Kediler, olağanüstü koku alma yetenekleriyle tanınan hayvanlar arasında yer alıyor. Çoğu hayvan gibi, kedilerin de burunlarında koku alma reseptörleri bulunmaktadır. Ancak kedileri diğer hayvanlardan farklı kılan bir özellikleri daha var: Ağızlarının çatısında gizlenmiş bir "vomeronazal organ" adı verilen ikinci bir burunları bulunuyor.
Vomeronazal Organ
Bu organ, kedilerin kokuları daha detaylı ve hassas bir şekilde algılamasını sağlar. Vomeronazal organ, kedilerin burnundaki koku reseptörlerinin alamadığı kokuları tespit eder. Bilim insanları, bu özel organın işlediği bilgilerin, kedilerin koku ve tat alma duyularına hizmet ettiğini belirtiyor. Bu nedenle kedilerin koku alma yetenekleri oldukça gelişmiş ve onların en güçlü duyularından biri haline gelmiştir.
Kedinizin yüzünü buruşturup dudaklarını kıvırması, endişe etmeniz gereken bir durum değil. Bu, kedilerin "Flehmen tepkisi" adı verilen bir mekanizmanın devrede olduğunu gösterir. Kediler, bu tepkiyi, kesici dişlerinin arkasındaki vomeronazal organlarına giden küçük kanalları açarak kokuları daha yoğun bir şekilde almak için kullanır. Bu davranış yalnızca kedilere özgü değildir; birçok hayvan benzer bir koku emme mekanizması kullanır.
Kediler, koku alma duyularını çok farklı alanlarda kullanmaktadır. Doğada yaşayan kediler, koku alma yeteneklerini avlarını takip etmek ve diğer kedilerin bölgede olup olmadığını anlamak için kullanırken; ev kedileri tanımadıkları hayvanları, gelen misafirleri ve çevrelerindeki değişiklikleri bu sayede tespit ederler. Kediler ayrıca, koku alma duyularını kimyasal iletişim için de kullanır. Başka bir kediyle karşılaştıklarında, başlarını hafifçe eğip birbirlerine dokunarak feromon salgılarlar. Bu feromonlar, kediler hakkında pek çok bilgi verir: Cinsiyet, ruh hali, sağlık durumu gibi.
Vomeronazal organ, aynı zamanda kedilerin çiftleşme içgüdülerini yönlendiren bir mekanizma olarak da işlev görür. Beynin çiftleşme ile ilgili kısmı, bu organ aracılığıyla aktif hale gelir.
Kedilerin koku alma yetenekleri, onların hem avcı hem de sosyal hayvanlar olarak yaşamlarını sürdürebilmeleri için büyük önem taşır.
