Sağlık Bakanlığı uyuzla mücadele için bilim kurulu oluşturduğunu duyurdu. Ancak uyuz salgınına yakalanan hastalar, tedavi için verilen krem ve losyonların faydasız olduğu, uyuzda etkili ilaçların ise SGK’nın ödeme kapsamında bulunmadığından şikayetçi.
Yurttaşlar, bin TL civarındaki ilaçları cebinden ödemek zorunda kalıyor.
Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu Başkanı Emrah Kırımlı “Uyuz, hijyenik koşulların eksikliği nedeniyle oluşup insandan insana bulaşan bir hastalık. Biz bununla 4-5 yıldır mücadele ediyoruz” dedi.
"TÜM EVİ KAPLIYOR"
Uyuz hastalığının yüzeylerden bulaştığının altını çizen Kırımlı, “Bir evin içinde bir kişi uyuz olduğu zaman koltuktan ve eşyalardan diğer aile fertlerine ulaşabiliyor ve tüm evi kaplıyor” ifadelerini kullandı.
Kırımlı, uyuzun kükürt bazlı krem tedavisine ilişkin, “Bu kremin bütün vücuda düzgün uygulanması gerekiyor. Uygulama talimatları Türk Dermotoloji Derneği’nin sitesindeki rehberde yer alıyor. Yüzünüzden başlayarak tüm vücudunuzu kaplayacak şekilde sürülüyor. Elinizi yüzünüzü yıkarsanız da tekrar sürmeniz gerekiyor. Bunun üç gün boyunca kalması gerekiyor. Bu yüzden uygulaması zor. Hem kokusu hem de uygulama probleminden dolayı tam yapılamıyor” diye konuştu.
Krem tedavisinden sonra uyuzun yumurtalarının kaldığının altını çizen Kırımlı, “10 gün sonra tekrar atak oluyor. Bu yüzden de ev içinde yayılıyor. Etkili bir ilacı var. O ilaç Türkiye’ye geç geldi. İlk olarak deprem bölgesinde dağıtıldı. Çünkü deprem bölgesinde çok yoğun bir uyuz salgını var” dedi.
Hapın antimikrobiyal özelliği olması nedeniyle birtakım yan etkileri olduğunu belirten Kırımlı, “İnsanlar bu ilacı doktor kontrolü olmadan para verip almasın. Bu ilacı SGK ödemiyor. İlacın geri ödeme kapsamına alınması lazım. Bin lira gibi bir ücreti var. Bir evde 4 kişi varsa o aile için tedavi, 4 bin TL’yi buluyor” dedi.
Kırımlı, vakaların deprem bölgesinde daha yaygın olduğunu vurgulayarak “Hijyen eksikliği büyük problem. Deprem bölgesinde insanlar kıyafetlerini yıkayamıyor. Deterjan, temiz su yok. Aileler 14-18 metrekarelik konteynerlerde bir arada kalıyor. Bu nedenle orada durum daha kötü. Hijyen meselesini çözmeden oradaki uyuz problemi çözülmez” ifadelerini kullandı.
5 YILDIZLI OTELLERDEN BİLE BULAŞIYOR
Son günlerde sıklıkla gündeme gelen uyuz vakalarıyla ilgili konuşan Prof. Dr. Gülsüm Gençoğlan, “Toplumun genel kesiminde bu kadar yaygın görülüyor olması, salgına yakın düzeyde bir artış olduğunun ipucu. 5 yıldızlı otellerden bile bulaşla gelen hastalarımız oluyor. Çocuklarda kremler dirençli, tekrar tekrar uyuz bulaşıyor. 4-6 ay bir türlü uyuzdan kurtulamayan aileler oluyor, dikkatli olmak lazım. Bazen utanıp uyuz olduklarını söylemiyorlar, eğer kontrol altına alamazsak çok yaygınlaşacak gibi görünüyor” dedi.
NE YAPILMALI?
