Geride bıraktığımız yıla dönüp baktığımızda Rusya'da Wagner lideri Prigojin uçağının düşmesi sonucu öldü, dünyanın dört bir yanında yapılan seçimlerde aşırı sağcı liderler zafer elde etmeye başladı, 7 Ekim'de İsrail ile Hamas arasında çıkan çatışmalarla dünyanın gözü bir anda bu bölgeye kilitlendi. İklim krizinin giderek etkisini artırmasıyla 2023 tarihin en sıcak yılı olarak kayıtlara geçti.
TARİFSİZ ACI: 6 ŞUBAT DEPREMLERİ
2023 yılının ilk günlerinde Türkiye, Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremle sarsıldı. Türkiye’de binlerce kişinin hayatını kaybettiği depremler dünya gündemine de oturdu.
6 Şubat günü sabaha karşı saatler 04.17’yi gösterdiğinde Kahramanmaraş’ta merkez üssü Pazarcık olan 7.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Özellikle Hatay’da ciddi şekilde etkili olan çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği deprem, Türkiye’de Gaziantep, Adıyaman, Malatya, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır ve Elazığ'da da hissedildi.
100 saniye süren depremin üzerinden saatler geçtikten sonra bir deprem daha meydana geldi. Saatler 13.24’ü gösterdiğinde bu sefer merkez üssü Kahramanmaraş-Elbistan olan 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı.
Pazarcık merkezli ilk deprem, Türkiye ve Suriye'nin yanı sıra Lübnan, Kıbrıs, Irak, İsrail, Ürdün, İran ve Mısır'ın da yer aldığı geniş bir coğrafyada hissedildi.
Türkiye'ye tarif edilemeyecek acılar yaşatan 6 Şubat günü, resmi rakamlara göre 50 bin 783 kişi aramızdan ayrıldı. 120 binin üzerinde kişi yaralandı. 6 Şubat'tan bu yana deprem bölgesinde yaralar sarılmaya çalışılıyor, dileriz ki ülkemiz bir daha böylesine bir acı yaşamaz.
KRAL CHARLES'IN TAÇ GİYME TÖRENİ
6 Mayıs günü, İngiltere’de Kral Charles ve Kraliçe Camilla başkent Londra’da gerçekleşen ihtişamlı bir törenle tacını giydi.
Kral Charles, 1066’dan bu yana burada taç giyen 40’ıncı hükümdar oldu.
56 bağımsız ülke ve 2,4 milyar insandan oluşan İngiliz Milletler Topluluğu'nun başkanı ve bu ülkelerin 14'ünde aynı zamanda devlet başkanı olan Charles'ın taç giyme töreninin milyonlarca insan takip etti.
Kral Charles, 1066'dan bu yana burada taç giyen 40'ıncı hükümdar oldu.
FİNLANDİYA-TÜRKİYE-İSVEÇ ARASINDAKİ NATO GÖRÜŞMELERİ
24 Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana askeri tarafsızlığını koruyan iki ülke NATO’ya üye olmak istedi.
Rusya’nın komşusu Finlandiya ve İsveç güvenlik gerekçesiyle NATO’ya üye olma niyetleri dile getirdi ancak Türkiye buna karşı çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya ve İsveç’in terör örgütlerine destek verdiğini, bu destek kesilmediği sürece üyeliklerine destek vermeyeceğini açıkladı.
Mart ayında Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından Erdoğan, Finlandiya'nın terör mücadele için olumlu adımlar attığını söyleyerek NATO üyeliğini başlatma kararı aldıklarını açıkladı. Mart ayının sonunda Türkiye, Finlandiya’nın NATO’ya katılımını son üye ülke olarak kabul etti.
Diğer yandan, ABD-Türkiye- Avrupa ülkeleri arasında uzun süredir yapılan görüşmelerin ardından İsveç’in NATO’ya üyeliği halen onaylanmadı. Türkiye, İsveç’ten terörle mücadele için somut adımlar görmek istediğini defalarca kez dile getirdi. Mayıs ayında İsveç’te yeni terörle mücadele yasasını yürürlüğe girdi.
27 Aralık günü, İsveç’in NATO’ya kabulüne ilişkin teklif TBMM Dışişleri Komisyonu’nda kabul edildi. 2023’ün sonuna geldiğimiz bugünlerde Türkiye, İsveç’in NATO üyesi olmasının önünü açtı, son karar Meclis’ten çıkacak.
