Türkiye Yazarlar Birliği (TYB), 2024 yılının “Yazar, Fikir Adamı ve Sanatçıları” ödüllerini açıkladı. Verilen ödüller yayıncılık dünyasında önemli bir referans kaynağı niteliğinde.
TYB Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kâzım Arıcan, isimleri açıklayacağı basın toplantısında, 2024 yılının kültürel zenginliklerine dikkat çekerek, Türk edebiyatı ve sanatının dünyaya tanıtılmasına olan vurguyu yineledi.
Türkiye Yazarlar Birliği Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kâzım ARICAN isimleri açıklamadan önce şu açıklamalarda bulundu;
“Acısı, tatlısıyla bir yılı daha geride bıraktık. Öncelikle; 2025 yılının milletimize, ülkemize ve tüm insanlığa sağlık, huzur, barış ve hayırlar getirmesini diliyorum.
Ülkemizin bu en prestijli ödülünü başlatan, devam ettirilmesi yönünde büyük destek ve emeksergileyen, TYB’nin kurucu ve şeref başkanı, şair, yazar, mütefekkir,11 Ağustos 2024 günü Ankara’da Hakk'a yürüyen merhum D. Mehmet Doğan’ı rahmet ve şükranla anıyorum. Ruhu şâd, mekânı cennet, makamı âli olsun.
46 yıldır, Türk edebiyatına, sanatına ve düşünce dünyasına katkı sağlamaya devam eden Türkiye Yazarlar Birliği; okuryazar buluşmaları, imza günleri, konferanslar, kültür yayınları, genç yazarlar kurultayları, edebiyat panelleri, şehir-tarih sempozyumları, uluslararası şiir şölenleri, şehir kongreleri, tarih, kültür, edebiyat sohbetleri, kültür kervanları, ulusal ve uluslararası kongreler ve Türkçe Şûraları düzenlemektedir.
Dünyanın her yanında sanatçı, edebiyatçı ve bilim insanlarının, gerek milletleri gerekse insanlık adına ortaya koydukları eser ve çalışmaları dolayısıyla ödüllendirilmesi bir gelenek hâle gelmiştir. Bir çok ülkede ise bu ödüller teşvik aracı olarak değerlendirilerek kamu politikası haline getirilmiştir.
Ülkemizde de Türkiye Yazarlar Birliği, kurulduğu 1978 yılından bu yana; yüzyılları aşan tarihî bir süreçten damıtılarak günümüze kadar ulaşmış olan; kültür, sanat, dil, edebiyat gibi pek çok alanı içinde barındıran değerlerin ihyası, inşası, gündemde tutulması ve yarınlara taşınması için hizmetlerde bulunmaya devam ediyor.
Bu faaliyetlerden biri de Bilge Yazarlar Projesidir
Ankara Valiliğinin, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Türkiye Yazarlar Birliği ve Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün iş birliği ile yürüttüğü, Ankara’daki lise öğrencilerini yazar olarak yetiştirmeyi hedefleyen Bilge Yazarlar Projesi dördüncü yılında başarı ile devam ediyor.
Ankara Valisi sayın Vasip Şahin’in himayelerinde başlayıp devam eden projede yazar adayı öğrenciler “Tohum, Filiz ve Fidan” grubu olarak adlandırılıyor, her eğitim dönemi sonunda başarılı olan öğrenciler bir üst grupta yazarlık eğitimini sürdürüyor.
2021-2023 döneminde Ankara’da öğrenim gören 1280 lise öğrencisi projeye dâhil oldu. Süreç sonunda, genç yazarların eserlerinden derlenen 14 adet kitap ve 3 adet dergi basıldı.
Halen, 400 lise öğrencisine yazarlık eğitimlerimiz devam ediyor. Gençlerimizin, geleceğin yazarları, şairleri ve düşünürleri olarak ülkemizin kültürel mirasına önemli katkılarda bulunacaklarına inanıyorum. Onların gözlerindeki ışık, kalemlerindeki güç ve yüreklerindeki heyecan, bizlere geleceğin umut dolu olduğunu bir kez daha gösteriyor.
