Son zamanlarda sıkça rastlanan bir problem olan böbrek kanseri hasta tarafından yıllarca fark edilemeyebiliyor. Sinsice ilerleyen bu hastalık için geç olmadan müdahale gerekiyor. Birçok hasta tarafından fark edilemeyen bu problem böbrek kaybına ve hatta ölüme bile sebebiyet verebiliyor. Tüm bu sebepler dolayısıyla rutin kontrollerin rahatsızlık olmadan belli aralıklarla yaptırılması çok önem arz etmekte.
Uzmanların konu üzerine yaptıkları açıklamaları bilinç oluşması amacıyla derleyerek bir araya getirdik. İşte böbrek kanseri ve bu süreç ile ilgili merak edilenler;
Böbrek Kanseri Nedir?
Böbreğin ana işlevi, kanı süzdükten sonra atık maddelerden idrar üretmek ve kandaki kimi minerallerin dengesini sağlamaktır. Böbrek kanseri, normal işlevlerini yerine getiren hücrelerin işlev ve şekillerini yitirerek anormal derecede büyümesi ve kontrolsüzce çoğalmasıdır.
Her ne kadar ortaya çıkma nedenlerine ilişkin çok kesin bilgiler olmasa sigara ve obezitenin böbrek kanseri riskini arttırdığı bilinmektedir. Bunun yanı sıra, birinci derece akrabalarında böbrek kanseri olanlar ve tansiyon hastalarının da böbrek kanseri açısından riskli grupta olduğu düşünülmektedir.
Erken evrede kanser hiçbir belirti vermeksizin sessiz bir şekilde ilerleyebilir. Böbrek kanserlerinin bir kısmı henüz erken evrede bir belirti vermezken yapılan düzenli sağlık kontrolleri ve bu bölgeyle alakalı, farklı nedenler için yapılan tetkiklerde yakalanmaktadır.
Bu nedenle yapılacak düzenli sağlık kontrolleri son derece önemlidir. Bu kontroller sayesinde erken evrede yakalanan böbrek kanserinin tedavisinde çok yüksek oranda başarı sağlanabiliyor.
Böbrek Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Tüm kanserlerinin yaklaşık %4’ünü oluşturan böbrek tümörlerinde son yıllarda görülen artış dikkat çekmekle beraber bu kanserlerin erken evrede yakalanması ve yapılan cerrahi tedavi başarılı sonuçlar alınmasına yardımcı oluyor.
Böbrek kanserleri için risk faktörlerinin başında sigara geliyor. Obezite, hipertansiyon, ailede böbrek kanseri öyküsünün olması, çevresel etkenler ve çeşitli kimyasallara maruz kalmak ve bazı genetik sendromlar da böbrek kanserinin risk faktörleri arasında sayılıyor.
Böbrek Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Böbrek kanseri olan çoğu insanın kanser ileri seviyelere gelmeden, herhangi bir semptomu yoktur ve erken evreden neredeyse tüm böbrek kanserleri, başka bir nedenden dolayı yapılan bir BT, ultrason veya MR ile tespit edilmektedir. Ancak, ileri seviye tümörler bazı semptomlara neden olabilir. Bu belirtiler şunlardır:
• İdrarda kan görülmesi (hematüri)
• Planlanmamış kilo kaybı ve iştahsızlık
• Halsizlik, çabuk yorulma
• Belirgin bir sebebi bulunmayan sırt ağrısı ve yan ağrısı
• Yanlarda veya karında ele gelen kitle
• Şiddetli karın ağrısı
• Geçmeyen yüksek ateş
Böbrek kanserinin ileri evrelerinde, tümörlü dokuların metastazı sonucu etkilenen organlarla ilgili semptomlar görülebilir. Uzak organlara metastaz sonucu; nefes almada güçlük, kanlı balgam ve vücudun başka bölgelerinde ağrılar görülebilir.
BÖBREK KANSERİ TEDAVİSİ NASILDIR?
Böbrek kanseri tedavisindeki seçenekler hastanın genel sağlığıyla birlikte sahip olduğu böbrek kanseri türü, kanserin yayılıp yayılmadığı ve tedavi tercihleri gibi bir dizi faktöre bağlı olabilir. Böbrek kanserlerinin tedavisinde standart yöntem cerrahidir. Cerrahi prosedürün amacı, mümkün olduğunda normal böbrek fonksiyonunu koruyarak kanseri ortadan kaldırmaktır. Kanserin evresi, kitlenin büyüklüğü, kitlenin böbreğin hangi bölgesinde olduğu ve sayısı göz önünde bulundurularak böbreğin tamamı ya da sadece kitle kapalı yöntemle alınır. Şayet kanser böbreğin ötesine yayılmışsa, ek tedaviler önerilebilir.
Etkilenen böbreğin çıkarılması (nefrektomi)
Tam (radikal) bir nefrektomi, tüm böbreğin, sağlıklı doku sınırının ve bazen lenf düğümleri, adrenal bez veya diğer yapılar gibi yakındaki ek dokuların çıkarılmasını içerir.
Cerrah, karın veya yan taraftaki tek bir kesiden (açık nefrektomi) veya karındaki bir dizi küçük kesiden (laparoskopik veya robotik yardımlı laparoskopik nefrektomi) nefrektomi yapabilir.
Tümörün böbrekten çıkarılması (kısmi nefrektomi)
Böbrek koruyucu veya nefron koruyucu cerrahi olarak da adlandırılan bu prosedür erken evre tümörlerinde uygulanan yaygın bir tedavi yöntemidir. Böbrek koruyucu cerrahide mümkün olduğunca böbrek fonksiyonunu korumak ve böbrek hastalığı ve diyaliz ihtiyacı gibi daha sonraki komplikasyon riskini azaltmak amaçlanır.