BERLUSCONİ'NİN HAYATINI KAYBETMESİ
İtalyan siyasetine iz bırakan isimlerden eski başbakanlardan Silvio Berlusconi, 12 Haziran 2023’te hayatını kaybetti.
Kronik lösemi teşhisi koyulan 86 yaşındaki Berlusconi, nisan ayında hastaneye kaldırılmıştı ve yoğun bakımda tedavi görüyordu.
1994 yılında siyasete girmiş ve 4 kez başbakanlık yapmıştı. Medya ve spor alanında çalışan Berlusconi’nin adı siyaset hayatı boyunca seks ve yolsuzluk davalarına da karıştı.
Berlusconi’nin ölümünün ardından dünya liderleri de başsağlığı dileklerini iletti. Taziye mesajında bulunanlardan biri de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu. Berlusconi ile yakın arkadaş olan Putin, "Silvio benim için çok değerli bir insan, gerçek bir dosttu. Gerçek bir vatansever olan Berlusconi, vatanının çıkarlarını her şeyin üzerinde tuttu." ifadelerini kullandı.
TITAN DENİZALTI FACİASI
18 Haziran'da 5 kişi, Kanada'nın Newfoundland kıyısı açıklarında Kuzey Atlantik Okyanusu'ndaki Titanik enkazını görüntülemek için yapılan dalış sırasında patlayan bir denizaltıdaydı.
Aracın sahibi keşif şirketi OceanGate Expeditions'ın kurucusu ve CEO'su Stockton Rush, aralarında Shahzada Dawood, oğlu Suleman Dawood, Hamish Harding ve Paul-Henri Nargeolet’in bulunduğu 4 yolcu ile beraber denizaltındaydı.
Dalıştan kısa bir süre sonra denizaltından haber alınamadı. Kısa süreli oksijenleri kalan ekip için zamana karşı yarış başlarken, günler sonra enkaz bulundu ve 5 kişinin de hayatını kaybettiği açıklandı.
Patlamanın ardından denizaltının güvenliği ve risk yönetimiyle ilgili sorular ortaya çıktı. Titan denizaltısına yönelik turistik seyahatler ise askıya alındı.
HİNDİSTAN TARİHE GEÇTİ
Hindistan Ağustos ayında Ay misyonu Chandrayaan-3'ün başarılı bir iniş gerçekleştirmesiyle tarih yazdı ve böylece Ay’ın güney kutbuna inen ilk ülke oldu.
Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO) Şefi Sreedhara Panicker Somanath, etkinliğe sanal olarak katılan Başbakan Narendra Modi'ye “Ay'a yumuşak iniş gerçekleştirdik. Hindistan artık Ay’da" dedi.
İnişle birlikte Hindistan, Ay’a başarıyla uzay aracı indiren az sayıdaki ülkenin (ABD, Rusya ve Çin) arasına katıldı.
Chandrayaan-3, Temmuz ayında Sriharikota'daki Satish Dhawan Uzay Merkezi'nden uçtu. Ana hedefi Ay yüzeyine güvenli ve yumuşak bir iniş gerçekleştirmek ve yerinde bilimsel deneyler yapmaktı.
Hindistan'ın 2019'daki Chandrayaan-2 misyonu, iniş aracı 'Vikram'ın ayın yüzeyine çarpması nedeniyle başarısız olmuştu. Chandrayaan-3 ile ise Hindistan hem 2023’e hem de dünya tarihine damga vurmuş oldu.
TRUMP'IN ABD TARİHİNE GEÇMESİ
2024 yılında en çok konuşulacak konulardan biri de Kasım ayında ABD’de gerçekleşecek seçimler olacak. 2023 yılında ismi gündemden düşmeyen eski ABD Başkanı Donald Trump, ABD seçimlerinde yarışması durumunda 2024 yılında ismini en çok duyacağımız isimlerden biri olacak.
Trump, ilk kez sabıka fotoğrafı çekilen ABD başkanı olarak tarihe geçti. 2020 ABD Başkanlık seçimlerinin sonuçlarına müdahalede bulunduğu suçlamasıyla hazırlanan iddianame kapsamında teslim oldu.
Seçime müdahale davasında Georgia'da teslim olan Trump, Fulton Bölge Hapishanesi tarafından yapılan işlemlerin ardından tahliye edildi. 200 bin dolar kefalet bedelini ödeyen Trump, ABD’de ilk kez sabıka fotoğrafı çekilen başkan oldu.
