Son dönemin favori mutfak ürünü olan airfryer yok satmaya devam ediyor. Kadınlar için en değerli hediyeler arasında ilk sıraya yerleşen bu hava fritözleri gerçekten tatmin edici mi? Geleneksel fırınlar ile airfryer arasındaki farklar neler? Hangisi size daha uygun karar veremiyorsanız haberimizin detaylarına göz atmanızı tavsiye ediyoruz.
Hem hava fritözleri hem de fırınlar, yemeğinizi eşit şekilde pişirmek için konveksiyonlu pişirme veya ısıtılmış hava kullanır, ancak bunlar boyut, görünüm ve kızartma kapasitesi bakımından farklılık gösterir.
Pek çok kişi fırın ile hava fritözü yani airfryer arasındaki farkları merak eder. Bu iki mutfak aleti de yemeklerinizi eşit şekilde pişirmek için ısıtılmış hava ya da konveksiyonlu pişirme kullanır. İkisi arasındaki fark boyut, kızartma kapasitesi ve görünüm olarak ortaya çıkar. Fritöz modelleri klasik fırınlara kıyasla daha küçük ve taşınabilir ebatlardadır. Böylece mutfaklarda tezgah üstlerinde bir köşede rahatça kullanılabilir. Benzer durum airfryer çeşitleri için de geçerlidir. Mutfak hayatınızı daha keyifli hale getiren bu ürünler atıştırmalık yiyecekler hazırlamak ya da yemeklerinizi ısıtmak için idealdir.
Hassas ayarlara sahip olan mini fırın modelleri dikdörtgen boyutlarda olup mutfakta az yer kaplar. Kek, börek, pasta, hamur işi gibi tarifleri mini fırınınızla yapabilirsiniz. Daha gelişmiş özelliklerde ve pratik bir ürün arıyorsanız airfryer çeşitleri de sizin için uygun olacaktır. En yeni mutfak aletlerinden biri olan hava fritözleri şık tasarımı ve estetik görünümü ile mutfağınıza ayrı bir hava katacaktır.
Fırın Nedir?
Bir konveksiyon fırını, yemeğinizi sıcak hava ile çevrelemek için bir fanla çalışan bir ısıtma elemanını içeren ve daha hızlı ve eşit şekilde pişiren konveksiyonlu ısıtmayı kullanarak yemek pişirir. Bir konveksiyon fırını, genellikle, geleneksel bir fırına benzer kılan, önünde bir kapı bulunan dikdörtgen bir kutudur. Konveksiyonlu fırınlar normal fırın boyutlarında olabilir veya daha küçük olabilir ve mutfak tezgahınıza oturabilir.
Konveksiyonlu fırınlar, konveksiyonlu ısıtmanın gücü nedeniyle yiyecekleri geleneksel bir fırına göre daha hızlı ve daha eşit şekilde pişirir. Geleneksel bir fırının hamur işleri, kurabiyeler, kavrulmuş sebzeler, güveçler, et lokantaları ve kavrulmuş tavuk gibi aynı şeyleri pişirmek için bir konveksiyon fırını kullanılır. Ayrıca donmuş gıdaları önceden ısıtabilir. Birçok akıllı fırında, konveksiyonlu pişirme veya normal pişirme arasında seçim yapmanıza olanak tanıyan bir konveksiyon ayarı bulunur.
Hava Fritözü Nedir?
Esasen, bir hava fritözü daha küçük, daha taşınabilir bir konveksiyon fırınıdır. Bir tost makinesi fırını gibi şekillendirilmek yerine, birçok hava fritözü bir kahve makinesini andıran uzundur. Saplı çıkarılabilir bir kovaya sahiptir ve bu kovanın içine çıkarılabilir bir sepet sığar. Bu sepet yiyeceklerin gittiği yerdir. Kova cihazın içine kayar, açarsınız ve pişirmeye başlar. Fan, bir ısıtma elemanının üzerinde, tepede bulunur.
Şimdi, daha küçük olduğu ve fan yiyeceğe daha yakın olduğu için, bir hava fritözü yüksek miktarda ısıyı nispeten küçük bir pişirme alanına odaklayabilir. Bu, o pişirme alanındaki bir yiyeceğin konveksiyonlu fırında olduğundan daha hızlı pişeceği anlamına gelir. Bununla birlikte, daha küçük olduğu için, bir konveksiyon fırınının sığabileceği yiyecek miktarının yalnızca bir kısmını alacaktır. Bir hava fritözü, bir seferde sadece iki porsiyon pişirir. Bu, bir veya ikiden fazla kişiyi beslemeye çalışıyorsanız, toplu olarak pişirmeniz gerekeceği anlamına gelir, böylece bir yemeği servis etmek konveksiyonlu fırın kullanmaktan daha uzun sürebilir.
Talimatlara göre kullanılsa bile, bir hava fritözünde patates kızartması veya soğan halkaları pişirmek, tüm kızartmaların veya halkaların eşit şekilde pişmesini sağlamak için sepeti periyodik olarak sallamanızı gerektirir.
Hava Fritözü ile Fırının Farkları
Hava fritözü ile bir fırın arasındaki en belirgin fark boyuttur. Bir fritöz, genellikle bir seferde bir yemek pişirebilen bir tezgah üstü cihazdır, fırın ise birden fazla yemeği veya daha büyük porsiyonları işleyebilen tam boyutlu bir cihazdır. İkinci büyük fark, işlevdir. Bir hava fritözü, çeşitli yiyecekleri pişirmek ve gevrekleştirmek için ısıtılmış havayı hızla dolaştırır. Geleneksel, konveksiyonsuz bir fırın, yiyecekleri pişirmek için hareketsiz hava kullanır. Bu tip fırınların, kavurma, fırınlama ve kızartma gibi ek işlevleri vardır.
