Halk arasında karabasan ya da karabasan basması olarak bilinen uyku felci, uyku bozuklukları arasında sık görülen sorunlarından biri. Peki karabasan nedir?
Gece yarısında uyanırsınız. Hareket etmeye çalışırsınız ancak vücudunuz yanıt vermez. Bir rüya olduğunu düşünürsünüz. Yardım çağırmaya çalışsanız da bir ses çıkaramazsınız. İnsanların yüzde 7.6'sı hayatlarında en az bir kez bu durumu yaşar.
“Karabasan”, uyanma ya da nadiren uykuya dalma sırasında gelişen, bedenin geçici olarak hareket edememesi durumu olarak açıklanıyor.
Karabasan Hangi Durumlarda Görülür?
Uyku felcinin en önemli tetikleyici nedeninin uyku düzensizliği olduğu belirtiliyor.
Buna göre;
• Uyku düzeni bozuk olanlarda,
• Vardiyalı çalışanlarda,
• Depresyon yaşayanlarda,
• Bazı ilaçları kullananlarda karabasan daha sık görülebilir.
• Halk arasında uyku hastalığı olarak bilinen narkolepsinin belirtileri arasında da karabasan bulunur.
‘Uyku felci’ denilen durumda kişi uyanma sırasında kısa süreli ‘felç’ yaşayabilir ve bazen serçe parmağını bile hareket ettiremez.
Karabasan Neden Olur?
Uykuya dalma ve uykuyu sürdürme sırasında beyinde bazı fizyolojik değişiklikler meydana gelir. Düz bir çizgiden ziyade sarmallar halinde devam eden bir uyku süreci oluşur. Beyin uyurken vücut kasları da uyur. REM uykusu sırasında beyin bazen birden uyanır, ancak bu uyanma kaslarda olmaz. Kaslar felç durumunda kalır ve beynin uyanıklığına eşlik edemez. Uyanan kişi sanki vücudunun üzerinde biri oturmuş ya da ağırlık çökmüş gibi hisseder. Aslında o anda olan durum kişinin kaslarını kıpırdatamaması sonucu hissettiği felç durumu olarak tanımlanabilir.
Karabasan Ne Kadar Sürer?
Uyku felci birkaç saniye veya birkaç dakika sürebilir. Çok uç durumlarda, 4-5 saat sürdüğü de biliniyor.
Uyku felcine bazen işitsel, dokunsal veya görsel halüsinasyonlar da eşlik edebilir.
Karabasan Tedavi Edilebilir mi?
Rüyada karabasan görmek tedavi edilebilir.