Kemoterapi ve radyasyon tedavisi gibi cerrahi dışı tedavilerin böbrek kanseri tedavisinde etkinliği düşüktür.
İmmünoterapi ivücudunuzun kendi bağışıklık sistemini güçlendirmek için çalışır. İmmünoterapi, ilerlemiş böbrek kanseri olan kişiler için bir tedavi seçeneğidir. Sitokinler (bağışıklık sistemini aktive eden proteinler) intravenöz veya oral yoldan verilebilir ve kanseri küçültebilir. Ayrıca ileri evre böbrek kanserleri için hedefe yönelik tedaviler de uygulanabilir. Hedefe yönelik tedaviler, belirli molekülleri hedefler. Hedefe yönelik tedavi ilaçları genellikle tablet şeklinde veya damardan verilir. Tirozin kinaz inhibitörleri (TKI'ler) ileri böbrek kanseri olan kişilerde denenmiş ve kemoterapi ilaçlarından daha az yan etkiye neden olduğu saptanmıştır.
Not: Da Vinci Robotik Cerrahi, böbrek tümörü ameliyatlarında hastaya büyük avantajlar sağlamaktadır. Böbreğin kısmen alınması ya da böbrekteki tümörlü kısmın çıkarılması gibi durumlarda karından 4-5 delikle girilerek, tümörlü doku ayrılıp, büyük ameliyat kesisine gerek kalmadan, onkolojik ve cerrahi prensiplerden taviz verilmeden sorun giderilmektedir.
BÖBREK KANSERİ HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Böbrek kanseri tedavisinde uygulanabilen embolizasyon nedir?
Cerrah bir kateter yerleştirir ve sentetik bir materyali kan damarına geçirir. Bu malzeme, tümörü oksijen ve besin maddelerinden mahrum bırakan ve büzülmesine neden olan böbreğe giden kan akışını bloke eder.
Böbrek kanserine yakalanma önlenebilir mi?
Böbrek kanserinin nedenleri tam olarak bilinmediğinden hastalığın yüzde yüz önlenmesi mümkün değildir; ancak sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz kombinasyonu, böbrek kanseri için önemli bir risk faktörü olan obezite hastalığını önlemeye yardımcı olacaktır.
Böbrek kanseri ölümcül mü?
Böbrek kanseri sürecinde iyileşme durumu kanserin bulunduğu evreye göre değişiklik gösterir. Böbrek kanseri vakalarının ortalama yaşam süreleri kanserin evrelerine göre belirleniyor olsa da bu durum kişiden kişiye farklılaşabilmektedir.
Böbrek operasyonlarında en gelişmiş teknoloji nedir?
Böbrek ameliyatlarında büyük kesilerin olması hem hastanın çok şiddetli ağrılar çekmesine yol açan, hem de yara iyileşmesi ile fiziksel kapasitesinin geri dönmesini çok uzun süre geciktiren, hareket kısıtlılığına sebep olan, hastaneden çıktıktan sonra belki aylarca bunun ağrısına maruz kalmasını gerektiren bir durum. Son yıllarda çok önemli gelişmeler yaşandı. Böbrek kanserinin her aşamasının tedavisini minimal invaziv yaklaşımla, robotik cerrahi, yani kapalı ameliyat ile gerçekleştirmek mümkün.
Vücuda takılan 3 ya da 4 ince boru ve onlar içerisinden uzatılan enstrümanlar aracılığıyla robotik cerrahi ile bu ameliyatları yapmak mümkün. Belli bir boyuta kadar (yaklaşık 4 cm) olan kitlelerde sadece kitleyi alıyor, böbreğin geri kalanını fonksiyonel olarak hastanın işine yarar şekilde bırakıyoruz. Burada böbreğin tamamı alınmışçasına eşdeğer kanser kontrolü ve yaşam süresi sağlamak mümkün. Böbreğin bir kısmının korunabilmesi zaten tıptaki önemli gelişmelerden bir tanesi. Geçmiş yıllarda çok küçücük bir tümör için böbreğin tamamı alınıyordu. Ancak artık böbrek, mümkün olduğunca korunuyor, sadece kitle alınıyor.
Hasta ne kadar sürede sağlığına kavuşur?
İster böbreğin tamamı çıkarılmış olsun, ister bir kısmı, açık ameliyattan sonra ayağa kalkması bile günler süren bir hasta, robotik cerrahiden sonra 6. saatte ayakta, 48. saatte de evinde olabilir.
Böbreğimizi nasıl koruyabiliriz?
Böbrek sağlığı için yeterli sıvı tüketmek ve tuz tüketimini sınırlamak oldukça önemli. Gereksiz ağrı kesiciler böbrek fonksiyonlarında ciddi sıkıntıya neden olabilir. Böbrekleri korumak için tansiyonumuzu da kontrol altına almalıyız. Yüksek tansiyon böbreklere zarar verir. Diyabet, yani şeker hastalığı da böbreklerin damar yapısını bozarak, böbrek sağlığını olumsuz etkiler.
O nedenle tansiyon kontrolü, su tüketimi, tuz tüketiminin sınırlandırılması, gereksiz ya da kontrolsüz ağrı kesici ilaç tüketilmemesi ve şeker hastalığının kontrol altında tutulması böbrek sağlığı için önemli faktörler.
Bilmediğiniz bir hastalığın varlığını geç olmadan öğrenmeniz ve tedaviye başlamanız çok önemli. Unutmayın ki her yaptırdığınız rutin kontrol hayatınız için risk faktörlerini en erken değerlendirmeye almada ilk adımı oluşturuyor.
