Tüm kültürümüzün yansımalarını içerisinde barındıran halıcılık, Erzincan için çok önemli bir değer olarak günümüzde az da olsa varlığını sürdürmeye devam ediyor.
Anadolu kültürünün kaynaşıp yoğrulduğu ilimizde halıcılığın tarihi çok uzun bir geçmişe sahip. Modern tekniklerin baş gösterdiği bu dönemde eski tekniklerin yaşatılmaya devam ettirilebilmesi kültürün korunması ve diğer nesillere aktarılması noktasında büyük önem taşıyor. Konu hakkında yönetimin yaptığı çalışmaların değeri büyük önem taşıyor. Ustaların bitme noktasına geldiği şu dönemde elimizi ne kadar çabuk tutsak bu kültürel mirası kurtarma anlamında o kadar iyi bir adım atmış olacağımız es geçilmez bir gerçek.
Halıcılık nedir Erzincan’da halıcılık tarihine bir göz atalım;
Halı insanların rahat ve sıcak bir zemin arayışı sonucu ortaya çıkan ve ev dekorasyonunda önemli bir yer tutan bir malzeme. Tarihi ise insanlık tarihi kadar eski. İnsanlar önce sıcak bir zemin yaratmak amacıyla hayvan postlarını kullanıyorlardı. İhtiyaçları arttıkça, ihtiyaçlarına uygun post bulamadıkları için, post taklidi yaygılar ürettiler. Zamanla sevdiklerini de desenleştirerek, bugünkü halının kaba örneklerine ulaştılar. Kısaca halı insanoğlunun doğaya karşı ve doğayı kendine uydurma mücadelesinin ilk ürünlerinden.
Günümüze kadar gelen halı, yaşantımıza ekonomik, sosyal ve kültürel olarak önemli bir yer tutmakta. Gerek Türklerdeki, gerekse doğu ülkelerindeki ev dekorasyonundaki başlıca unsur halı ve kilimdir.
Günümüzde modern teknolojinin sınırsız avantajlarını kullanan halı sektörü kendini sürekli yenilemekte. Her yıl yeni trendlerin, kalitelerin ortaya çıktığı halı sektörü yaratıcılığın sınırlarını zorlamaya devam ediyor.
Erzincan' da halı dokumacılığı özellikle Kemaliye İlçesi'nde yaygın. Dünyaca tanınan "Eğin Halıları" yurt içi ve yurt dışında büyük ilgi görmekte. 1915 yılında kurulan ve İstanbul dışındaki ilk şirketlerden biri olan Türk halı şirketi de Kemaliye' de kuruldu. Eğin Halıları, gerek evlerde gerekse SODES projesi kapsamında eski halı fabrikasında dokunmaya devam etmekte.
Kemaliye'de Halıcılık
İlçede bir zamanlar dünyaca tanınan Kemaliye Halıları artık dokunmamakta. Birkaç el tezgahında ve ilçedeki Meslek Yüksek Okulunda amatörce bazı küçük parçalar dokunmakta.
Eğin Halısı; Halı ve kilimlerimiz, kültür varlıklarımız içinde önemli bir yere sahiptir. Tarihimizden gelen bütün belgeler gibi düğümlü dokuma halıları veya düz atkı yüzlü dokuma kilimleri, dokunduğu tarihsel sürecin sosyal, estetik, ekonomik normlarını yansıtma özelliği göstermesi nedeniyle, Türk medeni coğrafyasının değerlendirilmesinde önemli kültürel belgelerden. Özellikle Türk kültürüne ait bir kültür mirası olarak halı ve kilimlerimizin bu kimlik içinde özel bir yeri bulunmakta. Eğin (Kemaliye) ve çevresi, tarihsel derinlik içinde yaklaşık olarak 12. yüzyıldan itibaren çok yoğun Türkmen grupların iskanına kucak açmış, bu yönüyle de Türkmen halı, kilim ve diğer el sanatları açısından oldukça zengin bir kültürel mirasa sahip olmuş önemli ve eski bir Türkmen yerleşim yeri. Eğin düz ve düğümlü dokuma halı veya kilimleri, Horasan üzerinden Eğin’e gelen Türkmen grupları ile Kafkasya üzerinden Eğin’e gelen Türkmen gruplarının gelenekleri ile buluşan bir renk ve estetik dokuma kültürüne sahip. Gerçekten de Eğin camilerinde gördüğümüz teberrukat eşyası halı ve kilimler içindeki çok özel bazı dokuma parçaları, gerek Horasan çevresi Türkmen halıları ana estetik karakterlerini, gerekse Kafkasya çevresi Türk dokuma estetik karakterlerini bir arada bulunduran çok özel bir desen karışımını yansıtmakta. Genel olarak Eğin çevresi düğümlü dokuma halılarını şu üç ana başlık altında inceleyebilmek mümkündür:
1. Eğin veya çevre köylerde dokunmuş geleneksel Türkmen desenli Köy el halıları.
2. 20. yüzyıl başlarında bölgede dokunmaya başlanan pamuk çözgülü ticari halılar.
3. Eğin Tarihi camilerinde bulunan çok kıymetli Anadolu halıları.
Üzümlü'de Halıcılık
Üzümlü Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğü ve Üzümlü Belediyesi tarafından, Belediye Hizmet Binasında yer tahsisi yapılmış ve 30/04/2005 tarihinde halıcılık kursu başlanmıştı. Konuda Kemaliye’yi takip eden ilçemiz Üzümlüdür.
Günümüzde Erzincan’da halıcılık unutulmaya yüz tutmuş mesleklerimizden. Esas ustaların çoğunun ölmesi ve birçoğunun ise yaşlanması mesleği her geçen gün daha da unutulmaya itiyor. Halıcılığı yeniden canlandıracak yeterli çalışmaları yapmak ise uzun bir süreç gerektiriyor. Şu anda daha çok hediyelik eşyalar için dokunmaya devam eden halılar yeniden altın çağına ulaşacak mı işte orası muamma.
