Erzincan, zengin kültürel mirası ve gelenekleriyle tanınan bir şehir olup, yöresel gelenekler ve görenekler burada yaşayan halkın yaşam tarzına büyük bir etki yapmaktadır. Erzincan'ın gelenek ve görenekleri, halkın birlikte yaşadığı, kültürünü gelecek kuşaklara aktarmaya devam ettiği bir miras olarak önemli bir yer tutmakta.
Gelenek ve görenekler, burada yaşayan halkın günlük yaşamına büyük bir etki yapmaktadır. Yöresel kültür, kuşaklar boyunca devam eden bir miras olarak şehirdeki yaşam biçimini şekillendiriyor.
Erzincan'ın gelenek ve görenekleri arasında bazı önemli unsurlar şöyle:
1. Düğün ve Nikah Geleneği
Erzincan'da düğünler oldukça renkli ve coşkulu bir şekilde yapılır. Düğünlerde; gelin ve damat evlenmeden önce kına gecesi düzenlenir. Kına gecesinde gelin, geleneksel olarak eline kına yakar ve çeşitli şarkılar eşliğinde eğlenceler yapılır. Düğünlerde genellikle "Halay" gibi geleneksel halk oyunları oynanır. Ayrıca, düğünlerde misafirlere yöresel yemekler sunulur ve özellikle Erzincan'a özgü yaprak sarması, su böreği ve baklava çok tercih edilir.
2. Aşçılık ve Yöresel Yemekler
Erzincan mutfağı, etli yemekler ve hamur işleriyle ünlüdür. Yöresel yemeklerin başında Erzincan ekşilisi, kesme çorbası, sırın, kahküllü pilav gelirken yine "tandır" ve "etli ekmek" gibi lezzetlerde halkın vazgeçilmezleri arasındadır. Erzincan'ın en ünlü tatlısı "kesme kadayıf" ve “Gasefe " dir. Ayrıca, Tulum peyniri, cimin üzümü ve sarıç gibi daha birçok ün salmış ürünleri saymakla bitmez.
3. Misafirperverlik
Erzincan halkı, oldukça misafirperverdir. Bir misafir, ev sahibinin onuru kabul edilir ve ev sahibi misafiri en iyi şekilde ağırlamaya çalışır. Misafirlere önce çay veya kahve sunulur, ardından yöresel yemekler ikram edilir. Misafirlerin gelmesiyle birlikte evin her köşesi temizlenir, en iyi yemekler hazırlanır. Aile, akraba ve komşu bağları oldukça güçlüdür.
4. Köy ve Kasaba Geleneği
Erzincan'ın köylerinde, özellikle kış mevsiminde, köylüler genellikle evlerinde toplanır, sohbet eder ve bazen geleneksel müzikler eşliğinde halay çekerler. Yine köylerde, çiftçilik ve hayvancılık temel geçim kaynağıdır ve bu da köylerde çeşitli tarım ve hayvancılık festivallerine yol açar.
5. Sünnet Düğünleri
Erzincan'da sünnet düğünleri de büyük bir gelenektir. Sünnet olan çocuk için düzenlenen bu düğünlerde, geniş bir aile ve akraba katılımı olur. Bu düğünlerde de halay çekilir, yemekler yenir, eğlenceler yapılır.
6. Bayramlar ve Özel Günler
Bayramlar Erzincan'da büyük bir coşku ile kutlanır. Ramazan ve Kurban Bayramı, ailelerin bir araya geldiği, büyük yemekler hazırlanan, hediyeleşmelerin yapıldığı, ziyaretlerin olduğu özel günlerdir. Özellikle bayram namazı sonrası köylerde veya şehirdeki camilerde büyük bir birlik ve beraberlik havası hakimdir.
7. Doğal ve Kültürel Etkinlikler
Erzincan'ın dağları ve yaylaları, geleneksel festivallere ve kutlamalara ev sahipliği yapar. Erzincan'da yaz aylarında düzenlenen yayla şenlikleri ve çeşitli folklorik etkinlikler halkın bir araya gelerek eğlendiği, geleneksel kültürlerini yaşattığı önemli günlerdir.
