Belirtilerinin çok çeşitliliği nedeniyle sıklıkla gözden kaçabilir. Erken teşhis ve psikoterapi ile tedavi edilebilen bu bozukluk hakkında bilmeniz gerekenler.
Dissosiyatif bozukluk, bir kişinin bilinç, hafıza, düşünceler, kimlik ve algı gibi zihinsel işlevlerinde kopmalar yaşaması durumudur. Bu bozukluk, kişilerde kimlik kargaşası, unutkanlık, çevreye yabancılaşma ve duygusal kontrol kaybı gibi belirtilere yol açabilir. Genellikle çocukluk dönemindeki travmalarla ilişkilidir ve çoğu zaman depresyon ya da anksiyete gibi başka psikiyatrik hastalıklarla karıştırılır.
Dissosiyatif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Dissosiyatif bozukluğun belirtileri ruhsal ve bedensel olarak çeşitlenebilir. Kişiler, kendi kimliklerini kaybettiklerini hissedebilir veya “zaman boşlukları” yaşayabilir. Ayrıca içsel seslerin duyulması, ruhsal nedenli bayılmalar, ve nörolojik açıklaması olmayan ağrılar da görülebilir. Bunun yanı sıra, kimlik ve duygusal zorluklarla birlikte depresyon, intihar düşünceleri ve bedensel kendiliğinden zarar verme davranışları da sık karşılaşılan durumlar arasında yer alır.
Dissosiyatif Bozuklukların Nedenleri
Bu bozuklukların en önemli nedenlerinden biri çocukluk çağındaki travmalardır. Aile içi sorunlar, ihmal, fiziksel veya cinsel istismar, kişiyi ruhsal bütünlüğünü kaybetmeye zorlayabilir. Ayrıca, kişinin yaşadığı stresli ve kronik olaylar da dissosiyatif bozukluğu tetikleyebilir.
Dissosiyatif Bozukluk Tipleri
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu: Çocukluk döneminde başlayan, ancak yaşamın ilerleyen yıllarında belirtilerini gösteren, bir kişinin birden fazla kimlik geliştirmesi ile karakterizedir.
Dissosiyatif Amnezi: Kişinin kısa süreli hafıza kayıpları yaşaması ve geçmişe dair anılarını hatırlamaması durumudur.
Depersonalizasyon-Derealizasyon: Kişinin kendisini ya da çevresini gerçek dışı olarak algılaması, “sisin arkasından” bakıyor gibi hissetmesiyle tanımlanır.
Dissosiyatif Bozukluk Tedavisi
Dissosiyatif bozukluklar, erken teşhis ve doğru tedavi ile yönetilebilir. Tedavi genellikle psikoterapiyi içerir ve bazı vakalarda ilaç tedavisi de gerekebilir. Tedavi süreci, kişiye özel planlanır ve uzun vadede kişinin ruhsal bütünlüğünü yeniden kazanmasına yardımcı olabilir. İyi bir psikoterapi ile dissosiyatif bozukluk yaşayan kişiler, kendilerini daha iyi kontrol edebilir ve yaşam kalitelerini arttırabilirler.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmezse, dissosiyatif bozukluk, ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde depresyon, madde kullanımı, intihar girişimleri ve aile içi çatışmalara yol açabilir. Bu durum, kişinin sosyal ve iş yaşamını da olumsuz etkileyebilir. Ancak erken müdahale ile hastalar, sağlıklı bir yaşam sürdürmeye başlayabilir.