Havada kızartma ayarına sahip bir tezgah üstü fırın size her iki dünyanın da en iyisini sunabilir. Bir hava fritözü, mutfağınıza havada kızartma veya konveksiyonlu pişirme özellikleri eklemenize yardımcı olabilir ve tek bir parti tavuk kanadı, kabak kızartması veya diğer kızarmış favorileri hazırlarken uygun bir boyut sunar. Bununla birlikte, bir hava fritözü, kapasite söz konusu olduğunda geleneksel bir fırının yerini alamaz. Sık sık çok tabaklı veya daha büyük miktarlarda yemek hazırlıyorsanız, mutfağınızda yine de tam boy bir fırına sahip olmak isteyeceksiniz.
Peki geleneksel fırına göre nasıl bir konumda?
Fırınlar, yiyecekleri daha hızlı ve eşit şekilde pişirmek için sıcak hava sirkülasyonunu kullanıyor. Ancak fırınların havayla pişirme yöntemine kıyasla daha büyük boyutları, sıcak havanın daha geniş bir alanda dolaşması gerektiği ve ısının yiyeceklerin etrafında daha az bulunması anlanıma da geliyor. Standart fırınlar aynı anda daha fazla yiyeceği pişirme olanağı sunsa da Air Fryer’lar daha fazla kullanım alanına sahip ve daha pratik. Air Fryer, geleneksel fırınlara göre yüzde 50 daha kısa pişirme süresi sunarken bunun yanında yüzde 75 oranında daha az ön pişirme imkanı sunuyor.
Air-fryer gerçekten daha mı sağlıklı?
Bu mutfak aletleri, Maillard reaksiyonunu fazla yağ kullanmadan gerçekleştirebildiği için kızartmadan daha sağlıklı bir pişirme yöntemi olarak kabul ediliyor.
Hidrojenasyon adı verilen bir kimyasal süreçten geçen trans yağlar, derin yağda ve tavada kızartılan yiyeceklerin en kötü özelliği. Sayısız araştırma, trans yağların kalp krizi, felç, obezite ve diyabet gibi bir dizi kronik hastalık riskini artırdığını gösteriyor.
Ayrıca, havayla pişirme yönteminin zararlı bileşiklerin oluşumunu azaltabileceğine dair bazı kanıtlar da var.
Nişastalı yiyecekleri yüksek sıcaklıklarda pişirmek akrilamid oluşumuna neden olabilir. Bu kimyasal, yiyeceğe gevrekleşme ve kahverengileşme özelliği verirken, bazı araştırmalar kanser riskini artırabileceğini öne sürüyor.
2015'te yapılan bir araştırmada, derin yağda kızartılan ve havayla pişirilen patateslerde akrilamid oluşumunun nasıl değiştiği incelenmişti. Havayla pişirmenin akrilamid içeriğini derin yağda kızartmaya kıyasla yüzde 90 oranında azalttığı belirlenmişti.
Sağlık açısından riskleri de var
Ancak air-fryer'ları kızartma dışındaki pişirme yöntemleriyle kıyaslayan çok az araştırma var.
Mevcut verilere göre air-fryer teknolojisi, akrilamidin yanı sıra potansiyel açıdan tehlikeli başka bileşikleri üretmeye devam ediyor. Örneğin etin yüksek ısıda pişirilmesi nedeniyle "polisiklik aromatik hidrokarbon" ve "heterosiklik amin" adı verilen bileşikler oluşabiliyor. ABD Ulusal Kanser Enstitüsü'ne göre, bu bileşikler kanser riskiyle ilişkili.
Havayla pişirme ve bu bileşikler arasında nasıl bir ilişki olduğunu tam olarak anlaşılması için bilimsel araştırmalara ihtiyaç var. Ancak kızartma, ızgara, mangal ve tütsüleme gibi yöntemlerde de bu bileşiklerin ortaya çıktığı biliniyor.
Öte yandan, kaynatma ve buharda pişirme gibi yöntemler, pişirme sıcaklığını daha düşük tuttuğu için bu kimyasalları üretmiyor ve daha sağlıklı olarak kabul ediliyor.
Bu yüzden uzmanlar, aslında gıda çeşitliliğini korumanın en sağlıklı beslenme yöntemini olduğunu vurguluyor.
Air-fryer daha mı az elektrik yakıyor?
İnsanların air-fryer almasının bir başka nedeni de elektrikten tasarruf yapmak istemeleri. Bu mutfak ürünlerinin pişirme hazneleri fırınlardan daha küçük olduğundan, ısınmak için daha az enerjinin gerekeceği düşünülüyor.
Bununla ilgili resmi bilimsel araştırmalar yok. Yine de bazı sosyal medya fenomenleri ürünü test etti.
BBC'in haberine göre bir deneyde tavuğun fırında pişirilmesinin yaklaşık 35 dakika sürdüğü ve 1,05 kilowatt saat elektrik yaktığı görüldü. Air-fyer ise tavuğu 20 dakikada pişirdi ve 0,43 kilowatt saat elektrik kullandı.
Bu amatör deney, air-fryer'ların daha tasarruflu olduğu düşüncesini destekliyor.
Aslına bakılırsa Airfryer ve fırınlar arasındaki fark insandan insana ve beklentilere göre değişiyor. Mesela büyük aileler için fırından uygunu yokken küçük aileler için Airfryer daha da avantajlı görülmekte. Çünkü beklentilerin yanında kişi sayısıda önem arz ediyor.
