Nazar boncuğu, mavi rengiyle ve göz şekliyle hemen her kültürde, her şekilde karşımıza çıkan, iyi şansın ve kötülüklerden korunmanın sembolü olarak kabul edilen bir obje.
Özellikle Türkiye'de ve Orta Doğu ülkelerinde evlerin kapılarında, araçlarda ve takılarda sıkça görülüyor. Peki gerçekten öyle mi? Bazı astrologlar ve din adamları, nazar boncuğunun aslında şeytanın simgesi olduğunu ve negatif enerjileri çektiğini ifade ediyor.
Eski Mısır'dan Günümüze
Nazar boncuğunun kökenleri, eski Mısır'a kadar uzanmaktadır. Mısırlılar, nazar boncuğunun bir gözü ay, bir gözü güneş olan şahin başlı tanrı Horus'un gözünü temsil ettiğine ve kötü güçlere karşı koruyucu bir güç olduğuna inanırlardı. Horus düşmanı Seth ile savaştıktan sonra kazandığı galibiyet sonrası yaşamın kralı olmuştur bu sebeple Horus'un gözü kötü bakışları alt edecek güce sahiptir. Bazı araştırmacılarsa, nazar boncuğunun eski Mısır ve Babil'de şeytanla ilişkilendirildiğini ve kötü güçleri çekmek için kullanıldığını belirtiyorlar.
Şamanizm ve Nazar Boncuğu: Kökenlerin Derinliklerine Bir Yolculuk
Nazar boncuğu, yalnızca Türkiye'de değil, dünyanın birçok kültüründe kötülüklerden korunmak için kullanılan sembolik bir objedir. Kökenleri binlerce yıl öncesine, Orta Asya’nın Şamanizm dönemine kadar uzanır. Şamanizm, doğa ile ruhani bir bağ kurmaya dayanan ve birçok kültüre etki eden eski bir inanç sistemidir.
Şamanizmde Nazar İnancı
Şamanlar, evrenin her şeyle bağlantılı olduğuna ve kötü ruhların insanlara zarar verebileceğine inanırlardı. Bu nedenle, kötü enerjileri uzak tutmak ve kendilerini korumak için çeşitli ritüeller ve nesneler kullanırlardı. Nazar boncuğu da bu nesnelerden biriydi. Göz şeklinde olan bu boncuk, kötü ruhların dikkatini üzerine çekerek, gerçek hedefi olan kişiyi koruduğuna inanılırdı.
Şamanlar, nazar boncuğuna benzer şekilde, doğadan elde ettikleri çeşitli nesneleri de tılsım olarak kullanırlardı. Örneğin; tüyler, kemikler, taşlar ve bitkiler, şamanların ritüellerinde önemli bir yere sahipti. Bu nesneler, şamanların ruhlarla iletişim kurmasına ve kötü güçlere karşı korunmasına yardımcı olduğuna inanılırdı.
Türklerde Nazar İnancı ve Muncuk Han
Eski Türk toplumlarında nazar boncuğuna "munçuk", "moncuk", "monşak", "monçak", "monçok", "muyınçak" gibi isimler verilirdi. Nazar boncuğunun o zamanlardan beri nazardan korunmak için kullanıldığına dair en çarpıcı örneklerden biri, Hun hükümdarı Atilla Han'ın atına "Muncuk Han" ismini vermesidir. Ancak bunlar eski Türklerin şaman inançlarından kalma adetlerindendir.
İslam'da Nazar Boncuğu
İslam dininde nazar, yani kötü göz, gerçek bir tehlike olarak kabul edilir. Ancak nazar boncuğu gibi nesnelere sığınmak, Allah'a ortak koşmak anlamına geldiği için İslam'da yasaktır. Peygamber Efendimiz (sav), nazar boncuğu takanların işlerinin yolunda gitmeyeceğini ve Allah'a ortak koşmuş sayılacağını belirtmiştir. Diyanet İşleri Başkanlığı da nazar boncuğu gibi nesnelere sığınmanın doğru olmadığını ve Allah'a sığınmanın, dua etmenin en etkili koruma yolu olduğunu vurguluyor.
Bilimsel Açıklamalar
Bazı bilim insanları, nazarın psikolojik bir etki olduğunu ve bazı insanların bakışlarıyla başkalarını olumsuz etkileyebileceğini savunuyor. Ancak nazar boncuğunun bu etkileri önlediği veya azalttığına dair bilimsel bir kanıt bulunmuyor.
Nazar boncuğu, yüzyıllardır insanların inançlarına ve kültürlerine göre farklı anlamlar yüklenmiş bir objedir. İyi şansın ve kötülüklerden korunmanın sembolü olarak görülse de, bazı uzmanlara göre negatif enerjileri çeken ve kötüye işaret eden bir objedir. İslam dinine göre ise Allah yerine nazar boncuğu gibi nesnelere sığınmak Allah'a ortak koşmak anlamına geldiği için haramdır.
Peygamber Efendimiz (sav), nazar boncuğu takmanın sakıncalarını şu şekilde ifade etmiştir: "Kim nazarlık takarsa Allah onun işini tamama erdirmesin." (İbn Hanbel, el-Müsned, 4/154 [17440]) Bir başka hadiste ise nazarlığa koruyucu etki atfeden kimsenin Allah'a ortak koşmuş olacağı belirtilmiştir (İbn Hanbel, el-Müsned, 4/156 [17458]).
Diyanet İşleri Başkanlığı da bu konuda şu açıklamayı yapmaktadır: "Dinimizde nihai etkiyi Allah'tan başkasına atfeden tutum, davranış ve inanışlar yasaklanmıştır. Bu sebeple nazar boncuğu ve benzeri şeylerin, bunlardan medet ummak amacıyla boyuna veya herhangi bir yere takılması caiz değildir."
İslam'a göre nazardan korunmanın en etkili yolu, Allah'a sığınmak ve O'nun korumasına güvenmektir. Peygamber Efendimiz (sav), nazar değmesinden korunmak için Felak ve Nas surelerini okumayı ve şu duayı yapmayı tavsiye etmiştir: "Her türlü şeytan ve zehirli haşarattan ve bütün kem gözlerden Allah’ın eksiksiz kelimelerine sığınırım." (Buhârî, Ehâdîsü’l-enbiyâ, 10 [3371]).
Peki şimdi nazar boncuğu hakkında ne düşünüyorsunuz?
