Kalp krizi, miyokard enfarktüsü olarak da bilinir ve genellikle koroner damarlarındaki tıkanıklık nedeniyle kalp kasına kan ve oksijen akışının azalması veya tamamen durmasıyla meydana gelir. Bu, kalp kasının hasar görmesine ve ölüme yol açabilir. Kalp krizinin en belirgin belirtisi, göğüste ağrı, baskı veya sıkışma hissi yaşanmasıdır.
Kalp Krizi Çeşitleri Nelerdir?
Kalp krizi, üç ana tipe ayrılır:
-
ST Yükselmeli Miyokard Enfarktüsü (STEMI)
-
ST Segment Yükselmeli Miyokard Enfarktüsü (NSTEMI)
-
Koroner Spazm (Koroner Atardamar Kasılması)
Kalp Krizine Neden Olan Etmenler
Kalp krizinin başlıca nedeni, koroner damarların yağlı plaklarla tıkanmasıdır. Diğer yaygın nedenler arasında koroner arter spazmı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, obezite, fiziksel hareketsizlik, aşırı stres, sigara içme gibi faktörler bulunmaktadır. Genetik yatkınlık da önemli bir rol oynar.
Kalp Krizi Belirtileri
Kalp krizi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak yaygın belirtiler şunlardır:
-
Göğüste baskı, ağrı veya sıkışma
-
Nefes darlığı
-
Çene, boyun, sırt, kol, veya omuzda ağrı
-
Mide bulantısı, baş dönmesi, aşırı yorgunluk
-
Soğuk terleme
Kalp Krizi Risk Faktörleri
-
Sigara içmek
-
Yüksek kolesterol ve düşük HDL
-
Diyabet
-
Obezite
-
Fiziksel hareketsizlik
-
Yüksek tansiyon
-
Genetik yatkınlık
-
Yaş (45 yaş ve üzeri erkekler, 55 yaş ve üzeri kadınlar)
-
Stres ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları
Kalp Krizi Anında Ne Yapılmalı?
Kalp krizi anında hızlı hareket etmek hayati önem taşır. Eğer kişi yalnızsa, öncelikle yardım çağırılmalıdır. Evde bulunan aspirin alınabilir, fakat kesinlikle bir şey yenilip içilmemelidir. Kişi dinlenmeli, zorlayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca, bulunduğu yerin kapısını aralık bırakmak ve oksijen alabileceği bir ortamda bulunmak da önemlidir.
Kalp Krizi Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp krizi teşhisi, EKG, kan testleri, koroner anjiyografi ve kalp MR'ı gibi yöntemlerle yapılır. Bu testler, kalp hasarını tespit etmek ve uygun tedavi yöntemini belirlemek için kullanılır.
Kalp Krizi Tedavi Yöntemleri
Kalp krizi tedavisinde, tıkalı damarların açılması ilk adımdır. Balon anjiyoplasti, stent yerleştirme ve bypass ameliyatı gibi prosedürler, kan akışını yeniden sağlamak için uygulanır. Ayrıca, kan sulandırıcı ilaçlar, beta blokerler ve statinler gibi ilaçlarla tedaviye devam edilebilir.
Kalp Krizi Önleme Yöntemleri
Kalp krizinin önlenmesi için bazı yaşam tarzı değişiklikleri önerilmektedir:
-
Sigara içmemek
-
Düzenli egzersiz yapmak
-
Sağlıklı beslenmek
-
Kilo kontrolü sağlamak
-
Stresle başa çıkma yöntemleri geliştirmek
-
Alkol tüketimini sınırlamak
-
Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak
Bu önlemler, kalp krizi riskini büyük ölçüde azaltabilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürmenize yardımcı olabilir.
Kalp krizi, erken teşhis ve müdahale ile ciddi komplikasyonlardan korunabilir. Bu nedenle, belirtileri göz ardı etmemek ve zamanında tıbbi yardım almak hayati önem taşır.