8. El Sanatları
Erzincan, el sanatları açısından da zengin bir kültüre sahiptir. Yörede halı ve kilim dokuma geleneği oldukça yaygındır. Erzincan halıları ve kilimleri, özellikle renkli motifleri ve desenleriyle ünlüdür. Ayrıca Erzincan'da geleneksel bakır işçiliği de oldukça gelişmiştir.
9. Halk Müziği ve Dansları
Erzincan, halk müziği ve danslarıyla da tanınır. "Kına gecesi" ve "düğün" gibi etkinliklerde yerel müzikler ve halk şarkıları sıkça çalınır. Erzincan'a özgü "Halay" gibi birçok danslar düğünlerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Halay, genellikle el birliğiyle yapılan, birbirine kenetlenen kişilerin ritmik bir şekilde dans ettiği bir halk dansıdır.
10. Efsaneler ve Halk Hikayeleri
Erzincan'da halk arasında birçok efsane ve hikaye anlatılır. Özellikle Erzincan'ın tarihi ve doğal güzelliklerine dayanan efsaneler, kuşaktan kuşağa aktarılır. Erzincan'daki pek çok köyde, eski zamanlardan kalan rivayetler hâlâ anlatılmaktadır.
11. Dağları ve Halk Edebiyatı
Erzincan, dört bir yanı dağlarla kaplı bir şehirdir. Özellikle kış aylarında karla kaplı dağlarıyla ünlü olan ilimiz birçok hikaye, türkü ve efsanelere konu olmuştur. Dağların arasındaki yollardan gurbetteki sevdiklerinin gelmesini bekleyen sevdalılar genellikle maniler, türküler yazarak bunu geleneksel bir hale getirmiş.
Erzincan yöresi halk edebiyatı ürünleri, halkın güç koşullar altındaki yaşamından izler taşır.
Şemsi Hayal, Salih Baba, Aşık Davut Sulari, Kemahlı Tabir, Aşık Beybani, Aşık Müslüm Akbaba, İsmail Daimi Erzincan halk ozanlarındandır. Yöre manileri sevgi, gurbet, sıla, özlemi, elem ve ızdırap duygularını dile getirir.
12. Erzincan Yerel Giysiler
Toplumsal değişmeye koşut olarak, yerel giysilerin yerini çağdaş giysiler almaktadır. Yerel giysiler, kırsal kesimde günümüzde de az da olsa rastlanmaktadır.
Köylerde kadınlar astarlı iki entariyi üst üste giyerler. Bu entariler topuğa dek uzanır. Yörede üçeteğe üç peşli entari de denir. Üçetekle birlikte geniş bir şalvar, uzun keten ve bürümcük gömlekler giyilir. Belde şal kuşak, gümüş kemer kadın giyimini tamamlar. Başa peştamal, yazma sarılır, yerli tezgahlarda, ince yünden dokunan ihram (Yörede ehram denilmektedir.) önceleri yaygın bir sokak giysi iken artık Üzümlü yöresindeki birkaç köyde giyilmektedir, ihramı özelliği dikişsiz olmasıdır. Tüm bedeni sarar, yalnızca gözleri açıkta bırakır. Kullanılan kadın kumaşları kadife, kutnu, çitari, alaca, manisa, atlas, pullu sehavidir. Siyah ya da koyu kahverengi, paçaları bol pantolon, yakasız, kenarları işli avcı yeleği yaygın erkek giysileridir.
Yünden dokunmuş bel kuşağı geniş, düz biçimde sarılır. Ayaklara geniş ya da sivri uçlu yemeni, türlü renklerde yün çorap vardır.
Kullanılan kumaşlar, kadife, çuha kumaş ve tamamen yün olan mahalli kumaşlardır. Ancak, Erzincan'da modern çağın giyim tarzına ayak uydurduğundan geleneksel giysiler yavaş yavaş kaybolmaktadır.