TÜRKSOY Yazarlar Birliği
Yılın yazar, fikir adamı ve sanatçıları ödüllerini açıklamadan önce önemli bir konuya vurgu yapmak istiyorum.
Ortadoğu, Balkanlar ve Türk dünyasının yazar birlikleri ile çok sıkı bir işbirliğimiz var. Çeşitli faaliyetlerle bu işbirliklerini sürdürüyoruz. Türkiye’nin Türk dünyasına yönelik en önemli ve sürekli faaliyetlerinden biri olan “16. Türkçenin Uluslararası Şiir Şöleni”ni 26- 30 Kasım 2024 tarihlerinde Özbekistan’da yaptık.
Her geçen yıl daha da güçlenen Türk edebiyatını, kültür ve sanatını dünyaya tanıtma çalışmalarına hız vermek amacıyla TÜRKSOY bünyesinde Yazarlar Birliği kuruldu.
Türkiye Yazarlar Birliği olarak kuruluşunu desteklediğimiz ve organizasyonunda görev aldığımız TÜRKSOY Yazarlar Birliği; Türk dünyası arasındaki entelektüel iletişimi güçlendirmeyi, Türk birliğini sağlamlaştırmayı gaye edinen faaliyetler gerçekleştiriyor.
Burada çağın utancına tanıklık etmek bakımından bir konuyu özellikle dile getirmek istiyorum. Tüm ateşkes çağrılarına rağmen savaş suçu işlemeye devam eden İsrail, Gazze’deki saldırıların yanı sıra bölgemizi de bir savaş sarmalında tutmaya devam ediyor.
Filistin’de yaşanan soykırımla ilgili ülkemizde ve dünyada çok sayıda eser yayımlandı, önemli yazarların kitapları Türkçeye çevrildi. Seçici kurulumuz Filistin’e ve Filistin edebiyatınadikkat çekmek amacıyla bu eserleri özellikle dikkate alarak değerlendirdi ve ödüle layık görülenleri belirledi.
Suriye
Aydınlar ve sanatçılar, yaşadıkları çağın ve coğrafyanın hem vicdanı hem de şahididir. Türkiye’nin aydınları, yazarları, sanatçıları olarak bizim de çevremizde yaşanan gelişmelere bigane kalmamız beklenemez. Suriye’de uzun yıllar süren kanlı rejimin sona ermesiyle komşumuz normalleşme sürecine girmiştir. Medeniyetimizde önemli bir yeri bulunan Suriye’nin maddi ve fiziki olarak kalkındırılması kadar kültürel, entelektüel açıdan da uyandırılması, ihya edilmesi elzemdir.
Türkiye Yazarlar Birliği olarak Suriye’nin yaralarını sarmaya, kültürel birikimini yeniden ayağa kaldırmaya, iki ülke arasındaki kadim kardeşliği pekiştirmeye hazır olduğumuzu, bu noktada üzerimize düşen sorumluluğu layıkıyla getirmeye gayret edeceğimizi buradan bütün dünyaya duyurmak isterim.
Türkiye ile Suriye arasında fikri ve entelektüel köprüler kurmaya yönelik planlarımızı ve çalışmalarımızı önümüzdeki süreçte sizlerle paylaşacağız.
Kadim medeniyetimizin kurucu ve taşıyıcı unsurlarının da başında gelen kültür, sanat, edebiyat ve dil gibi değerleri ortaya çıkaran, koruyan ve ömrünü bu değerleri yaşatmaya adayan sanatçılarımızı, şairlerimizi, mütefekkir ve edebiyatçılarımızı takdir ve teşvik etmek asli görevlerimizden biri olarak önemini korumaktadır.
Estetik ve özgün eserleriyle ferdi olduğu kadar topyekûn milletimizde iyiye, güzele, doğruya yönelişe, milli ve manevi değerlerin inkişafına, ilim ve düşünce dünyamıza ışık tutan değerli edebiyat, sanat ve kültür adamlarına çok şey borçlu olduğumuzu düşünüyorum.
