Erken damar yaşlanması, aynı yaş ve cinsiyetteki bazı bireylerde damar yapısının daha erken bozulması, ilerleyici elastin lif kaybı ve kollajen liflerde anormal artışa bağlı olarak damar sertleşmesi, arter yapısında ve fonksiyonunda erken hasarlanma anlamına geliyor.
Endotel hücrelerinin fonksiyon bozukluğu, kronik vasküler düşük dereceli inflamatuar süreçleri başlatır. Damar patolojilerinde prognozu belirleyen etken bu kronik düşük dereceli inflamasyondur (KDDİ). Eğer DDİ kronik olarak devam ederse damar trombozu, aterosklerotik plak ülserasyonu, plak rüptürü, damar duvarında iltihaplanma ve zayıflamaya bağlı anevrizmatik genişleme ve hatta anevrizma damar duvarının yırtılmasına neden olur. DDİ’na yol açan etiyolojik faktörlerden biri insülin direnci diğeri ise diş eti iltihabıdır. İnsülin direnci, tip 2 diyabet hastalarında hem hiperglisemiye hem de düşük dereceli inflamasyona da yol açar. Periodontitis sırasında ileri glikasyon son ürünlerinin birikmesinin, bir iltihaplanma sürecini tetiklediği, bunun da hücre geçirgenliğini artırdığı, endotel hücrelerinin normal çalışma akışını bozduğu ve buna bağlı olarak damarlarda yaşlanmayı hızlandırdığı öngörülüyor.
KDD’nin tedavi edilmesi ya da kontrol altına alınması erken damar yaşlanmasını yavaşlatabileceğini hatta durdurabiliyor. KDDİ konusunda toplumsal farkındalık oluşturulmaya çalışılmalı, insülin direnci ve diş eti iltihabı ile ilgili koruyucu tedbirlere ağırlık verilmeli, bilgilendirici etkinlikler düzenlenmeli, okullarda öğrencilere bu konunun önemi anlatılmalıdır.