ALMANYA'NIN NİTELİKLİ İŞGÜCÜ GÖÇÜ YASASI
Yaşlanan nüfus ile birlikte vasıflı işgücü konusunda günden güne sorunları artan Almanya’da yeni Nitelikli Göçmenlik Yasası ile çözüm bulunmaya çalışılıyor.
Yasa ile üçüncü ülkelerden nitelikli iş gücünün Almanya iş piyasasına göç etmesi amaçlanırken, daha önce katı olan aile birleşimi ve mesleki nitelikler gibi konular basitleştirildi ve dil zorunluluğu konusunda istisnalar getirildi.
3 aşamadan oluşan yasanın yürürlüğe girecek son kısmının Haziran 2024’te uygulanması ve Türk vatandaşlarının da en fazla yararlananlardan biri olması bekleniyor.
FİLENİN SULTANLARI'NIN AVRUPA ŞAMPİYONU OLMASI
3 Eylül günü tüm Türkiye’nin gözü Belçika’nın başkenti Brüksel’de gerçekleşen A Milli Kadın Voleybol Takımımızın Sırbistan ile karşılaşmasındaydı.
Haftalarca süren maçların ardından Filenin Sultanları, 2023 CEV Avrupa Şampiyonası finalinde Sırbistan’ı 3-2 yendi. A Milli Kadın Voleybol Takımımız Cumhuriyetimizin 100. yılında Avrupa şampiyonu oldu ve tüm Türkiye’ye büyük bir gurur yaşattı.
İSRAİL - HAMAS ÇATIŞMALARI
Hamas'ın silahlı kanadı Kassam Tugayları, 7 Ekim'de gerekçesiyle İsrail'e karşı "Aksa Tufanı" isimli operasyon başlattı.
Hamas’ın İsrail’e saldırısında 1400 İsrailli hayatını kaybederken, İsrail ordusu da aynı gün roketlerin fırlatıldığı abluka altındaki Gazze Şeridi'ne doğru saldırılarına başladı.
İsrail’in saldırılarında şu ana kadar en az 8 bin 200'ü çocuk, 6 bin 200'ü kadın olmak üzere 20 bin 424 Filistinli hayatını kaybetti.
Dünya genelinde İsrail'in Gazze'ye saldırılarına karşı bazı ülkeler, Filistin'e destek olarak ateşkes talep ederken başta ABD olmak üzere bazı ülkeler ise BMGK'deki Gazze'de ateşkes karar tasarılarını reddetti.
BM Genel Kurulu, Gazze'de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısını 10 "hayır" oyuna karşı 153 oyla kabul etti. Oylamada Avusturya, Çekya, Guatemala, İsrail, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve ABD "Hayır" oyu kullandı.
Bu süreç zarfında 7 günlük insani ara verilirken, esir takası gerçekleşti ve saldırılar bir süre durdu. Ancak 2023’ün son günlerinde yeni bir insani ara için tüm girişimlerin sürmesine karşın saldırılar hala devam ediyor.
"TARİHİN EN SICAK YILI"
İklim krizinde her geçen yıl rekor üstüne rekor kırılan yıllar yaşamaya devam ediyoruz. 2023'te tam olarak böyle bir yıl oldu.
2023, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) Kopernik İklim Değişikliği Servisi, Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) tarafından "tarihin en sıcak yılı" ilan edildi.
Ortalama küresel sıcaklığın 17,23 derece olarak ölçüldüğü 6 Temmuz, "kaydedilen en sıcak gün" olarak tarihe geçti.
YUNANİSTAN - TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE YENİ SAYFA
Yunanistan - Türkiye ilişkileri, kıta sahanlığı, Kıbrıs ve adalarda silahlanma tartışmaları arasında bir süredir oldukça gergindi. Ancak 6 Şubat’ta 50 binden fazla vatandaşımızın hayatını kaybettiği Maraş depremi, iki ülke ilişkileri için de bir milat oldu.
Özellikle bu sürecin ardından bakanlar düzeyinde yol haritası üzerinde mutabık kalındı, Ortak Eylem Planı görüşmeleri ilerledi.
Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile beraber, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Almanya ziyaretlerinin ardından Yunanistan ile ilgili olumlu mesajlarını sürdürmesi sonrasında Aralık’ta 6 yıl sonra Atina’ya resmi ziyaret gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyareti çerçevesinde iki ülke arasında ekonomi, ticaret, ulaştırma, tarım, enerji, gümrük, turizm, spor alanları dahil bir dizi anlaşma ve mutabakat imzalanırken; en dikkat çekenlerinden birisi Yunan adalarında Türk vatandaşlarına kapıda vize uygulaması oldu.
Buna göre Sakız, Midilli, Rodos, Samos, Kos, Meis, Leros, Kalimnos, Simi, Limni adalarında geçerli olacak uygulamada bu adalara giden Türk vatandaşları kapıda vize uygulamasından yararlanabilecek. Vize ücretinin 60 Euro ve 1 haftalık süresinin olması beklenirken, iki ülkenin vatandaşlarının da ülkelerin turizmine büyük katkı sağlaması bekleniyor.
ABD-ÇİN ARASINDA DİYALOG DÖNEMİ
Tıpkı Yunanistan-Türkiye ilişkilerinde yeni bir dönem aralandığı gibi ABD-Çin ilişkilerinde de 2023'te yeni bir sayfa açıldı. ABD-Çin ilişkileri bu nedenle şüphesiz, 2023’ün özel bir not düşülmesi gereken gelişmeleri arasında yer alıyordu.
Şubat ayında Çin'e ait yüksek irtifa balonunun ABD hava sahasına girmesinin yol açtığı kriz nedeniyle Washington-Pekin hattında ilişkiler durma noktasına gelmişti.
Ancak taraflar, olayın ardından gerilim siyasetini tırmandırmak yerine, rekabetin çatışmaya dönüşmesini önleyecek diyalog arayışına yöneldi. Haziran ayından bu yana ise üst düzey temasların giderek artmaya başladı.
Önce Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın balon krizi nedeniyle iptal ettiği Çin ziyaretini Haziran’da gerçekleştirirken, ardından Temmuz’da ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ve İklim Değişikliği Özel Temsilcisi John Kerry Çin’i ziyaret etti.
ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Senatör Chuck Schumer başkanlığındaki bir grup senatör de Ekim’de gerçekleştirdiği ziyarette Çin Devlet Başkanı Xi Jinping tarafından kabul edildi.
Çin Dışişleri Bakanı, Xi'nin muhtemel ziyaretine hazırlık mahiyetinde 26-28 Ekim'de Washington'ı ziyaret ederek temaslarda bulundu. Son olarak ise Aralık ayında Xi, Aralık’ta ABD’yi ziyaret etti. Çin liderinin ziyaretinde, ABD'nin Hint-Pasifik stratejisiyle kurduğu ortaklıklar eksenine yaklaşmasından endişe ettiği Vietnam ile ideolojik ve ekonomik bağlarını konsolide etme hedefi ön plandaydı.
Bu görüşme ile birlikte gerilim yerini 2024’te daha temkinli ve ılımlı bir sürece bıraktı.
ERMENİSTAN-AZERBAYCAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ
2. Karabağ Savaşı sonrasında iki ülke arasında pek çok adım atıldı.
Ancak iki taraf da, barış anlaşması için olumlu mesajlar vermesine karşın kalıcı barışa yönelik imzalar atmadı.
Azerbaycan ile Ermenistan, 7 Aralık tarihinde ilk kez ortak bir açıklama yayınladı. Açıklamada iki devlet arasında güvenin güçlendirilmesine yönelik önemli adımların atılması konusunda anlaşmaya varıldığı belirtildi.
Taraflar esir değişimi konusunda da anlaşırken; Ermenistan, Azerbaycan'ın COP29’a ev sahipliği adaylığı lehine kendi adaylığını geri çekti. 13 Aralık'ta Azerbaycan 32 Ermeni askerini, Ermenistan da 2 Azerbaycan askerini serbest bıraktı.
Bu bağlamda Türkiye Ermenistan ilişkilerinde de normalleşme süreci hızla ilerlerdi. "Asrın felaketi" olarak nitelenen ve 10 ili etkileyen depremler sonrası Iğdır'da bulunan, Ermenistan ile Türkiye arasındaki Alican Sınır Kapısı, 35 yıl sonra Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illere yardım ulaştırılması için açıldı.
Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vaan Kostanyan, Ekim ayında Türkiye'yle sınırı açmaya hazır olduklarını söylerken, Aralık ayında da sınırın üçüncü ülke vatandaşlarına açılması konusunda Türk tarafından olumlu sinyaller beklediğini açıkladı
İkili ilişkilerin 2024’te de normalleşme çerçevesinde ilerlemesi bekleniyor.
