Van Gölü’nde yaşanan kuraklık ve aşırı buharlaşma, göldeki su seviyesinin ciddi şekilde düşmesine yol açtı. Bu su kaybı sonucu, göl kıyılarındaki tarihi yapılar ve mikrobiyalitler gibi binlerce yıllık doğal yapılar ortaya çıkarken, dikkat çeken bir başka gelişme ise Çarpanak Adası’na bağlayan 1 kilometrelik antik yolun büyük bir kısmının su yüzeyine çıkması oldu.
Çarpanak Adası, tarihsel olarak önemli bir bölge olup, üzerinde bulunan Ktouts Manastırı ve eşsiz doğası ile her yıl çok sayıda ziyaretçiye ev sahipliği yapmaktadır. Ancak, son yıllarda Van Gölü’nün su seviyesindeki azalma, bu adayı karaya bağlayan antik yolun büyük kısmını ortaya çıkardı. Su seviyesinin düşmesiyle yolun yaklaşık yüzde 60’ı görünür hale gelirken, su altında kalan kısımlar ise daha da belirginleşti.
Urartu Dönemine Ait Aktif Kullanım Alanı
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, bu gelişmelerin tarihi ve arkeolojik önemine dikkat çekerek, Van Gölü çevresindeki birçok yerleşim alanının Urartu dönemine ait olduğunu belirtti. Prof. Dr. Çavuşoğlu, Urartuların bu bölgeyi aktif bir şekilde kullandığını ve Van Gölü’nden başlayıp Tatvan’a kadar uzanan sahil boyunca pek çok Urartu Kalesi kurduğunu söyledi. Ayrıca, Çarpanak Adası’nın karşısında da bir Urartu yerleşmesinin bulunduğunu ve bu yerleşim ile Van Kalesi arasında hem karadan hem de denizden ulaşım sağlandığını aktardı.
Orta Çağ’dan Günümüze Ulaşımı Kolaylaştıran Antik Yol
Çarpanak Adası'nın Orta Çağ'da önemli bir dini merkez haline geldiğini belirten Çavuşoğlu, adadaki Ktouts Manastırı’nın 9. yüzyıldan itibaren aktif hale geldiğini ifade etti. Manastırın ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için adayla kara arasındaki bağlantının sağlandığını ve taş döşeli bir yolun inşa edildiğini söyledi. Bu yolun, at arabalarının geçebileceği genişlikte olduğunu belirten Çavuşoğlu, manastırın hizmet verebilmesi için bu yolun kullanıldığını ve 19. yüzyıla kadar aktif olduğunu ekledi.
Kuraklıkla Birlikte Ada ve Kara Bağlantısı Artıyor
Son yıllarda Van Gölü’nün su seviyesinin düşmesiyle birlikte, antik yolun önemli bir kısmı gün yüzüne çıkmış durumda. Çavuşoğlu, kuraklığın devam etmesi halinde, ada ile kara arasındaki bu yolun tamamen karayla birleşebileceğini ve yolun yeniden aktif hale gelebileceğini öngördü. Bu durum, hem bölgedeki tarihi mirasın ortaya çıkmasına hem de bölge halkının eski ulaşım yollarına dair bilgiler edinmesine olanak tanıyacak gibi görünüyor.
Van Gölü'ndeki bu doğal değişimler, yalnızca çevresel değil, aynı zamanda arkeolojik açıdan da büyük önem taşımaktadır. Çarpanak Adası’na bağlanan antik yolun ortaya çıkması, bölgenin tarihi geçmişine ışık tutan önemli bir keşif olarak kaydedilmektedir.
