Bel Fıtığı Nedir?
Bel fıtığı, omurgalar arasındaki disklerin zorlanma ve yıpranma sonucu yırtılması ile sinir köklerinin sıkışması durumudur. Fıtıklaşmış diskler, boyun, kol, sırt veya bacak ağrısının yaygın nedenlerindendir. Bu durum, bel fıtığının olduğu bölgedeki sinirlere baskı yaparak uzuvlarda ağrı, uyuşukluk, his kaybı ve güçsüzlük gibi belirtilere yol açabilir. Genellikle bel fıtığı, sırtın alt kısmında veya boyunda oluşurken, nadiren sırtın ortasında görülür. 30-50 yaş arası kişilerde daha yaygın olup, erkekleri kadınlardan daha fazla etkiler.
Bel Fıtığı Neden Olur?
Bel fıtığı, disklerin yıpranması veya zorlanması sonucu ortaya çıkar. Uzun süre aynı pozisyonda oturmak, aşırı kilo, ağır eşyaların kaldırılması, ani hareketler ve yaşlanma, bel fıtığının yaygın nedenlerindendir. Normalde sinir köklerine yakın olan disk, yerinden kayarak sinir köklerine baskı yapabilir. Bu durumda bel ağrısı, bacak ağrısı, uyuşma ve kas güçsüzlüğü gibi belirtiler gelişir. Genelde bel omurlarının son iki diskinde oluşur.
Bel Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtığının belirtileri şunlardır:
-Belde ağrı
-Bacaklara yayılan ağrı
-Uyuşma ve karıncalanma
-Kas güçsüzlüğü
-Hareket kısıtlılığı
Ağrı genellikle hareketle artar ve dinlenme ile azalır. Bazı durumlarda ağrı sürekli hale gelir ve günlük aktiviteleri zorlaştırır. Ayrıca, sinir köklerine baskı nedeniyle bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük görülebilir.
Ağrı Belirtileri:
Bel fıtığı en sık bel ağrısıyla başlar, bu ağrı kalça, bacak veya ayaklara yayılabilir. Ağrı hafif bir sızlamadan dayanılmaz bir acıya kadar değişebilir. Özellikle otururken, öne eğildiğinizde veya ağır bir şey kaldırdığınızda artar.
Sinir ve Kas Belirtileri:
Bacaklarda uyuşma veya karıncalanma
Kas güçsüzlüğü
Sırt kaslarında spazm
Hareket ve Fonksiyon Kaybı Belirtileri:
Bel fıtığı, esneklik kaybı ve hareket kabiliyetinde azalmaya yol açabilir. Ani hareketler veya belirli pozisyonlarda şiddetli bel ağrısı hissedilebilir.
Özel Durumlar ve Acil Belirtiler:
Eğer bel fıtığı ciddi sinir köklerine baskı yapıyorsa, acil müdahale gerektiren belirtiler gelişebilir. Bunlar arasında idrar kaçırma, bağırsak kontrolü zorlukları ve cinsel fonksiyon bozuklukları bulunur.
Bel Fıtığı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi seçenekleri konservatif ve cerrahi olarak ikiye ayrılır.
1. Konservatif Tedavi:
Fizyoterapi: Güçlendirici ve esnetici egzersizler.
Medikal tedavi: Ağrı kontrolü için ilaçlar.
2. Cerrahi Tedavi:
Mikroskobik Diskektomi: Modern teknikle yapılan cerrahi. Daha az invazivdir ve komplikasyon oranları düşüktür.
Endoskopik Diskektomi: Görüntüleme altında yapılan cerrahi, fakat daha fazla deneyim gerektirir.
Bel Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Bel fıtığı ameliyatı genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilir; bazı durumlarda ise spinal anestezi tercih edilebilir. Ameliyat öncesi hasta, yüz üstü pozisyonda yatırılır ve karın bölgesinin rahat etmesi için yastıklar veya özel spinal çerçevelerle desteklenir. Bu destek, karın üzerindeki basıncı azaltarak kanama miktarını en aza indirir ve cerrahi alanın görünümünü kolaylaştırır. Kalçanın bükülmesi, tabakalar arası alanın genişlemesine yardımcı olur.
Eğer fıtık parçası küçükse, kalçanın bükülmesi, parçanın yerleştirilmesini zorlaştırabileceğinden, hasta kalça ve lomber bölge etkisiz olacak şekilde konumlandırılır. Ardından, floroskopi yardımıyla cerrahın işlem yapacağı seviyenin tespiti yapılır. Seviye belirlendikten sonra, temizlik ve örtüm işlemleri gerçekleştirilir.
Ciltte kesik açıldıktan sonra, cilt altı doku geçilir ve spinöz çıkıntıya yakın bir noktada kaslar, koter yardımıyla laminaya doğru sıyrılır. Daha sonra, tabakalar arası alan, faset eklemine kadar açılır. Bu aşamada, faset eklemin kapsülünün zarar görmemesine özen gösterilir.
Her iki tedavi yöntemi de hastanın durumu ve belirtilerine göre değerlendirilir. Cerrahinin en büyük avantajı, hastanın ağrısının hızlı bir şekilde azalmasıdır.