2023: AŞIRI SAĞIN YÜKSELİŞİ
2023 yılı dünya dengelerinin büyük ölçüde değiştiği, ülkeler arası ilişkilerin yeniden şekillendiği, toplumların siyasi tercihlerinin dünya konjonktürünün yapıtaşlarına ışık tuttuğu kritik bir yıl olarak geride kaldı. Bu yılın dünya çapında en çok tartışılan ve küresel etkileri en geniş olan seçimi kuşkusuz Türkiye seçimleri olurken, 14-28 Mayıs Seçimleri’nin yanında dünyada 12 seçim daha ön plana çıktı. İşte 2023 yılına damga vuran 12 seçim…
1- Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Seçimleri – 28 Ocak 2023
Özellikle Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla hassaslaşan Doğu Avrupa dengelerinde önemli bir ağırlığa sahip olan Çek Cumhuriyeti’nde yeni lider eski NATO generali Petr Pavel oldu. 61 yaşındaki Pavel, oyların yüzde 57’sini aldı.
Avrupa’da yükselen aşırı sağın ve AB karşıtı siyasi söylemlerin ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gölgesinde, eski bir demir perde ülkesi Çek Cumhuriyeti’nin AB ve NATO’ya yakın bir çizgide tercihini kullanması; AB yönetiminin müttefiklere ihtiyaç duyduğu bu dönemde Brüksel’e nefes aldırdı.
2- Güney Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı Seçimleri – 5 Şubat 2023
Türkiye ve KKTC’yi de yakından ilgilendiren bu seçimlerin galibi, yüzde 51.7 ile Nikos Hristodulidis oldu. GKRY tarihindeki en yakın farkla biten bu seçimlerin kazananı Hristodulidis, 2014-2018'de de Nikos Anastasiadis hükümetinin sözcülüğünü yürütmüş, 2018-2022 yıllarında Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştı.
Merkez sağın desteğini alarak seçilen Hristodulidis, Kıbrıs sorununun çözümünün en önemli önceliği olduğu açıklamasında bulunmuştu. GKRY’nin Hristodulidis tercihi, uzun süredir devam eden Anastasiadis politikalarının devamını tercih ettiğini gösteriyor.
3- Estonya Parlamento Seçimleri – 5 Mart 2023
Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından önemi bir kat daha artan ülkelerden biri Estonya. Rusya sınırında bulunan bu Kuzey Avrupa ülkesi, tercihini Ukrayna’nın en büyük destekçilerinden merkez sağ Reform Partisi’nden yana kullandı. Yüzde 31.5 oyla ilk sıraya yerleşen Reform Partisi, Avrupa'da Ukrayna'nın en açık sözlü destekçisi olarak tanınıyor.
İkinci sıradaki parti ise yüzde 16.1 ile aşırı sağcı EKRE Partisi oldu. Avrupa’da yükselen aşırı sağın Estonya’daki tezahürlerinden biri olduğu belirtilen EKRE Partisi, AB’den çıkış referandumunu savunuyordu.
4- Bulgaristan Parlamento Seçimleri – 2 Nisan 2023
Takip edilen bir diğer seçim ise komşu Bulgaristan’da gerçekleştirildi. Son 2 yılda 5 kez seçime giderek siyasi krizleri aşmaya çalışan ancak başarıya ulaşamayan Bulgaristan’da, bu seçimlerin galibi mevcut Başbakan Boyko Borisov’un partisi Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar partisi oldu. Oyların yüzde 25’ini alan Borisov’un partisini yüzde 23 ile Kiril Petkov’un partisi PP takip etti.
Koalisyon için PP ile anlaşamayan Borisov, azınlık hükümeti kuracağını ilan etti. Ülkenin bölünmüş siyasi iklimi, istikrarlı yönetime tekrar ulaşma ihtimalini zorlaştıran en büyük etkenlerden.
5- Finlandiya Genel Seçimleri – 2 Nisan 2023
Finlandiya, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın ardından değiştirdiği dış politikasıyla 2023’ün en konuşulan ülkelerinden biri oldu. Geleneksel tarafsız dış politika ilkesini değiştirerek NATO üyeliği başvurusunda bulunan ve Türkiye’nin de onayıyla kabul edilen Finlandiya, kıyasıya geçen bir seçime sahne oldu.
