Hipertansiyon, günümüzde yaygın bir sağlık sorunu olmasının yanı sıra, bazı türleri oldukça ölümcül olabilir. Bunlar arasında, çoğunlukla gözle görülebilen ciddi hasarlara yol açan ve tedavi edilmediğinde beş yıl içinde ölüm riskini yüzde 99'a çıkaran malign yüksek tansiyon öne çıkmaktadır. Bu tehlikeli hipertansiyon türü, hızla ilerler ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir. Ancak erken teşhis ve uygun tedaviyle, kontrol altına alınması mümkün olabiliyor.
Hipertansiyonun Çeşitli Türleri ve Tehditleri
Hipertansiyon, farklı seviyelerde sınıflandırılabilir. Prehipertansiyon, kan basıncının 120-139/80-89 mmHg arasında olduğu durumdur. Bu, genellikle tedavi gerektirmeyen ancak dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Kan basıncı 160/100 mmHg'yi aştığında ise ikinci evreye geçilir. En tehlikeli türlerden biri olan malign yüksek tansiyon ise, gözde kanama ve ödemle birlikte kalp yetmezliği, miyokard enfarktüsü ve akciğer ödemi gibi hayatı tehdit eden durumları tetikleyebilir.
Acil Hipertansiyon ve Malign Yüksek Tansiyonun Riskleri
Malign yüksek tansiyon, hipertansiyonun en riskli tiplerinden biridir. Tedavi edilmediğinde, hastaların yüzde 99'u 5 yıl içinde yaşamını yitirebilir. Ancak tedavi ile, hastaların yüzde 80’i beş yıl boyunca hayatta kalabilir. Malign yüksek tansiyon, göz dibi kanaması ve ödemle seyreder, görme kaybına yol açabilir ve ciddi organ hasarına neden olabilir.
Bilinçli Olmak ve Erken Teşhisle Kurtulmak Mümkün
Maalesef, birçok hipertansiyon hastası, hastalıklarının ciddiyetinin farkında olmamakta ve tedaviye gereken önemi göstermemektedir. Hipertansiyon tanısı almış kişilerin çoğu, doktorlarının önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmamaktadır. Oysa erken teşhis, hayat kurtarıcı olabilir. Hipertansiyonun her yaşta ve her cinsiyette görülebilmesi, düzenli sağlık kontrollerinin önemini arttırmaktadır.
Tedavi Yöntemleri ve Kontrol Altına Alınabilirlik
Malign yüksek tansiyon, altta yatan nedenlere bağlı olarak tedavi edilebilir. Tiroid, böbrek üstü bezleri veya hipofiz bezindeki tümörler cerrahi müdahale ile çıkarılabilir. Ayrıca, kokain ve aşırı alkol gibi faktörler de malign yüksek tansiyona yol açabilir. Tedavi edilmeyen malign yüksek tansiyon, gözde ciddi hasar ve görme kaybına yol açarken, kalp, böbrekler ve diğer organlarda da kalıcı hasarlara neden olabilir.
Erken Teşhis ve Kontrol İçin Ne Yapılmalı?
Hipertansiyon hastalarının yüzde 1'inde görülen malign yüksek tansiyon, genellikle bir sekonder hastalıktan kaynaklanır. Bu nedenle, hastaların düzenli olarak kan basıncı ölçümü yapması ve olası risk faktörleri için testlerden geçmesi büyük önem taşır. İlk kontrol mutlaka 18 yaşında yapılmalıdır. Ayrıca, düşük tuzlu beslenme, düzenli egzersiz ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları, hipertansiyonun yönetilmesinde kritik rol oynamaktadır.