Kişiyi oldukça rahatsız eden, özellikle rahatlama anlarında ortaya çıkan huzursuz bacak sendromu nörolojik bir rahatsızlık olarak baş gösteriyor. Peki bu rahatsızlığın temelinde yatan ne? Uzmanların konu hakkındaki verdikleri bilgilendirmeleri sizler için bir araya getirdik. İşte bu rahatsızlıkla baş edenlerin bilmesi gerekenler;
Huzursuz bacak sendromu (HBS), beyinde dopamin eksikliği sonucu bacakların hareket ettirilmesine yönelik karşı konulmaz bir isteğin ortaya çıktığı nörolojik bir rahatsızlıktır. Bu sendrom, genellikle dinlenme ve uyku sırasında daha belirgin hale gelir ve bacaklarda rahatsız edici hisler ile birlikte ortaya çıkar. Özellikle kadınlarda daha sık görülür ve düzenli fiziksel aktivite yapmayan ya da sigara içen bireylerde daha yaygındır. Belirtileri genellikle akşam saatlerinde yoğunlaşır ve uyku düzenini olumsuz etkileyebilir.
Huzursuz Bacak Sendromu Türleri
Huzursuz bacak sendromu iki ana kategoriye ayrılır:
Primer (İdyopatik) Huzursuz Bacak Sendromu
- Genellikle kalıtsal bir geçiş gösterir.
- Birinci derece akrabalarında görülme oranı %50-70 civarındadır.
- Erken yaşlarda başlar (genellikle 45 yaşından önce) ve yavaş ilerler.
- Tüm huzursuz bacak sendromu vakalarının %70-80'ini oluşturur.
Sekonder (İkincil) Huzursuz Bacak Sendromu
- Demir eksikliği, gebelik ve son dönem böbrek yetmezliği gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir.
- Tedavi edilebilir; bu durumların düzelmesiyle HBS semptomları azalabilir.
Belirtileri
Huzursuz bacak sendromunun başlıca belirtisi, bacakları hareket ettirme arzusudur. Diğer yaygın semptomlar şunlardır:
- Dinlenme sonrası rahatsız edici duyumlar.
- Akşam saatlerinde belirtilerin artması.
- Hareket etmenin rahatlama sağlaması.
- Gece bacak seğirmesi.
Belirtiler genellikle her iki bacakta hissedilir ve bazen kolları da etkileyebilir. Hissiyat, ciltte tarama, sürünme ya da elektriklenme gibi şekillerde ortaya çıkabilir.
Teşhisi
Huzursuz bacak sendromu teşhisi için nöroloji uzmanına başvurulması önerilir. Teşhis sürecinde:
- Tıbbi geçmiş ve belirtiler dinlenir.
- Fiziksel ve nörolojik muayene yapılır.
- Demir eksikliği gibi diğer nedenleri belirlemek için kan testleri istenebilir.
Uyku bozukluğu şüphesi durumunda, hastanın bir uyku uzmanına yönlendirilmesi gerekebilir.
Tedavisi
Tedavi süreci, altta yatan bir tıbbi durum varsa onu hedef alarak başlar. Eğer demir eksikliği gibi bir durum yoksa, tedavi genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile başlar. Gerekirse doktor ilaç reçete edebilir:
- Dopamin seviyesini artıran ilaçlar.
- Kalsiyum kanallarını etkileyen ilaçlar.
- Kas gevşeticiler.
- Uyku ilaçları ve opioidler.
İlaçların yan etkileri olabileceğinden, doktor gözetimi altında kullanılmalıdır. Hamilelik döneminde bazı ilaçların kullanılması önerilmez; bu durumda alternatif semptom hafifletme yöntemleri uygulanabilir.
Tedavi sürecinde en uygun ilaç veya ilaç kombinasyonunun bulunması zaman alabilir ve bazı ilaçlar belirli bir süre sonra etkisini kaybedebilir. Bu nedenle, doktorla düzenli olarak iletişimde olmak önemlidir.