Verilere göre, 2023 yılında dünya çapında her 6 kişiden biri telefon dolandırıcılığı nedeniyle maddi kayba uğradı. Bu oran 2022’deki %22'lik seviyeden azalmış olsa da, kayıpların ortalama değeri %527 oranında artarak 2.257 dolara yükseldi. ESET adlı siber güvenlik şirketinin yaptığı araştırma, telefonla yapılan dolandırıcılıklara karşı tüketicileri uyarıyor ve dikkat edilmesi gereken noktaları sıralıyor.
Telefon Dolandırıcılığı Neden Artıyor?
Modern iletişim araçları arasındaki büyük seçeneklere rağmen, telefonla yapılan dolandırıcılıklar hâlâ yaygın. Dolandırıcılar, sesli iletişimin anlık ve doğrudan doğasına güvenerek insanları daha kolay kandırabiliyor. Telefonla iletişim, hızlı cevap verme zorunluluğu nedeniyle savunmasız anlarımızı hedef alır.
Dolandırıcılar Numara Nerelerden Ediniyor?
Dolandırıcılar, telefon numaralarını çeşitli yollarla elde edebilirler. Sosyal medya hesaplarınızda paylaştığınız bilgiler, veri ihlalleri, ve hatta rastgele oluşturulmuş numaralarla yapılan aramalar dolandırıcıların kullandığı yaygın yöntemlerdir. Küresel tüketicilerin %16’sı, 2023 yılında telefon dolandırıcılığı nedeniyle para kaybettiklerini belirtti. Bazı ülkelerde ise, bu oran çok daha yüksek: Almanya %19, Fransa %18 gibi.
Yaygın Dolandırıcılık Yöntemleri
Telefon dolandırıcılığında farklı türler bulunuyor. Bunlar arasında:
- Taklit Dolandırıcılığı (Vishing): Dolandırıcılar, bir devlet kurumunu, bankayı ya da başka bir yetkiliyi taklit ederek, kişisel bilgilerinizi çalmaya çalışıyor.
- Uzaktan Erişim/ Teknik Destek Dolandırıcılığı: Bir yazılım ya da kötü amaçlı yazılım tehdidi bahane edilerek bilgisayarınıza uzaktan erişim sağlanması isteniyor.
- Yatırım Dolandırıcılığı: Büyük kazanç vaatleriyle tüketicilerden para talep ediliyor.
- Ödül Çekilişi Dolandırıcılığı: Kazandığınızı iddia eden dolandırıcılar, küçük bir "vergi" ödemesi yapmanızı talep ediyor.
- Tele-pazarlama ve Robocall’lar: Otomatik telefon aramaları ve sahte ürün tanıtımlarıyla yapılan dolandırıcılıklar.
Dolandırıcılık Aramalarına Karşı Alınabilecek Önlemler
Türkiye'de, rahatsız edici telefon aramaları için çeşitli yasal başvurular yapılabiliyor. Elektronik ortamda e-Devlet kapısı, İleti Yönetim Sistemi (İYS) ve Ticaret Bakanlığı'na başvurularak, bu tür çağrılarla mücadele edilebiliyor. Ayrıca, bilinen spam numaralar engellenerek, bir daha o numaralardan arama alınmasının önüne geçilebilir.
- iOS cihazlarda: "Son Kullanılanlar" bölümüne gidin, "i" simgesine dokunun, "Arayanı Engelle" seçeneğine tıklayın.
- Android cihazlarda: Telefon uygulamasını açın, üç nokta simgesine tıklayın, arama geçmişine gidin ve engellemek istediğiniz numarayı seçin.
Kişisel veya finansal bilgilerinizi telefonla vermemek, birisinin bilgisayarınıza uzaktan yazılım indirmesine izin vermemek gerektiğini unutmamalısınız.
