Uzun zaman önce deprem olmuş fakat uzun zamandır sessiz kalan yerler tehlike arz ediyor. Uzmanlar bu yerler arasında özellikle Erzincan’a önemli uyarılarda bulunuyor. Peki Erzincan’da diri faylar nerelerden geçiyor?
Çok sayıda belde veya köy yerleşim alanının fay zonları üstüne oturması nedeniyle Erzincan, gerek son yüz yıllık dönemde gerekse tarihsel dönemde çok büyük depremlerle yüz yüze kalmış, büyük can ve mal kayıpları yaşamış illerimizin başında gelmekte. Erzincan’da, belirtilen gerekli tedbirler alınmadığı sürece gelecekte meydana gelebilecek olası bir depremde yine büyük can ve mal kayıplarının yaşanabileceği düşünülmekte. Yönetimin konu hakkında elinden geleni yaptığını bildirmesi halkın içini rahatlatsa da halk olarak da üzerimize düşeni yapmamızda ve gerekli tedbirleri alarak hazırlıklı olmamızda büyük yarar var. Halkın sürekli olarak panik halinde olmaması için konunun halı altına sirkelenmesi şu aşamada çok da doğru görünmüyor.
Erzincan, fay hatlarının nerelerde bulunduğu konusunda meraklı.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası kamusal sorumluluğunun gereği olarak, halkı ve yöneticileri uyarmak amacıyla bu konuda alınması gereken tedbir ve önerileri daha önce paylaşmıştı.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odasının konu hakkında verdikleri bilgiler şöyle;
ERZİNCAN’DAKİ DİRİ FAYLAR NEREDE?
Türkiye Diri Fay Haritasına göre Erzincan kent merkezi ve yakınından geçen diri faylar.
TDFH’na göre Kuzey Anadolu Fayı Erzincan il merkezinin hemen kuzeyinden geçmektedir. Erzincan ovası Kuzey Anadolu Fayı üzerinde gelişmiş çek-ayır tipi bir havzadır. Bu tür havzalar doğrultu atımlı faylar üzerinde gelişmekte ve bulundukları yerlerde karmaşık bir fay yapısının gelişimine neden olmaktadırlar. Bu nedenle Erzincan çevresinde bilinen faylardan daha fazla diri fay bulunma olasılığı yüksektir.
Diri fayların Erzincan il merkezinden geçtiği bilinmekte ise de fayın tam olarak nereden geçtiği ve bu fay üzerinde son birkaç depremin hangi tarihlerde olduğu henüz yeterli detayda araştırılmamıştır. Erzincan’ın depremselliği bununla da sınırlı değildir. Erzincan kent merkezi ile birlikte Üzümlü ilçesi merkezi ile Erzincan’a bağlı 45 belde veya köy doğrudan fay zonu üstüne oturmaktadır.
Erzincan’ın genel yeraltı yapısı: Kırmızı çizgiler diri fayları, sarı ve yeşil alanlar yaşlı kayaları, noktalı gri alan alüvyonları göstermektedir.
Ülkemizin çoğu yerleşimleri gibi Erzincan da diri fay üzerinde yer alan ve deprem tehdidi altında yaşayan bir ilimizdir. Depremler yer sarsıntısı yarattıklarında çok uzak alanlarda bile yıkıma neden olabilmektedir. Yer sarsıntısının şiddeti depremin uzaklığı ve büyüklüğünün yanı sıra zemin koşullarından da önemli oranda etkilenmekte ve zayıf mühendislik özelliklerine sahip zeminler deprem dalgalarının genliğini 9 artırarak üstündeki binalara aktarmaktadırlar. Mikro bölgeleme çalışmaları ve deprem senaryoları ile bir bölgede zemin yapısı ve depremin yaratması olası yer sarsıntısı belirlenebilir. Bir yapı beklenen yer sarsıntısına göre ve geçerli en son Bina Deprem Yönetmeliği koşullarına uygun olarak inşa edilirse can kayıplarına yol açmaz. Ancak yaşanan depremlerde; yapıların etüt ve projelendirme süreçlerindeki hata veya eksiklikler, yapı üretimi sırasındaki malzeme işçilik ve işçilik hataları ile denetimden kaynaklanan zafiyetlerden dolayı çok sayıda yapının ağır hasar gördüğü veya yıkıldığı görülmektedir. Deprem zararların azaltmanın ve depreme hazır olmanın en önemli unsurlarından biri yapıların olası bir depreme hazır olmasıdır. Deprem belli büyüklüğü geçtiğinde ise faylar yüzeye ulaşmakta, üzerinde bulunan yapıların yırtılmasına, bir yana yatmasına ya da devrilmesine yol açmakta, böylece yapıların çökmesine ya da çok ağır hasar almasına neden olmaktadır. Erzincan’ın geçmişinde bu büyüklükte depremler olmuştur, gelecekte de olma olasılığı vardır. Depremden yüzey faylanması sonucu zarar görecek yapılar için alınabilecek en temel tedbir diri fayların yerlerinin hassas bir biçimde belirlenmesi, bu faylar üzerindeki alanların zaman içerisinde boşaltılarak yapı ve nüfus yoğunluğunun azaltılması, gelecekte bu alanlar için yapı sınırlaması getirilmesi ve imar planlarının zemin koşulları ve yüzey faylanması tehlikesine uygun olarak yapılmasıdır.
