeyen enfeksiyonlar, aşırı yorgunluk, agresif ruh halleri, uyku hali, zihin bulanıklığı ve nefes darlığı gibi belirtiler, kansızlıkla ilişkili olabilmektedir. Uzmanlar, bu tür şikayetler yaşayan kişilere mutlaka kan testi yaptırmalarını tavsiye etmektedir. Kansızlık, sadece bireysel sağlığı değil, toplumsal sağlığı da olumsuz yönde etkileyen önemli bir problemdir.
Çocuklarda Kansızlık: Gelişim Geriliği Riski
Çocuklarda kansızlık, fiziksel ve zihinsel gelişimi doğrudan etkileyebilir. Prof. Dr. Cangül, çocuklarda kansızlık belirtileri hakkında şu uyarılarda bulunuyor: “Demir eksikliği bağışıklık sistemini zayıflattığı için sık sık hastalanan çocukların mutlaka demir seviyeleri kontrol edilmelidir. Ayrıca, ağız köşelerinde yaralar, ağlarken nefessiz kalma gibi belirtiler de kansızlık belirtisi olabilir. Çocuklarda gelişim geriliği ve bilişsel fonksiyonlarda azalma da demir eksikliğinin etkileri arasında yer alır. Okul başarısızlığı ve öğrenme güçlükleri yaşayan çocuklarda demir eksikliği olup olmadığına mutlaka bakılmalıdır. Demir eksikliğinin zamanında teşhis edilip tedavi edilmesi, çocuğun gelişimi ve geleceği için kritik öneme sahiptir.”
Yaşlılarda Kansızlık ve Kanser Riski
Yaşlı nüfusun artışıyla birlikte beslenme bozuklukları ve altta yatan kronik hastalıklar nedeniyle demir eksikliğinin daha yaygın hale geldiğini belirten Dr. Cangül, şu uyarılarda bulunuyor: “İleri yaşlarda kansızlık, kan hastalıkları ve mide-bağırsak kanserleri riskini artırabilir. Bu nedenle yaşlı bireylerde kansızlığın ciddiye alınması ve detaylı bir inceleme yapılması önemlidir.”
Gebelikte Demir Eksikliği: Anne ve Bebek İçin Riskler
Gebe kadınlarda demir eksikliği, hem annenin sağlığını hem de bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Prof. Dr. Cangül, gebelikte demir eksikliğinin bebeğe de zarar verebileceğine dikkat çekiyor: “Demir eksikliği olan bir anne adayı, bebeğine yeterli miktarda demir aktaramaz, bu da bebeğin demir eksikliği yaşamasına neden olabilir. Ayrıca, demir eksikliği erken doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek ve diğer gebelik komplikasyonlarını da artırabilir. Bu nedenle gebelikte demir takviyesi yapılması, anne ve bebeğin sağlığı açısından büyük önem taşır. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından başlatılan ‘Demir Gibi Türkiye’ projesi, bebeklerde demir eksikliği oranlarını düşürmede etkili olmuştur.”
Bebeklerde Kansızlık: Erken Müdahale Önemli
Bebekler, özellikle ilk iki yıl içinde ve ergenlik döneminde hızla büyüdükleri için demir eksikliği riski altındadır. Türk Hematoloji Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Şule Ünal Cangül, bu dönemde kansızlık sorununa dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor: “Erken çocukluk dönemi ve ergenlik, hızla büyüme süreçleri olduğundan, vücutta kan üretimi bu hızlı büyümeye yetişemeyebilir. Bu nedenle, bebeklerde ve ergenlerde demir eksikliği daha yaygın görülebilir.”
Demir Eksikliğinden Nasıl Korunulur?
Kansızlığın önlenmesinde beslenme alışkanlıkları büyük rol oynamaktadır. Uzmanlar, bebeklere ilk yaşta inek sütü verilmemesi gerektiğini vurgulamaktadır. İlk altı ay boyunca anne sütü, bebek için en iyi besin kaynağıdır. Bunun yanı sıra, demir bakımından zengin gıdaların tüketilmesi de çok önemlidir. Demir eksikliğinden korunmak için dengeli bir beslenme düzeni oluşturulmalı ve gerekirse demir takviyeleri kullanılmalıdır.
Kısacası, kansızlık yalnızca bir sağlık problemi değil, toplumsal bir sorun haline gelmiştir. Erken teşhis ve tedavi, bireylerin sağlıklarını koruyarak yaşam kalitelerini artırabilir.