Bu duygu ve düşüncelerle samimi olarak şunu ifade etmek istiyorum:
Şair, yazar, eleştirmen, yayıncı ve yönetim kurulu üyelerimizin yıl içinde takip ettiği, farklı zamanlardaki toplantılarda uzun uzun üzerinde konuştuğumuz kategorilerdeki her eser dil, üslup, tema, okuyucuya verdiği mesaj, edebiyatımıza, kültür ve sanatımıza katkıları da göz önüne alınarak değerlendiriliyor.
Yazarların ödül almak ya da övülmek gibi bir beklentiyle yazmadıkları bilinen bir gerçek. Bir eser iyiyse iyidir. Överek ya da ödül vererek yetersiz birini hiç kimse yazar yapamaz.
Elbette, her eserin sahibi ve eseri bizim için önemlidir. Elbette, marifet iltifata tabi olmalı. Türk edebiyatının gelişmesine katkıda bulunan kişileri onurlandırmak, eserlerini daha yaygın okunmasını sağlamak, eseri ve yazarı tanıtmak, yeni yazarların önünü açmak amaçlarımız arasındadır.
Yazar, şair, eleştirmen, kütüphaneci, yayıncı ve yönetim kurulu üyelerimizden oluşan seçici kurulda görev almak büyük bir sorumluluğu da beraberinde getiriyor.
Bu arada şu gerçeği de açık yüreklilikle belirtmem gerekir ki; Her yıl ödül değerlendirme toplantılarında, toplumda kabul gören, iyiyi, güzeli öven, insan davranışlarını doğruya yönlendiren, insanların his-duygu dünyalarında olumlu yansımalara yol açan sayısız kültür ve sanat adamımız olduğunu büyük bir iftiharla görüyoruz. Bu durum, kültürümüz, sanatımız, edebiyatımız adına bizleri heyecanlandırıyor, mutlu ediyor. Kendilerine başarılar diliyorum, şükranlarımı sunuyorum.
Ödüller, kimsenin dünya görüşüne, yaşam tarzına, siyasi tutumuna bakılmaksın; yaşayan ve içinde bulunduğumuz yıl içinde eseri yayımlanmış olan yazara, görsel sanatlar alanında özgün çalışması bulunanlara veriliyor. Ödülü bir kez alan kişiye aynı dalda tekrar ödül verilmediği gibi TYB Yönetim Kurulunda, ödül seçici kurulunda bulunanların eserleri değerlendirmeye alınmıyor.
TYB’nin verdiği ödüllerin maddi yönü bulunmasa da; tarafsız, itibarlı, saygın ve düzenli ödül olması nedeniyle kamuoyu tarafından da takdir edilmekte, yayıncılık dünyasında ise önemli bir referans kaynağı oluşturmaktadır.
2024 yılında da, ülkemizde yaşanan kültür, sanat ve düşünce hayatındaki gelişmeleri yakından takip ederek değerlendirdik; ödül alacak kişi, kurum ve eserlerini belirledik.
Öncelikle eser sahibi, kişi, kurum ve kuruluşları tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.
Yönetim kurulumuzca, yılın yazar fikir adamı ve sanatçıları değerlendirmesi yapılırken aynı zamanda “Üstün Hizmet Ödülü”ne lâyık görülen isimler de belirlenmektedir.
Üstün hizmet ödülleri; Kültür ve sanat hayatımıza önemli katkı sağlayan, edebiyat ve düşünce alanında olağanüstü gayret ve çalışmaları bulunan şahsiyetlere, şükran ve minnet borcumuzun bir ifadesi olarak verilmektedir.
Bu vesileyle, ödül sahiplerini tebrik eder sağlık, esenlik ve başarılar dilerim.”
