Bazen farkedilir bazen farkedilemez bir sorun olan ağız kokusu insanlarla olan iletişiminizi büyük bir şekilde etkilemekte. Özellikle evlilikte eşler arasında büyük sorunlara yol açan bu problemin farkında olmak çok önem arz etmekte. Uzmanların konu ile ilgili verdikleri bilgi ve tavsiyeleri sizlerle paylaşıyoruz.
Ağız kokusu nefes verme ile birlikte dışarıya salınan kötü kokulu bir şikayettir. Bazı insanlar ağız kokusu az olsa da bu konu hakkında çok endişelenirken, bazı insanlar kendi ağız kokusunu fark etmeyebilir. Bireyin kendi nefesinin nasıl koktuğunu değerlendirmesi zordur. Bu nedenle, bazen ağız kokusunun varlığı birinci dereceden akrabalara ya da yakın arkadaşlara danışarak doğrulanır.
Ağız kokusu için doktora görünmeli miyim?
Ağız kokusu varlığında ilk önce ağız ve diş hijyeni alışkanlıkları gözden geçirilmelidir. Yemekten sonra dişler ve dil fırçalanmalı, diş ipi kullanılmalı ve bol su içmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapılmalıdır. Bu gibi değişiklikler yaptıktan sonra ağız kokusu devam ederse, diş hekiminize başvurulması gerekir. Diş hekimi, diş dışında ciddi bir durumun ağız kokusuna neden olduğundan şüpheleniyorsa, kokunun nedenini bulmak için hastayı ilgili bir uzman doktora yönlendirir.
Ağız kokusu nedenleri
“Ağız kokusu neden olur?” birçok kişi tarafından merak edilen bir konudur. Ağız kokusu sebepleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Gıdalar: Dişlerin arasındaki veya çevresindeki biriken yiyecek parçacıklarının parçalanması bakterileri artırabilir ve kötü kokuya neden olabilir. Soğan, sarımsak ve baharat gibi bazı yiyeceklerin tüketilmesi de ağız kokusuna neden olabilir.
Tütün ürünleri: Sigara içmek hoş olmayan ağız kokusuna neden olur. Sigara içenlerin ve diğer tütün ürünleri kullanıcılarının, bir başka ağız kokusu kaynağı olan diş eti hastalığına sahip olma olasılıkları daha yüksektir.
Yetersiz diş bakımı: Düzenli diş fırçalamayan ve diş ipi kullanmayan bireylerde, yiyecek parçacıkları ağızda kalıp ağız kokusuna neden olur. Bu gibi durumlarda, dişlerde renksiz ve yapışkan bir bakteri plağı oluşur. Bakteri plağı temizlenmediği takdirde, diş etlerini tahriş edebilir ve sonunda diş ve diş etlerinin arasında plak dolgulu cepler oluşturabilir (periodontitis). Dil ayrıca koku üreten bakterileri de hapsedebilir. Düzenli olarak temizlenmeyen veya uygun şekilde takılmayan protezler, kokuya neden olan bakteri ve yiyecek parçacıklarını barındırabilir.
Ağız kuruluğu: Tükürük, kötü kokulara neden olan partikülleri temizleyerek, ağzı temizlemeye yardımcı olur. Tıp dilinde kserostomi denilen ağız kuruluğunda, tükürük üretimi azaldığı için ağız kokusu artabilir. Ağız kuruluğu uyku sırasında doğal olarak oluşur, sabahları insanlarda normal olarak gözlenen kötü ağız kokusuna yol açar. Bu durum ağzı açık uyuyanlarda kötüleşerek daha fazla fark edilir. Kronik kuru ağız, bazı hastalıklardan ya da tükürük bezlerindeki problemlerden kaynaklanabilir.
İlaçlar: Bazı ilaçlar ağız kuruluğuna katkıda bulunup dolaylı olarak ağız kokusuna neden olur. Bazı ilaçlar ise vücutta metabolize olup parçalandıktan sonra birtakım kimyasallar oluştururlar. Bu kimyasallar kan dolaşımına katılıp ciğerlere ilerler ve kötü kokuya neden olur.
Ağızdaki enfeksiyonlar: Diş çekilmesi gibi ağız ve çene cerrahisi sonrasında ağızda oluşan yaralar, kötü kokuya neden olabilir. Bunun haricinde diş çürümeleri ve diş eti hastalıkları da kötü kokulara neden olur.
