.

1876 yılında ilan edilen Meşrutiyetin ardından hem içeriden hem dışarıdan Osmanlı aleyhine yapılan faaliyetler, isyanlar, Osmanlı devletini zayıf düşürmüştü. Osmanlı Devleti ile Almanya arasında kurulan ittifak Almanya ile savaşan Rusya’yı rahatsız etmişti. 17 gemiden oluşan Alman Donanmasının Karadeniz’e gelmesiyle, Rusya Kafkaslardan Kuzeydoğu Anadolu’ya saldırmıştı.  

Ayastefanos (Yeşilköy) Anlaşması ile Kars Ardahan ve Batum’u Rus’lara bırakan Osmanlı bu bölgeleri de kurtarmak ve Rusları durdurmak düşüncesi ile savaşa girmişti. Rusya sıcak denizlere inmek istiyordu. Kışın ortasında Sarıkamış’ta Ruslarla karşılaşan Osmanlı Ordusu, savaşmaktan çok soğuktan hastalıktan, gıdasızlıktan ve mühimmat eksikliğinden dolayı büyük zayiatlar vermişti. 

Sarıkamış’tan Sonra Erzurum Köprüköy’de durdurulmaya çalışan Rus Ordusu, Osmanlı Ordusunun kurduğu tahkimatı aşarak Erzurum ve Erzincan İstikametine doğru ilerlemesini sürdürmüştü.  Rus Ordusu Tercan’a gelince Osmanlı Ordusu’nun büyük bir direnişi ile karşılaşmış, Tercan’dan geri çekilmek zorunda kalmıştı. 

Gücünü toplayarak tekrar saldırıya geçen Rus ordusu karşısındaki, Osmanlı Ordusu,  Mercan Kötür Köprüsü civarında büyük bir direniş sergilemiştir. Çetin bir mücadele vermiştir.  Aç susuz, mühimmatsız ve soğuk sebebiyle Osmanlı Ordu’su tekrar geri çekilmek zorunda kalmıştır.

Geri çekilmek zorunda kalan Osmanlı ordusu Erzincan’dan Sakaltutan geçidinin olduğu bölgede siperler kazarak Rus Ordusu’nu beklemeye başlamıştı.  Ruslar Çardaklı deresinin içerisinde Osmanlı Ordusu’nun ateşi karşısında geri çekilmek zorunda kalmış, bu defa da Çatalarmut istikametinden Refahiye’ye doğru ilerlemek istemişti. Osmanlı Ordusu ile burada da iki ordu karşı karşıya gelmiş, Rus Ordusu’nun ileri geçmesine müsaade edilmemiştir.

Çarlık Rusya’sının yıkılmasının adından Osmanlı Devleti ile Rusya arasında Brest Litovsk anlaşması imzalanmış, bu anlaşmayla Ruslar geri çekilmiştir 

Rusların Erzincan’ı işgalinden önce yerli halkın bir bölümü Anadolu’nun içlerine doğru çekilmiş, yaşlı hasta,  gidecek mecali olmayan halk şehri terk edememiştir.

Ruslar geri çekilirken silahlarını Erzincan’da bulunan ve kendilerine destek olan Ermenilere bırakmıştır. Ermeniler, şehirde yaşlı kadın çocuk demeden pek çok bölgede katliam yapmıştır. 

Karargâhı Refahiye’de bulunan Üçüncü Ordu, Dersim Bölge Komutanı Binbaşı Halit ve Kazım Karabekir’i Erzincan’ı Ermeni işgalinden kurtarmak için görevlendirmiş,  Kazım Karabekir milislerle beraber Fırat vadisinden, Binbaşı Halit de Sakaltutan’dan 13 Şubat 1918 tarihinde Erzincan’a girmiş ve silahlı Ermeni çeteleri ile mücadele ederek şehri kurtarmışlardır.

Osmanlının Pilotlarından Vecihi Hürkuş Suşehri’nden kalkarak Rus birliklerini defalarca bombalamış, ardından da uçağı Yalnızbağ’da düşürülmüş, kendisi esir alınarak Rusya’ya götürülmüştü. Rusya’dan kaçarak ilk milli uçağımızı yapan Vecihi Hürkuş’tan sonra silah sanayimizi oluşturmak isteyenler sürekli engellenmiştir. 

Artık tam bağımsızlığını kazanan ülkemiz engellemelere rağmen kendi milli ve yerli savunma sanayini, uçağını, silahını yaparak işgal edilemeyecek bir ülkenin temeli atılmıştır.

Devlet-i ebed müddet Kutlu olsun.