7524 sayılı yasa ile fiş veya fatura almayan tüketicilere ceza verilmesi mümkün hale getirildi. Yasaya göre, belge verilmediğini zamanında bildirmeyen tüketicilere 5 bin lira özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bunun yanı sıra, belge düzenlemeyen işletmelere de yüksek cezalar uygulanacak. Bu düzenleme, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede caydırıcı bir rol oynayacak.
Gelir İdaresi cezanın nasıl uygulanacağına ilişkin örnekler verdi. Hasan Bey, 9 Ağustos 2024 tarihinde çocuğuna oyuncak aldı. Ancak fişini almadığı tespit edildi. Bu durumda Kemal Bey’in bu alışverişinin mükellefiyeti ile ilgisi bulunmadığından, Hasan Bey’e 5 bin liralık özel usulsüzlük cezası kesilecek. Diğer taraftan satıcı da özel usülsüzlük cezası ödeyecek.
DENETİMDE TESPİT EDİLİRSE NE OLACAK
Tebliğde bir örnek de yapılan denetimde fiş alınmadığının tespit edilmesine yönelik olarak verildi.
3 Ekim 2024 tarihinde yapılan denetimde nihai tüketici Kemal Bey’in yaptığı alışverişte (N) şirketinden fiş almadığı tespit edildi. Söz konusu tespite istinaden, nihai tüketici Kemal Bey’e 5 bin lira özel usülsüzlük cezası kesilecek. Ayrıca (N) şirketine hakkında yapılan tetkikte fişi düzenlememe yönünden bu denetim sonucunda yapılan tespitin bir takvim yılındaki dördüncü tespit olduğu anlaşıldı. Buna göre, mükellef adına 7524 sayılı Yasa’da belirtilen cetvele göre 40 bin liralık özel usülsüzlük cezası kesilecek.
BEŞ İŞ GÜNÜNE DİKKAT
Tüketicilerin fiş almamaları halinde beş işgünü içinde bildirim yapmaları gerektiğine yönelik de bir örnek verildi. Nihai tüketici Nevzat Bey 14 Kasım 2024 tarihinde yaptığı alışverişte (P) şirketi tarafından kendisine fatura düzenlenmediğini 3 Aralık 2024’te vergi dairesine bildirdi.
Bunun üzerine, 4 Aralık 2024 tarihinde mükellef nezdinde yoklama yapıldı ve söz konusu faturanın düzenlenmediği hususu teyit edildi. Buna göre, (P) şirketine özel usülsüzlük cezası kesilecek. Nihai tüketici Nevzat Bey adına ise fatura düzenlenmediğine ilişkin bildirimi faturanın düzenlenmesi gereken tarihi takip eden beş işgünü içerisinde yapmaması nedeniyle 5 bin lira tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecek.
KAYIT DIŞINA YÜZDE 50 ARTIRIMLI
Vergi dairesinin bilgisi dışında mükellefiyet tesis ettirmeden faaliyette bulunanlara kesilecek cezalar yüzde 50 artırımlı uygulanacak. Mükellefiyet tesis ettirildikten sonra, mükellefiyet tarihinden önceki dönemler için daha sonra yeni bir tarhiyat yapılması durumunda da cezalar artırımlı uygulanacak.
KATMERLİ CEZA
Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen fiş, fatura, serbest meslek makbuzu gibi belgelerin bir takvim yılı içerisinde birden fazla kez verilmemesi veya alınmaması durumunda, alıcıya ve satıcıya her bir tespit için artırımlı şekilde vergi cezası uygulanacak.
