Çoğumuz işyerinde veya dışarıdaki seslerden uzak olmak için ya da yolculuk sırasında kulaklıkla birşeyler dinleriz. Bunlar kulağımıza ne kadar zarar veriyor?
Değişiklikler yavaş başlar. En sevdiğiniz şarkıdaki gitar sesi daha kısık gelir kulağınıza; sesi biraz daha açarsınız. Televizyondaki konuşmalar silikleşir. Kalabalıkta arkadaşlarınızın konuşmasını zor anlar hale gelirsiniz.
İşitme kaybı birden bire olmuyor, zamanla fark ediliyor. Uzmanlar kulaklıkla dinlemenin işitme kaybını erken tetiklediğine işaret ediyor.
Artık yaşamımızın her alanında gürültüye daha fazla maruz kalıyoruz. Uzmanlar, uzun süre gürültülü ortamda olmanın yaştan bağımsız olarak işitme kaybına neden olması tehlikesine dikkat çekiyor.
Bazen de insanların işleri ya da hobileri gereği gürültüye erken yaşta maruz kalması, o yaşlarda hissedilmese de sonraki yıllarda kartopu etkisi yaratarak işitme kaybını hızlandırabiliyor.
Güvenli ses ve gürültü limiti
ABD’de Meslek Güvenliği ve Sağlık Birliği (OSHA) gürültü limitini 85 desibel olarak belirliyor. Bu, araç içinde şehir trafiğinin gürültüsünü duymaya eşdeğer bir limit. Uzun süreli olarak bu limitin üzerinde gürültüde kalmak işitme kaybı riskini zamanla artırıyor.
Müzik çalar dinlerken takılan kulaklıklarda ses seviyesi 120 desibele kadar çıkabilir. 110 desibel üzerindeki sesler, sinir hücrelerindeki miyelin kılıfını tahrip ederek kulaktan beyne elektrik sinyalleri göndermesini engelleyebilir. Bu şekilde verilen hasarın geri dönüşü yoktur.
Elektrikli matkap türü aletlerin gürültü oranı 90 desibel civarındadır. Diskotekler 105, otomobil içindeki ses düzeneği 120 desibele kadar çıkabilir. Çok yakınınızda patlayan bir silahın sesi 140 desibel ile ağrı eşiğini de aşıyor demektir.
Geçici işitme eşiği
Birçok kişi de gürültülü bir ortamda bulunduktan sonra birkaç günlüğüne işitme eşiğinde iniş çıkışlar yaşayabilir. Kulağın kendisini korumak için başlattığı kimyasal işlemlerde, iç kulaktaki minik tüyler yorgun düştüğü için sesin çözünürlük kaybına uğradığı tahmin ediliyor. Bu durumdan kurtulmak için sessiz bir ortama gidip kulakların duyarlılığını yeniden kazanmasını beklemek ve geçici eşik değişimlerine yol açacak gürültüden kaçınmak gerektiği belirtiliyor.
Gençken uzun süreli gürültüye maruz kalındığında ileri yaşlarda işitme kaybı daha ağır yaşanıyor. Uzmanlar buna “gecikmeli etki” diyor.
İşitme testleri
İşitme kaybından şüpheleniyorsanız doktora gitmeden önce kendinize bazı testler yapabilirsiniz.
iPhone için olan işitme hassasiyeti testleri arasında UHear ve Mimi Test en popüler olanları
Android telefonlarda ise Hearing Test kişilerin duyma eşiğini gösteriyor.
Hafif işitme kaybı olan kişiler bazı teknolojik yeniliklerden yararlanarak bu sorunu asgariye indirebilir. Soundhawk kulağa yerleştirilen iki kulaklı ve bir yaka mikrofonu ile gürültülü ortamlardaki konuşmaları daha rahat anlamayı sağlıyor. Bluetooth kullanarak ve Soundhawk uygulama programı indirerek ses ayarı istenilen şekilde ayarlanabiliyor.
İşitme kaybının ilerlemesi nasıl önlenebilir?
Gürültü kaynaklı işitme kaybı riskini erken yaşta yaşamamak için akıllı telefonunuzun ses ayarını yüzde 70 sınırında tutup yüksek sesle müzik dinleme dürtünüzü giderebilirsiniz.
Ses düzeyinin yüksek olacağı bir konsere ya da festivale gidiyorsanız hoparlörlere yakın oturmayacağınızın garantisi olmadığından yanınızda kulak tıpası götürmekten çekinmeyin.
Kulak içine giren kulaklıklardansa dışarıdaki sesi geçirmeyen büyük kulaklıkları takarak ses ayarını hep düşük tutmayı başarabilirsiniz.