Erzincan’da bakırcılık o kadar eskiye dayanmaktaki işlenen her bir detay tarihi izler taşıyor.
Erzincan kültürünün evrimi genelde Doğu Anadolu kültürünün gelişimine eş bir çizgi izler. Ancak yerel özelliklerde kaynaklanan yönleri de vardır. Yöredeki ilk yerleşimler, İlk Tunç Çağı'na kadar uzanmaktadır. Bunu izleyen dönemlerde Erzincan yöresi değişik güçler arasında sık sık el değiştirmiştir süreklilik, ancak Türklerin gelişinden sonra sağlanmıştır. Bu dönemde etnik ve dinsel öğelerin çeşitliliğine bağlı olarak farklı kültürler varlıklarını sürdürmüştür.
Cumhuriyetin ilk yıllarında Erzincan, nüfusu az, ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanan bir ildi. Azınlıkların çoğunluğu yöreden ayrılmıştır ve onların gitmesiyle el sanatları alanında oluşan boşluk göçmenler ve yerli halkça doldurulmuştur. Daha sonraki yıllarda sosyoekonomik gelişmeye bağlı olarak yaşanan köyden kente göç, gelenekte belirli bir kopukluk yaratmıştır. Belirli aralıklarla yaşanan yer sarsıntıları da eklenince halkın çoğunluğunun büyük şehirlere gitmesine rağmen Erzincanlı, yöresini unutmamış ve bağlarını kesmemiştir.
Bakırcılığın tarihi Erzincan ilinde çok eskidir. Urartu medeniyetleri eserlerini Altıntepe kazılarından anlaşıldığına göre, Urartu döneminde Erzincan bakır işletmeciliği üretimleri Atina pazarlarında aranan mal olarak değer kazanmıştır. Bakır levha işlemesinin yanısıra Erzincan ve yöresinde çok çeşitli türde araç-gereç, mutfak eşyası yada hamam takımları yapımında kullanılmaktaydı. Erzincan'dan ülke dışına satılan bakır eşya büyük miktarlara ulaşmaktaydı. Paris, Viyana ve Philadephia uluslararası fuarlarında sergilenen Erzincan yöresi bakır eşyaları büyük ün kazanmıştır.
Günümüzde ise, küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından üretilen mamuller genellikle iç piyasada pazarlanmaktadır. Sektör talep azalması nedeniyle önemli ölçüde zarara uğramış, bir çok işyeri kapanmıştır. Bakırcılığın, Erzincan'da eski bir geçmişi vardır. Dövme bakırcılık çok yaygındı. Tepsiler, kazanlar, kaplar, ibrikler, leğenler yapılırdı. Alüminyum ve plastik eşyanın yaygınlaşmasıyla dövme bakırcılık önemini yitirmiş, yerini bakır el işlemeciliğine bırakmıştır. Günümüzde yapılan semaver, tepsi, biblo, tabak, kaşık, şekerlik, sigaralık, kupa, vazo gibi ürünler daha çok süs eşyası niteliğindedir. Bakırcı ustalarına gelen bakır levhalar türlü gereçlerin yardımıyla tepsi, tabak, vazo vb. biçime sokulur. Dövme, çekme, dökme yöntemleriyle biçimlendirilen bakır eşya yine türlü yöntemlerle işlenir. Bezemede çoğunlukla stilize lale, yaprak, narçiçeği, selvi motifleri; hayvan figürleri, geometrik biçimler kullanılır. Bakır süs eşyaları, nikel kaplanmakta veya boyanarak süslenmekte, el işçiliği ile işlenerek yurt içi ve yurt dışına pazarlanmaktadır.
Üretimin yüzde 10'u yurt içinde, özellikle Ege ve Akdeniz Bölgeleri’ne, yüzde 90'ı ise yurt dışında A.B.D., İtalya, Finlandiya, Japonya, Almanya, Fransa gibi ülkelere pazarlanıyordu. Sanat değeri azaldığından önce yurt dışı, daha sonra da yurt içi pazarlar gün geçtikçe zayıfladı. Bu işten gelir sağlayanlar kendi sanatlarına kendileri değer vermeyerek başkalarının değer vermesini beklediler. Bugün bu bilince varan birkaç bakır işletmecisinin sabır ve üstün gayretleriyle Erzincan’da bakır işlemeciliği halen yapılmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre bu gün Erzincan’da faaliyet gösteren yaklaşık 8-10 mağazada işleme bakır ve turistik bakır eşya satılmaktadır. (Dörtyol Yer Altı Çarşısı) . Bakır işlemeciliğinde çalışan 40-50 civarında işçi bulunmaktadır. Halen tam kapasite ile çalışma imkanı bulunmayan 3 atölyede turistik bakır ürünleri üretilmektedir.
İşte hala hizmet vermekte olan bakırcılarımızdan bir kısmı;
Truva Bakır
Adres: Kızılay, HalitpaşaCd, Cumhuriyet meydanı Belediye yeraltı çarşısı No:6 24050, 24050 Merkez/Erzincan
Çalışma saatleri: Açık ⋅ Kapanış saati: 21:00
Telefon: 0535 844 58 90
Gülsan Bakır
Adres: Belediye Yeraltı Çarşısı No:17, 24000 MERKEZ/Erzincan
Çalışma saatleri: Açık ⋅ Kapanış saati: 20:00
Telefon: 0542 634 26 22
MysticalGift
Adres: Kızılay, Halit Paşa Cd., 24050 Erzincan Merkez/Erzincan
Çalışma saatleri: Açık ⋅ Kapanış saati: 19:00
Erzincan Bakır Firmaları
Adres: Atatürk Mah. Fevzipaşa Cad. Büyük Çarşı. Kat: 3 No: 324, 24100
Çalışma saatleri: 24 saat açık
Telefon: 0545 202 24 24
Yavuz Bakır
Adres: Kızılay, Belediye Yeraltı Çarşısı No:3, 24050 Erzincan Merkez/Erzincan
Çalışma saatleri: Açık ⋅ Kapanış saati: 21:00
Telefon: (0446) 212 28 67
Yıldız Bakır
Adres: Atatürk, Belediye Yeraltı Çarşısı No:4, 24180 Erzincan Merkez/Erzincan
Çalışma saatleri: Şu anda açık
Telefon: (0446) 212 36 83
Köksallar Bakır
Adres: Çarşı, Eski İtfaiye Cad./sanayi, 784. Sk. No:55, 24070 Erzincan Merkez/Erzincan
Çalışma saatleri: Açık ⋅ Kapanış saati: 20:00
Telefon: (0446) 214 75 04
Tarihin ve kültürün üzerine işlendiği bakır, şüphe yok ki Erzincan hatırası olacak hediyeler için ilk alternatif olarak sırayı kaptırmamaya devam edecek.
