Karayollarında sürücülerin hatalarını minimize etmek amacıyla yürütülen çalışmalar kapsamında Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesinde (EBYÜ) kurulan laboratuvarda farklı yol tipleri, hava ve trafik şartlarına göre sürüşler yaptırılan kullanıcıların davranışları tespit ediliyor.
EBYÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Ana Bilim Dalındaki akademisyenler, sürücü davranışlarını simülatör yardımıyla tespit etmek amacıyla 3 yıl önce "Otonom Sürüş Teknikleri ve Sürücü Davranışları Tespit Laboratuvarı" çalışmalarına başladı.
Hazırlanan yazılımla sürücülerin olumsuzluk senaryolarını gerçek hayattan perdeye aktarılmasıyla ilgili yoğun çalışma yapan akademisyenler, laboratuvarı denek sürücüleri ağırlayabilecek seviyeye getirdi.
Otomobile binen deneklerin uygulanan farklı senaryolar karşısında ne yapabilecekleri tespit ediliyor.
Saniyede 9 kez konumları, hızları, yatay ve düşey pozisyonları ile tepkisel hareketleri mekanik olarak izlenen sürücülerin sürüş ve kaza anında vereceği tepkiler araç içi kamerayla kayıt altına alınıyor.
EBYÜ Mühendislik-Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve proje yürütücüsü Doç. Dr. Halim Ferit Bayata, AA muhabirine, laboratuvarın, Türkiye'de sürücü davranışlarını simülatör yardımıyla tespit edebilen tek merkez olduğunu söyledi.
"Amacımız, sürücülerimizin gerçek bir araç içerisinden farklı yol tipleri, hava ve trafik şartlarına göre davranışlarını bir simülasyon yardımıyla tespit edip, yorumlayıp analiz etmektir." diyen Bayata, laboratuvarın Erzincan Yıldırım Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projesi Koordinatörlüğü ile TÜBİTAK tarafından desteklendiğini belirtti. Bayata, şöyle devam etti:
"Şimdiye kadar 100'e yakın denek üzerinde çalışmalarımız yapılmış ve devam etmektedir. Bundan sonraki amacımız, hazırladığımız bu yazılımı yapay zeka tabanlı olarak yapıp araç içi kamerayla sürücülerin davranışlarını farklı şekillerde analiz ederek geliştirmektir. Kurulan laboratuvarın en büyük özelliğinden biri her türlü araştırma ve geliştirmeye açık olmasıdır."
Laboratuvarda, TOFAŞ tarafından "Eğitime Destek Projesi" kapsamında verilen araç sayesinde simülasyonun gerçekleştirildiğini dile getiren Bayata, bundan sonraki bütün akademik çalışmaları bunun üzerine geliştirerek bilime katkı sağlamaya çalışacaklarını anlattı.
- Sürücü hareketleri izlenip görüntü olarak kaydediliyor
Proje araştırmacısı, İliç Dursun Yıldırım Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Yusuf Mazlum ise yaklaşık 3 yıl önce planlanarak uygulamaya başlanan projenin deneklerle hayata geçtiğini belirtti.
Beklenmedik senaryolar karşısında sürücülerin davranışlarını ölçmek, onları riskle, hatayla ve ölümcül tehlikelerle buluşturmamak için mevcut karayolları üzerindeki tasarım ve hataları giderebilecek öneriler sunmayı amaçladıklarını kaydeden Mazlum, şöyle devam etti:
"Farklı 2 parkurda 20 dakikalık sürüşle test gerçekleştiriliyor. Senaryo içerisinde yaklaşık 9-10 hiç beklenmedik durumla karşı karşıya geliyorlar. Biz bu aracımızda sürücülerin saniyede 9 kere konumlarını, hızlarını, yatay-düşey pozisyonlarıyla tepkisel hareketlerini hem elektronik olarak izliyoruz hem de görüntülü olarak kaydediyoruz. Yani bir kaza anında sürücülerin tepkisi, direksiyona olan açıları mesafeleri, fiziksel ve fizyolojik olarak verdiği tepkileri de alıyoruz. Yapmak istediğimiz çalışmada çok detaylı veriler elde etmeye başladık. İnanıyorum ki ileride yeni yetişecek öğrencilere de yok çok güzel bir laboratuvar bırakacağız."
Mazlum, projenin Samsun Ondokuz Mayıs, Gümüşhane ve Erzincan Binali Yıldırım üniversitelerindeki akademisyenlerin katkılarıyla güçlendiğini ifade ederek, "Şu anda Türkiye'de kendi alanında tek olan bir simülatör." dedi.
Sürücülerin gerçek bir yol deneyimi yaşayabilmesi için kullanılan senaryoların trafikte sıkça karşılaşılan ve tehlikeli durum oluşturan senaryolardan çekilerek sahneye aktarıldığını söyleyen Mazlum, "Aracımızın da gerçek bir sürüş deneyimi yaşatabilmesi için dünyada yapılan diğer muadillerinden farklı olarak kendi direksiyonu ve pedallarını kullanarak bire bir sürücülere gerçek bir araç sürüş deneyimi yaşatabilmesi için entegre yaptık. Bu da yine Türkiye'de bir ilk oldu." diye konuştu.
