Daha çok dizi ve filmlerde karşılaşılan çoklu kişilik bozukluğu bireyin kendi kimliğinin dışında içinde başka kişi ya da kişilerin varlığını hissetmesi olarak tanımlanır. Bu kişinin fiziksel özellikleri, başka bir ismi, özgeçmişi, cinsiyeti, yaşı ve diğer benzeri özellikleri olabilir.
Oldukça dikkat çekici bulunan disosiyatif kişilik bozukluğu, kişinin gerçekte kendisine ait olan duygu, düşünce ve algıları sanki içinde yer alan başka bir kişiye aitmiş gibi hissetmesine neden olur. Kişilik durumları dönüşümlü olarak kişinin davranışında kendini gösterir; ancak bozukluğun sunumları değişebilir. Örneğin Dissosiyatif kimlik bozukluğu görülen hastalarda, içinde hissettikleri kişilik ile iletişim onun sesini duyarak, onunla karşılıklı konuşma şeklinde olabileceği gibi onun düşüncelerinin içine doğması ya da zihnine direkt olarak geçmesi şeklinde de görülebilir.
Nadir görülen, olağanüstü bir durum olarak algılanan bu hastalık günümüzde psikiyatri kliniklerine başvuran kişiler arasında oldukça sık görülüyor. Dissosiyatif kimlik bozukluğu hastalığının en ünlü vakalarından olan Billy Milligan’ın istemediği 14, kendi istediği 10 olmak üzere toplam 24 farklı kişiliği olduğu biliniyor.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Belirtileri Neler?
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu belirtileri arasında travma sonrası stres bozukluğu, kişilik bozuklukları, depresyon, madde bağımlılığı, konversiyon bozukluğu, somatik semptom bozukluğu, yeme bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk ve uyku bozuklukları yer alır.
Kendine zarar verme, epileptik olmayan nöbetler, geçmişe dönüşler, anksiyete bozuklukları ve intihar eğilimi de yaygın olarak ortaya çıkan belirtiler arasında yer alır. Bunların dışında;
Normal bellek sorunları nedeniyle açıklanamayan kişisel bilgileri hatırlayamama,
İki veya daha fazla farklı kişilik durumunun varlığı,
Bireysel farklı kişilik durumlarıyla ilgili olarak bir kimlik kaybı,
Kişinin geçen zamana ilişkin öznel deneyiminin kaybı,
Benlik ve bilinç duygusunun bozulması gibi belirtiler söz konusu olabilir.
Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Neden Olur?
Kopma, ayrışma manasına gelen dissosiyasyon kavramı, bağ kurmanın zıddı olarak tanımlanır. Klinik ve araştırma raporları, çocuklukta fiziksel ve cinsel istismar öyküsünün, daha önce şüphelenilenden daha büyük akıl hastalığı geliştiren yetişkinler arasında daha yaygın olduğunu gösteriyor. Dissosiyasyon ayrıca şizofreni teşhisi konan hastalarda özellikle çocukluk çağı fiziksel ihmaliyle ilişkilendiriliyor. Yaşadığı ruhsal travma karşısında bir çıkış kapısı bulamayan çocuk "bu yaşananlar bana değil bir başka kişiye yapılıyor”, "bunları ben yaşamıyorum” şeklinde düşünerek ruhsal dengesini korumaya çalışır. Ancak yaşanan travmalar çok ağır, sürekli tekrarlayan ve daha da kötüsü çocuğun şefkatine gereksinim duyduğu aile bireylerinden kaynaklanıyorsa, bu savunma zamanla yerleşir.
Disosiyatif Kimlik Bozukluğu Tedavisi
Bu hastalığın tedavisi uygun bir psikoterapi yöntemi ile sağlanabilir. Çoklu kişilik bozukluğu semptomlarının birçoğu hasta ile terapi sürecinde ortaya çıkar.