Burun ve boğaz hastalıkları: Sinüs enfeksiyonları, geniz akıntıları ve boğaz enfeksiyonları ağız kokularına neden olur.
Diğer tıbbi sebepler: Gastroözofageal reflü hastalığı gibi mide ile ilgili problemler ağız kokusuna neden olabilir. Bunun haricinde diyabet gibi metabolik bozukluklar veya kanserler belirgin bir ağız kokusuna neden olur. Küçük çocuklarda ağız kokusu, bir burun deliğine gizli bir şekilde yerleşen bir yiyecek parçasından ya da yabancı bir cisimden kaynaklanabilir.
Ağız kokusu (halitoz) teşhis ve tedavi
Diş muayenesi sonrasında diş hekimleri ağız kokusu teşhisi koymaktadır. Diş muayenesi sırasında kişinin geçmiş hastalıklarına ve kronik rahatsızlığını öğrenmek teşhis konmasında etkili olmaktadır. Diş hekimi sebebini bulamadığı durumlarda uygun bir uzmana yönlendirebilir.
Ağız kokusu tedavisi, sorunun temel nedenine bağlıdır. Ağız kokusu, kötü yönetilen ağız hijyeninden kaynaklanıyorsa, evde diş temizliği bu duruma yardımcı olarak ortadan kaldıracaktır.
Ağız kokusu (halitoz) nasıl giderilir?
- Ağız hijyenini rutine bağlayarak günlük olarak yapmak nefesin temiz ve taze kokmasını sağlamaktadır. -Ağız hijyenini sağlamak için bu kurallardan yararlanabilirsiniz:
- Günde iki kez, en az iki dakika olacak şekilde fırçalayın, günde bir kez diş ipi kullanın. Dil kazıyıcı da bakterilerin temizlenmesinde etkili olmaktadır.
- Ağızdan kaynaklı olabilecek sorunlar giderildikten sonra hastanın iyi bir ağız hijyeni kazanması gerekiyor.
- Doğru ve etkin diş fırçalama, diş ipi ve dil fırçası kullanımı, varsa protezlerin temizliğinin sağlanması önem taşıyor.
- Çinko içeren gargaralar ve sakız kullanımı işe yarıyor.
- Bol ve sık su tüketilmesine dikkat etmek gerekiyor.
- Aç kalmamak ağız kokusunu engellemede etkili oluyor.
- Probiyotikten zengin gıdalar alınmasına önem vermek gerekiyor.
- Ceviz, fıstık gibi çerezler, tarçın, bitkisel çaylar, nane, maydanoz, elma, salatalık gibi gıdalar ağız kokusunu önlemede yardımcı olabiliyor.
- Alkolsüz antibakteriyel gargara kullanın.
- Her altı ayda bir olacak şekilde kontroller ve temizlik için diş hekiminize görünün.
- Ağız kuruluğunu önlemeye yardımcı olmak için bol su tüketin.
- Şekersiz sakız kullanarak, çok çiğneme gerektiren sağlıklı besinler tüketerek tükürük üretimini artırın.
- Ağzınızı kurutabileceklerinden alkol, kafein ve tütün ürünlerinden kaçının.
- Meyve ve sebze tüketimini artırın. Elma, havuç, kereviz ve diğer sert meyve ve sebzeler, ağızdaki kokuya neden olan plakları ve yiyecek parçacıklarını temizlemeye yardımcı olmaktadır.
Besinler ağız kokusunu nasıl etkiler?
Tüm besinler ağızda parçalanmaya başlar. Aynı zamanda tüketilen besinler kana karışır ve solunan havayla akciğerlere taşınabilir. Sarımsak ve soğan gibi güçlü kokulu besinler tüketildiğinde, fırçalama, diş ipi ve gargara yardımıyla bu kokuyu bastırmak gerekebilir. Ağız kokusuna neden olabilecek en yayın besinler şu şekilde sıralanabilir:
Peynir,
Pastırma,
Bazı baharatlar,
Portakal suyu veya soda
İlk ve altın kuralın ağız hijyeninden geçmekte. Doğru ve etkin bir fırçalama tekniği ile sorunu minimuma indirebileceğinizi unutmayın.