ERZİNCAN DOĞA SPORLARI BUZ TIRMANIŞI ( 1 )

Kaynak; Snow and Ice John Mc MULLEN Çeviren: Altan LÖK

www.burakcankaya.com internet adres sayfasından yararlanılmıştır.

Ocak, Şubat ve Mart ayının başlarında Girlevik Şelalesinin donması ile burada bu spor yapılmaktadır.

Kar ve buz tırmanmak daima dağcılık tecrübesinin bir parçası olmuştur. Yükseltisi fazla olan dağlar tipik olarak buzullara veya sürekli kar alanlarına sahip-tir. Bu alanlar yükselme sırasında sık sık tırmanılmak veya geçilmek zorunda kalınır. Kar ve buz koşulları hakkındaki bilgi (nasıl tırmanılacağı ve inileceği) dağ-larda tırmanış yapan dağcılar için gereklidir.

Bir buz tırmanışçısı için buzun kalitesini tanımla-ma ve tespit edebilme, bir buz kazmasının nasıl kullanılacağını bilmek kadar önemlidir. Buzun kalitesi şekillenmesi sırasındaki bölge koşularına bağlı olacaktır.

Kar formundaki buz, kar-buz olarak bilinir. Buz yaşına göre mavi, yeşil veya siyah buz olabilir. Kar-buz ve mavi veya yeşil buz çok iyi buz tırmanış koşulları sağlar. Siyah buz çok sert olduğundan tırmanması çok güçtür.

Sandviç buz, buz ve kar tabakalarından oluşur. Tırmanılabilir fakat güvenli değildir.

Çürük buz granüler kristal yapılar yapıştığında şekillenir. Bu tip buz zayıf tırmanma koşulları sağladığı için kullanılmamalıdır.

Su buzu genellikle kar erimesinin birikmesinden ziyade, suyun donmasıyla şekillenir. Su buzu tır-manışları donmuş şelaleler üzerinde çok yaygındır. Bu tip buz, mevsimsel şekiller altında şekillenir ve günlük değişimlere çok hassastır.

Su buzu yeni ve/veya donma noktasının altında olduğunda sık sık kırılıp, kolay parçalanır. Bu durum onu tırmanılması zor hale getirir. Tüp buz kazmalarının ve tübüler buz sikkelerinin gelişimi kırılgan buzu tırmanmayı biraz daha kolaylaştırmıştır.

Su buzu yaş olarak mavi veya yeşil buz olur. Bu aşama özellikle sıcaklık donma noktasının hemen üzerindeyse, buz tırmanıcıları için en iyi koşulları sağlar.

Verglas, pek çok tırmanışta bulunan yaygın bir durumdur. Bu kaya üzerindeki ince buz tabakası çıkışı çok zorlaştırır. Daha çok dikey kayalar üzerinde su ve sisin donmasıyla oluşur ve inceliği nedeniyle bunlar üzerinde emniyet almak çok zordur.

Kırağı buzu, karşılaşılabilecek diğer bir durumdur. Su bir yüzey üzerinde rüzgara maruz kalarak donduğunda buz şekillenir. Doğru koşullarda bu oluşum-lar tırmanmak için yeterince sert olabilir.

Buzun üstünde sıcaklığın açık etkisi, daha sıcakta daha yumuşak buz, daha soğukta daha sert buzdur. Çok şiddetli soğuklarda buz sert ve kolay kırılır hale gelir. Yüksek sıcaklıklar size çamurlu buz verecektir. Yarı erimiş kar-buz emniyet malzemelerini çok iyi tut-maz ve ıslaktır.

Tırmanmak için en iyi sıcaklık donma derecesinin hemen üstündeki değerlerdir. Bu aralıktaki sıcak-lıklar mantarsı ve yapışkan bir buz dokusu sağlayacaktır. Bu da kullandığınız buz malzemelerinin uçlarını iyi tutacak ve daha güvenli korunma sağlıyacaktır. Buzun mükemmel koşullarını bulmayı ummak çelişkili olur. Tüm buz tipleriyle başa çıkmayı öğrenene kadar, bütün koşullarda tırmanma antrenmanları uygulanmalıdır. (yukarıdan emniyetli). Güç bir buz rotasına lider çıkış yapmadan önce bunu mutlaka yapmalısınız.

Buz tırmanışı planlarken göz önüne alınması gerekenler, sıcaklık ve güneşe göre tırmanış pozisyonudur.

Buz tırmanışında sporcular buz ve kaya düşmelerinden zarar görebilirler. Kazalardan kaçınmak için sıcaklığın yüksek olduğu günlerde tırmanılmamalı ve daima alt emniyet kemeri ve kask kullanılmalıdır.

Çığ tehlikesi için tırmanış öncesi bölge koşullarını araştırın. Eğer çığ oluşum potansiyeli olası ise çok dikkatli olun. Olumsuz koşullar; yoğun kar düşmesi, yaş kar, yüksek sıcaklıklar ve tipi halinde rüzgarla yağan kardır.

Malzeme bağımlı bir spor olarak buz tırmanışı, aşırı dayanıklı ve iyi yapılmış malzeme kullanmayı gerektirir. Maalesef bu durum ekipmanların fiyatını çok pahalı yapar. Bu durum malzeme seçiminde çok dikkatli kararlar vermeyi gerektirir.

Eğer malzemelerinizi mantıksal bir sıra içinde alacaksanız, katı bir sistem inşa etmeli ve ona ulaşıncaya kadar sistemi kırmamalısınız. Doğru giyeceklere karar verdikten sonra tırmanış ekipmanınızı seçmeye başlayabilirsiniz.

İşe başlamanın ilk yolu ilk önce iyi bir ayakkabı almaktır. Ayakkabılar iki kat çorapla rahatça giyilebile-cek ve iyi oturan şekilde olmalıdır. Çok büyük almayın çıkışta kontrolü zorlaştırabilir.

Bir sonraki adımda bota uygun farklı krampon modellerini deneyin. Kolay giyilip çıkarılabilen bir çift seçin. Yapmayı düşündüğünüz tırmanış tipine en uygun olanını alın.

Bir buz kazması seçmek biraz zor bir iştir. Bunu ilk defa yapıyorsanız onun en iyi nasıl çalıştığını söylemek zordur. Eğer daha önce bir buz kazması kullanmadıysanız bu işi iyi bilen bir yerlerden ders ve öneri alın. En önemli kriter uygun ağırlık ve dengedir. Kazmayı elinizde nasıl hissettiğiniz ve başınızın üstünde onu sallarken ağırlığını nasıl hissetiğiniz çok önemlidir. Eğer iyi hissediyorsanız o uygun olacaktır. Eğer iki tane ihtiyacınız varsa, aynı markadan almak en iyisidir. Farklı uzunluklar kullanmak size bağlıdır. İyi bir tırmanış kaskı ve emniyet kemeri satın alın ve böylece hedefin yarısına varmış olun.

İpek veya sentetik iç giyim veya yün takım

Ortadan ağıra yün veya sentetik astarlı yün karı-şımlı çoraplar

Su geçirmez ceket,pantalon ve eldivenler

Yünden yapılma veya sentetik eldiven astarları