2024 yılının “Yazar, Fikir Adamı ve Sanatçıları”
Ödüllerini Kazanan İsimler ve Kurumlar:
Hikâye: Emine Altınkaynak, Akrebin Kışı- Dergâh Yayınları
Şiir: Enes Talha Tüfekçi, Yalın Ayak ve Yalvarırcasına- Ebabil Yayıncılık
Roman: Güzide Ertürk, Kül Ormanı - Ketebe Yayınları
Deneme: Zeynep Merdan, İçine Açan İnsan- Muhit Kitap
Fikir: Gürbüz Deniz, Bilgi Varlık ve Ahlâk: İslâm Metafiziğine Yeni Teklifler- Eskiyeni Yayınları
Araştırma: Dr. Mehmet Bulut, Tarihimizde Din Hizmetleri Teşkilatları ve Diyanet İşleri Reisliği - Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
İnceleme: Ali Şükrü Çoruk, İmparatorluk Yıkılırken Edebiyat - Ketebe Yayınları
Dil: Ethem Erdoğan, Türkçe’nin Çığlığı Dil Üzerine Yazılar - Çıra Yayınları
Edebî Tenkit: Ali Necip Erdoğan, Öykünün Ontolojisi - Öykü, Yazılmadan Önce Nerededir? - Ketebe Yayınları
Basın Röportaj/ Nehir Söyleşi: Müjdat Uluçam, Göçüp Giderken - Duruş yayınları
(Daha önce sadece röportaj alanında verilen bu ödül bu yıldan itibaren nehir söyleşi türünü de dikkate alarak değerlendirilmiştir.)
Hatıra: Ahmet Sezgin, Kar Renkli Çocukluğum - Ateş Yayınları
Gezi: Mehmet Akif Erbaş, Neretva’nın Hilali Yeniden Doğdu - Net Kitaplık Yayıncılık
Şehir: Ergün Yıldırım, Benim Elaziz’im / Bir Sosyoloji Masalı - Hece Yayınları
Mektup/ Günlük: Mustafa Özel, Filistin Mektupları - Muhit Kitap
Tercüme:Vahdettin İnce, Yahya Sinvar’dan çeviri, Diken ve Karanfil / Filistin’in Bilinmeyen Hikâyesi - Ekin Yayınları
Biyografi: Ramis Karabulut, Bozkırın Güçlü Kalemi Abbas Sayar- Ötüken Neşriyat
Çocuk Edebiyatı: Figen Yaman Coşar, Şehreküstü Apartmanı / En İyi Seçenek- Erdem Çocuk Yayınları
Basın/Fıkra: Ferman Karaçam, Haber7
Basın/Fikir: Dursun Gürlek, Yeni Şafak Gazetesi
Habercilik Özel Ödülü: Anadolu Ajansı (Gazze’de Kanıt Haberciliği)
Dergi: Geçerken - Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
Türk Müziği: Bir Değer Bir İnsan Programı -Polis Radyosu
Elektronik Yayıncılık : https://www.mucerret.com/
TV Programı: Gönül Dağı Yolculuğu - TRT
TV Belgesel: Anadolu İnsanı - TRT
TV/Platform Dizisi: Gassal -TRT
Sinema Filmi: Rafadan Tayfa: Kapadokya
Radyo Programı: Annemin Türküsü, TRT Türkü Radyo
Yayıncılık / Kamu: Erzurum Büyükşehir Belediyesi
Yayıncılık Özel: Bengü Yayıncılık
Özel Yayıncılık: Tulu Yayıncılık ve Kuşluk dergisi
(Çocuk edebiyatı alanındaki özel yayınlarından ve gayretlerinden dolayı)
D. Mehmet Doğan Türk Dünyası Edebiyat Ödülü: Sultan Raev, TÜRKSOY Genel Sekreteri
TYB Vefa Ödülü: Bekir Sıddık Soysal
Üstün Hizmet: Prof. Dr. İsmail Erünsal, Prof. Dr. Kurtuluş Kayalı, Prof. Dr. Saim Sakaoğlu.
(Kültür ve sanat hayatımıza önemli katkı sağlayan, edebiyat ve düşünce alanında olağanüstü gayret ve çalışmalarından dolayı.)
