Zekat ne zaman verilir sorusu, her yıl olduğu gibi bu yıl da Müslüman aleminin gündeminde yer alıyor. Zekat hakkındaki araştırmalar, ramazan ayının gelmesi ile beraber hız kazandı. Dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda mala sahip olan kimselerin vermesi uygun görülen zekâtın belli başlı şartları bulunuyor.
Erzincan’da zekat bilgilendirme toplantısı İl Müftülüğü personeli, ilçe müftüleri ve din görevlilerinin katılımı ile gerçekleşti.
2023 yılı “Ramazan ve Zekat - İyilik Buluşmaları” çerçevesinde Basılı Yayınlar Daire Başkanı Suat Okuyan’ın katılımı ve sunumuyla düzenlenen toplantıya il müftü yardımcıları, ilçe müftüleri, vaizler, şube müdürleri, manevi rehberlik görevlileri, koordinatörler ve merkez camii görevlileri katıldı.
Terzibaba Camii İmam Hatibi Yunus Emre Kılıç’ın tilavet ettiği Kur’an-ı Kerim ve Diyanet İşleri Başkanlığı 2023 yılı zekat sinevizyon gösteriminin ardından kürsüye gelen İl Müftüsü Muharrem Gül, 2022 ve 2023 yıllarına ait zekât, fitre, fidye bağış ve sadaka gibi nakdi / ayni yardımlarla ilgili vakıf çalışmaları, deprem bölgesi ile alakalı yapılan faaliyetler konusunda kısa bilgiler verdi.
Daha sonra sunumunu yapmak üzere söz alan Diyanet İşleri Başkanlığı Basılı Yayınlar Daire Başkanı Suat Okuyan sunumunda, Ramazan ve dayanışma, zekât hizmetleri ve iyilik üzerine önemli açıklamalarda bulundu.
Peki, zekat ne zaman, kimlere verilir? İşte, Diyanet İşleri Yüksek Kurulu açıklamalarına göre zekat verme hakkında bilgiler;
Zekât, dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda (nisap) mala sahip olan kimselerin Allah rızası için muayyen kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade eder. Zekâtın farz olması için şartlar; malların nisaba ulaşması yanında nâmî (üreyici/artıcı) olması, sahip olunduğu andan itibaren üzerinden bir yıl geçmesi, bir yıllık borcundan ve aslî ihtiyaçlardan fazla olmasıdır.
Nisap, zekâtla yükümlü olmak için esas alınan zenginlik ölçüsüdür. Bu ölçü, altında 20 miskal (80.18 gr), devede 5, sığırda 30, koyun ve keçide 40 adettir. Zekâtın kimlere verileceği Kur’an-ı Kerim’de ayrıntılı şekilde açıklanmış.
Kim zekât vermekle sorumludur?
Akıl baliğ olmuş, rüştüne ulaşmış her Müslümanın mal varlığı nisap miktarına ulaşınca zekât vermek
zorundadır. Bir kameri yıl süresince nisap miktarından fazla mal varlığınız varsa bu mal varlığınızdan yüzde 2,5 zekât olarak ihtiyaç sahiplerine vermek zorundasınız. Yukarıdakiler sizin için geçerliyse yılda bir defa malınızın belirli bir miktarını muhtaçlara bağışlamanız gerekir.
Miktarı nasıl hesaplanır?
Toplum için bağışladığınız zekâtının miktarını mal varlığınızın büyüklüğü belirler. Bu miktarı hesaplarken iki önemli nokta esas alınır:
Nisap bu konuda önemlidir. Nisap miktarı 85 gram altın karşılığı mal varlığıdır ve altının günlük değeri esas alınır.
İkinci önemli husus; zekâta tâbî olan varlıklarınızdır; para, yatırımlar, altın, gümüş ya da gayrimenkuller. Zekâta tâbî olmanyanların arasında; kendi oturduğunuz eviniz, arabanız, mobilyalarınız ya da ofisiniz bulunur. Borçlarınızı zekât miktarından düşebilirsiniz.
Nisap miktarını aşan bir mal varlığını bir kamer yılı boyunca elinizde tuttuğunuz takdirde, malınızın %2,5’ini zekât olarak vermekle mükellef olursunuz.
Zekât ne zaman verilir?
Zekâtı ödeme tarihini kendiniz belirleyebilirsiniz. Zekât hesabında esas olan kameri senedir ki, bu da 354 gündür. Not: Zekâtınızı ödeme gününü daha iyi aklınızda tutabilmeniz adına bir tatil ya da bir doğum günü gibi özel günleri zekâtınızı ödemek için vesile edebilirsiniz. Birçoğumuz özellikle Ramazan ayında zekâtını öder.
Zekat Kimlere Verilmez?
Zekât ve fitre ana, baba, büyükanne ve büyük babalara, oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara, eşine, Müslüman olmayanlara, zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye, babası zengin olan ergen olmamış çocuğa verilmez.
Zekat Niçin Verilir?
Zekat ibadeti Allah’ın her emrinde olduğu gibi derin manalar taşır. Bizlere farz kılınan her bir ibadet kulların hem fani hayatlarındaki mutluluk ve huzurların, hem de ahiret yaşamındaki mutluluk ve huzurların temennisidir. Rabbimizin bahşettiği her nimet, tüm kullar içindir ve eşitçe paylaşılmalıdır. Zekat gibi mali ibadetler kimi zaman bozulan dengeyi, yeniden inşa etme gayesi taşır. Bu dünyada kazandığımız hiçbir mal tümüyle bize ait değildir, bu kazanç sadece Allah’ın rızası ile bereketlenir.
Allah’ın rızasını kazanmak için öncelikle edinilen kazancın helal yoldan olması esastır, sonrasında ise vazifemiz kazancın içindeki payı fakire dağıtmaktır. Emanetin teslimi malın arınmasına ve bereketinin artmasına vesile olur. Manevi bir huzur verir, müminlerin birbirine yakınlığı arttırır. Paylaşmanın ve infakın esas olduğu bu ibadet topluma huzuru ve kardeşlik bilincini getirirken, birlik ve beraberliği kuvvetlendirir.
Ramazan’da zekat verilir mi?
Diyanet’e göre Ramazan ayında zekat vermenin bir sakıncası bulunmamaktadır. Zekat istenilen zaman ihtiyaç sahibi kimselere ulaştırılabilir. Diyanet’in konuyla ilgili açıklaması şu şekildedir;
“Zekât vermenin belli bir zamanı yoktur. Oruç ve hac ibadetlerinde olduğu gibi nisap miktarı malın üzerinden sene geçmiş olması konusunda da kamerî ay hesabı uygulanır. Farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir. Bunun için belli bir kamerî ayı veya RAMAZAN’ı beklemeye gerek yoktur. Zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri gerekir. Çünkü zekât bir kulluk borcudur, borç da bir an önce ödenmelidir.
Merve KİRAZ