Tedaviyi aldıktan hemen sonra hastanın, yaklaşık 1 aydır temas ettiği tüm kıyafetler, çarşaflar, havlular 60 derecenin üzerinde bir sıcaklıkta mutlaka yıkanmalı. Eğer hasta buna dikkat eder, temizliği gerçekleştirirlerse, ilaçlarını önerilen şekilde kullanılırlarsa tekrar bulaş söz konusu değil.
Uyuz nedir?
Uyuz, "Sarcoptes scabiei var hominis" adı verilen bir parazitin neden olduğu bir deri hastalığıdır. Bu parazit, insan cildinin üst tabakasında tüneller kazarak yaşar. Dişiler tünellerin içine yumurtalarının yanı sıra dışkılarını da bırakır. Bu durum ciltte kızarıklık, döküntü ve şiddetli kaşıntıya yol açar. En önemli semptom ise şiddetli gece kaşıntısıdır ve bu kaşıntı geceleri artar, uyku problemlerine neden olabilir. Uyuz genellikle el bilekleri, parmak araları, dirsekler, diz içi, meme ucu, bel, cinsel organlar, kalça ve omuzlar gibi cildin ince ve kıvrımlı bölgelerinde daha yaygın olarak görülür.
Uyuz Nasıl Bulaşır ve Nasıl Önlenir?
Uyuz, genellikle cilt teması yoluyla bulaşır. Enfekte bir kişiyle doğrudan temas, sarılmak, aynı yatakta uyumak gibi aktiviteler uyuzun bulaşmasına neden olabilir. Ayrıca enfekte kişinin giysileri, havluları veya yatak takımları gibi kişisel eşyalarıyla temas etmek de bulaşma riskini artırabilir. Uyuzun bulaşma riskini azaltmak için enfeste kişinin giysileri, yatak takımları, havlular ve kişisel eşyaları 60 derece sıcaklıkta yıkanmalı. Evdeki yüzeyler ve eşyalar temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli.
Uyuz Tedavisi Nasıl Yapılır?
Uyuz tedavisi genellikle ilaçlarla yapılır. Uyuz enfeksiyonunu tedavi etmek için ciltteki uyuz parazitlerini öldüren özel losyonlar veya kremler kullanılır. Bu ilaçlar genellikle tüm vücuda uygulanır ve belirli bir süre ciltte bırakılır, ardından yıkanır. Uyuz saç derisinde veya saçta görülüyorsa, özel bir ilaçlı şampuan veya losyon kullanılabilir. Tedavi için mutlaka bir dermatoloğa başvurulmalı ve uygun tedavi ve hijyen önlemleriyle uyuz genellikle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Dirençli uyuzun farkı nedir?
Uyuz böceklerinin standart tedavilere yanıt vermemesi durumu dirençli uyuz olarak adlandırılır. Dirençli uyuz, uyuz böceklerinin belirli ilaçlara karşı dirençli hale gelmesi sonucu ortaya çıkabilir. Bu tür vakalar genellikle uzmanlık gerektirir ve farklı tür ilaç veya kombinasyon tedavileri gerektirebilir.
Pandemi sırasında ve sonrasında uyuz hastalığı vakalarının 2-3 kat arttığına dikkat çekiliyor. Kapalı ortamlarda kalabalık aile ve akrabaların yakın teması, uyuzun bulaşıcılığını artırabilir. Uyuz vakalarının artmasının nedenlerinden biri de okulların açılması ve tatil beldelerinden dönüşlerdir.
Uyuz tanısı koyulanlar ne yapmalı?
Uyuz vakalarını önlemek ve kontrol altına almak için bilinçli davranışlar gereklidir. Uyuz tanısı konan kişilerin kendilerini izole etmeli, sosyal hayatlarına ara vermelidir. Tüm halkın uyuz hakkında bilgilendirilmesi önemlidir. Uyuz, utanılacak bir şey olmadığını ve tedaviyle tamamen kurtulunabileceğini bilmelidir. Ayrıca, uyuz tanısı konulan kişilerin çevrelerine uyuz olduklarını saklamamaları ve bulaştırıcı olmamaları önemlidir.