Yıllık izin süresi, son işyerindeki çalışma süresine göre belirlenir. Kullanılmayan yıllık izinlerin parası ise ancak işten ayrıldıklarında ödenir. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden EYT’lilerin izin hakları ise duruma göre değişir.
Yaz mevsimine girilmesiyle birlikte işyerlerinde izin kullanımları da başladı. 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre, yıllık izne hak kazanabilmek için, son işyerinde işe başlama tarihinden itibaren en az bir yıl çalışmak gerekir. İlk defa çalışma hayatına atılanların deneme süresi de bir yıl hesabına dahil edilir. Yıllık izin süresi, son işyerindeki toplam çalışma süresi üzerinden hesaplanır. Kanuna göre, çalışma süresi bir yıldan beş yıla kadar olanlara 14 gün; 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün; çalışması 15 yıl ve daha fazla olanlara 26 gün yıllık ücretli izin verilir. Yıllık izin süreleri, toplu iş sözleşmesiyle veya işverenle işçi arasındaki bireysel iş sözleşmesiyle artırılabilir ancak kanunda belirlenen sürelerin altında olamaz. İşçinin daha önce aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde geçen hizmetleri yıllık izne hak kazanma ve izin süreleri hesabında dikkate alınır.
İzin hakkında yaş sınırı da dikkate alınır. Yaşı 18 ve daha küçük işçiler ile 50 ve daha büyük işçilerin yıllık izin süresi 20 günden az olamaz. Yer altında çalışan işçilerin izin sürelerine ise 4’er gün ilave edilir.
İzin süreleri tarafların anlaşmasıyla bölünebilir
Her ne kadar kanunda işverence yıllık ücretli iznin bölünemeyeceği, sürekli bir şekilde verilmesi zorunlu tutulsa da tarafların anlaşması ile yıllık ücretli izin bölümler halinde kullandırılabilir. Ancak, izin sürelerinin bölünmesi halinde bir bölümünün en az on gün olması gerekir.
İşverenin yıl içinde vermiş olduğu diğer ücretli ve ücretsiz izinler ile dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izinden mahsup edilemez.
Tatil gününe rastlayan günler izinden sayılır mı?
Yıllık ücretli izin günleri hesaplanırken, izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
Kanuna göre, ulusal bayram ve genel tatil günleri şöyledir:
29 Ekim Cumhuriyet bayramı (Bayram 28 Ekim günü saat 13.00’ten itibaren başlar ve 29 Ekim günü devam eder)
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı
Ramazan Bayramı (Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 3.5 gündür)
Kurban bayramı (Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 4.5 gündür)
1 Ocak yılbaşı
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü
15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü
Talep eden işçiye yol izni
Yıllık izinlerini işyerinin bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanların talep etmesi ve bunu belgelemeleri koşuluyla 4 güne kadar yol izni verilir. Ancak, yol izni kullanılan günlerde ücret kesilir. İşçi bu süreye ait ücreti alamaz.
Kullanılmayan izin ücreti işten ayrılınca ödenir
İşçiler izin haklarından feragat edemezler. “İzin kullanmayıp parasını alayım” diyemezler. Kullanılmayan yıllık izinlerin ücreti, çalışmaya devam ederken ödenemez. Kullanılmayan izin ücreti, işçinin iş akdinin sona erip, işten ayrıldığı tarihte ödenir. Ödeme, son ücreti üzerinden yapılır.
Emekli EYT’linin izin hakları nelerdir?
Emekli olup kıdem tazminatını ve kullanmadıkları yıllık izin ücretlerini aldıktan sonra çalışmaya devam eden EYT’lilerin ve genel olarak tüm emekli işçilerin yıllık izin hakları, ilk defa çalışmaya başlamış gibi sıfırdan başlatılır. Yeniden izne hak kazanabilmek için bir yıl çalışmaları gerekir. İzin süreleri ise yeniden çalışma sürelerine göre hesaplanır ve yılda 14 günden başlatılır. Ancak, yaşı 50 ve üzerindeki emekli işçilerin yıllık izin süresi 20 günden az olamaz.
Kıdem tazminatını sıfırlamayan ve yıllık izin ücretini almadan aynı işyerinde çalışmaya devam eden emekli EYT’lilerin izin süreleri ise o işyerinde ilk çalışmaya başladıkları tarihten geçerli olmak üzere çalışılan süreye göre belirlenir.
