Alerji, normalde zararsız kabul edilen maddelere karşı duyarlı bireylerde görülen bir reaksiyondur. Bu maddeler "alerjen" olarak adlandırılır ve çeşitli etkenlerle tetiklenebilir. Alerjiler, besinlerden polenlere kadar farklı kaynaklardan kaynaklanabilir. Yumurtadan fıstığa, ev tozundan hayvan tüylerine kadar birçok alerjen vardır.
Alerjik reaksiyonlar genellikle bağışıklık sisteminin alerjene karşı verdiği aşırı tepki sonucu ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi, alerjeni tehlikeli görerek histamin adlı kimyasalı salgılar. Bu da deride döküntü, baş ağrısı, hapşırma, burun akıntısı, ciltte şişlik, bulantı ve ishal gibi belirtilere yol açar. En tehlikeli durum ise anafilaksi olarak bilinen ve ani bir şekilde gelişen yaşamı tehdit eden bir reaksiyondur.
Alerji Belirtileri Nelerdir?
Alerji belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak yaygın belirtiler arasında gözlerde sulanma, kaşıntı, hapşırma, burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, öksürük, nefes darlığı ve ciltte kaşıntı yer alır.
Risk Grupları
Alerji riski taşıyan gruplar arasında ailesinde alerji öyküsü olan bireyler, kimyasallara maruz kalan iş grupları, katkı maddeleri içeren gıdaları sık tüketenler ve hava kirliliğine maruz kalanlar bulunmaktadır. Ayrıca, stres altında olan bireylerde de alerji riski daha yüksektir.
Alerji Ne Zaman Görülür?
Alerjik reaksiyonlar genellikle çevresel faktörlerle ilişkilidir ve mevsimsel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Özellikle bahar ve yaz aylarında polen miktarının artması alerjik belirtileri tetikleyebilir. Ancak, bazı alerjiler yıl boyunca devam edebilir.
Tanı Yöntemleri
Alerjinin teşhisi için doktor, öncelikle hastanın belirtilerini değerlendirir. Cilt testleri ve kan testleri ile alerjenler tespit edilebilir. Cilt testinde, ciltte küçük delikler açılarak alerjenlerin uygulanması sağlanır; kan testinde ise alerjiye neden olan antikorların düzeyi ölçülür.
Alerji Tedavisi
Alerjinin tedavisinin en etkili yolu alerjenlerden kaçınmaktır. Tedavi yöntemleri arasında ilaç kullanımı, immünoterapiler ve şiddetli alerjik reaksiyonlar için adrenalin şırıngası yer alır. İmmünoterapide, kişiye belirli süre boyunca alerjen özütü enjeksiyonları uygulanır.
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
Evde alerji belirtilerini azaltmak için birkaç yöntem uygulanabilir. Örneğin, yatak örtüleri ve peluş oyuncaklar sıcak suda yıkanabilir, evin nem seviyesi kontrol altında tutulabilir ve HEPA filtreli süpürgeler kullanılabilir. Ayrıca, halı yerine sert zemin kullanmak da faydalı olabilir.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Alerjiler tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Nefes darlığı, deride kaşıntı ve diğer rahatsızlıklar ortaya çıkabilir; bu da hayati risk taşıyan durumlara neden olabilir. Bu nedenle, alerji belirtileri göz ardı edilmemeli ve uygun tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.