İnsan ayağı, 26 farklı kemiği bir arada tutan 33 eklemden oluşan karmaşık bir yapıdır. Ayak kemerleri, vücut ağırlığını ayaklar ve bacaklar arasında dağıtmaya yardımcı olan esnek bir yay görevi görür. Ancak bazı bireylerde bu kemerler yeterince gelişmemiş olabilir. Düz tabanlık, ayak kemerinin normal seviyeden daha aşağıda olması durumunu ifade eder. Normalde ayağın iç kısmı kavisli bir yapıya sahiptir, bu nedenle düz tabanlık çoğu zaman çocukluk döneminde fark edilir. Ancak bu durum yetişkinlikte de gelişebilir. Düz tabanlık, ağrı veya başka sağlık sorunlarına yol açıyorsa, tedavi yöntemleri uygulanması gerekebilir.
Düz Tabanlık Belirtileri
Düz tabanlık yaşayan bazı kişiler semptom yaşamazken, bazıları ciddi ağrılar hissedebilir. Düz tabanlar, ayak ve bacak hizalanmasını etkileyerek farklı bölgelerde ağrılara neden olabilir. Düz tabanlıkla ilişkilendirilen belirtiler şunlardır:
Ayak veya bacakta kas ağrısı
Ayak kemeri, ayak bileği, topuk veya ayak dış yüzeyinde ağrı
Yürüyüş sırasında ağrı veya değişiklik
Ayak parmaklarının kayması
Çocuklarda sık sık tökezleme veya düşme
Düz Tabanlığın Nedenleri
Çocuklarda yaş ilerledikçe ayak kemerleri oluşur ve bu süreçte bazı çocuklar düşük veya hiç kemer geliştirmeyebilir. Düz tabanlık, çocukluk döneminde kemerlerin düzgün gelişmemesinden kaynaklanabilir. Çocukların ayakları farklı hızlarda geliştiğinden, birçok çocuk yaklaşık 10 yaşına kadar belirgin bir kavis kazanır. Ayrıca, yaş ilerledikçe ayaktaki aşınma ve yıpranma düz tabanlığa yol açabilir. Esnek düz tabanlık ise, çocuğun ayakta durduğunda kemerin kaybolması ve düz bir ayak görünümü sergilemesi durumudur. Bu tür sorunlar genellikle ciddi semptomlara yol açmadan geçebilir. Düz tabanlık, yetişkinlerde de zamanla gelişebilir.
Düz Tabanlık Tedavi Yöntemleri
Düz tabanlık semptomları olmayan bireyler genellikle tedavi gerektirmez. Ancak ağrı hissediliyorsa, iyi oturan ve destekleyici ayakkabılar tercih edilebilir. Ekstra geniş ayakkabılar da rahatlama sağlayabilir. Gömme tabanlıklar, ortezler veya özel ayak kemeri destekleri, basıncı azaltarak ağrıyı hafifletebilir.
Posterior tibial tendiniti yaşayan bireyler, ayakkabılarında bir kama kullanarak rahatlama sağlayabilir. Enflamasyon azalana kadar ayak bileği ateli de faydalı olabilir. Hekimler genellikle dinlenme ve ağrılı aktivitelerden kaçınmayı önerir. Artrit veya tendon yırtığı olan kişiler için iç taban ve ağrı kesici tedavisi uygulanabilir. Bazı durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
Düz tabanlık obezite ile ilişkiliyse, kilo vermek belirtileri hafifletebilir.
Düz Tabanlık Egzersizleri
Ayak sağlığı uzmanları veya fizyoterapistler, düz tabanlık belirtilerini yönetmek veya önlemek için çeşitli egzersizler önerebilir. Amerikan Ortopedi Cerrahları Akademisi (AAOS), aşağıdaki egzersizleri önermektedir:
Topuk Kordonunun Gerilmesi
Bir duvara dönük durun ve bir elinizi göz hizasında duvara yerleştirin.
Germe yapacağınız bacağı, diğerinin arkasına bir adım atarak yerleştirin, topuğunuz yere sağlam bassın.
Arka bacakta gerginlik hissedene kadar ön bacağın dizini bükün.
30 saniye tutun, ardından 30 saniye dinlenin. Bu hareketi dokuz kez tekrarlayın.
Sırtınızı düz tutmaya özen gösterin. Günde iki kez uygulayın.
Golf Topu Egzersizi
Sandalyeye oturun ve ayaklarınızı yere sağlam bir şekilde yerleştirin.
Golf topunu ayağınızın altına koyun ve 2 dakika boyunca ayak kemerinin altına ileri geri yuvarlayarak gerdirin.
Düz tabanlık kalıtsal olabilir, ancak uygun ayakkabılar giyerek ve ayak desteği sağlayarak durumun kötüleşmesi önlenebilir.