Birçok ülkede olduğu gibi burada da muhafazakar partiler daha çok tercih edilirken, son yılların polemiklere konu olan siyasetçisi solcu Başbakan Sanna Marin, seçimlerde üçüncü parti olarak büyük bir yara aldı. 200 sandalyeli parlamentoda Ulusal Koalisyon Partisi, 46 sandalye kazanan sağcı ve popülist Finler Partisi’nin hemen önünde tamamlayarak 48 sandalye kazandı. Finler Partisi oyların yüzde 20,1’ini aldı.
6- Yunanistan Genel Seçimleri – 25 Haziran 2023
Bir diğer kritik seçim ise komşu Yunanistan’da gerçekleşti. Solcu Syriza ana muhalefet partisi lideri Alexis Çipras’ın büyük umutlarla girdiği genel seçimleri Avrupa Birliği ve ABD ile derin ilişkiler kuran mevcut başbakan Kyriakos Mitsotakis’in partisi Yeni Demokrasi kazandı. Oyların tek başına yüzde 40’ını alan ve en yakın rakibi Syriza’ya 20 puan fark atan Yeni Demokrasi, Yunan halkından güçlü bir destek aldı. Bu zafer, 1974 yılından beri kazanılan en büyük siyasi zafer.
Seçimlerin ardından Çipras partisinin liderliğinden istifa etti.
7- İspanya Genel Seçimleri – 23 Temmuz 2023
Faşist diktatör Franco’nın ölümünün ardından 40 yıldır sol partiler tarafından yönetilen İspanya, bu seçimlerde ilk defa sağ koalisyon tarafından yönetilmeye çok yaklaştı. Seçimlerde en çok oy alan parti yüzde 33 ile merkez sağ PP olurken, başbakan Sanchez’in sol partisi yüzde 31 ile ikinci sırayı elde etti.
Merkez sağ PP ilk sırayı kazansa da parlamento dağılımındaki diğer sağ partilerin koltuklarının toplamı bir sağ koalisyon kurulmasına yetmedi. Sanchez bir azınlık sol koalisyonu kurarak Başbakanlık görevini tekrar üstlendi.
8- Fransa Senato Seçimleri – 24 Eylül 2023
Fransa’da parlamentonun üst kanadı Senato’da görev yapan 348 senatörden 172’si için yapılan ara seçimler, 24 Eylül Pazar günü yapıldı. Merkez sağ partileri Senato’daki çoğunluğunu korusa da kayıplar yaşadı. En büyük kayıp yaşayanların başında ise Fransa Cumhurbaşkanı Macron geldi.
9- Yeni Zelanda Genel Seçimleri – 14 Ekim 2023
Okyanusya’nın doğal güzellikleri ve Yüzüklerin Efendisi film serisiyle meşhur ülkesi Yeni Zelanda’da 2023yılı iktidar değişikliğine sahne oldu. Başbakan Jacine Ardern’in istifa ederek siyasetten çekilmesiyle güç kaybeden İşçi Partisi, seçimlerde yüzde 27 alarak yüzde 39 oy alan merkez sağ Ulusal Birlik Partisi’nin ardından ikinci oldu.
Ulusal Parti ve İşçi Partisi, ekonomiyi iyileştirmeyi ve enflasyonu kontrol altına almayı vadetmişti. Yeni Zelanda halkı, tercihini Ulusal Parti’den ve lideri Christopher Luxon'dan yana yaptı.
10- Polonya Genel Seçimleri – 15 Ekim 2023
Avrupa’nın en önde gelen ülkelerinden biri olan Polonya, 2023 yılında keskin bir yol ayrımı yaşadı. AB yanlısı siyasetin ve AB’ye taban tabana zıt bir görüşün siyasi çekişmesine sahne olan 2023 seçimleri, Polonya’nın ve Avrupa’nın en önde gelen siyasetçilerinden olan Donald Tusk’ın zaferiyle sonuçlandı.
AB yanlısı politikaları tercih eden Polonya, Avrupa’da yükselen AB karşıtı aşırı sağ görüşlerin gölgesinde Brüksel için önemli bir müttefik olmayı sürdürdü.
11- Arjantin Genel Seçimleri – 22 Ekim/19 Kasım 2023
Bu yıl dünyada en çok konuşulan seçimlerden biri Arjantin’de yaşandı. Arjantin Merkez Bankası’nın yanı sıra, çevre, sağlık, eğitim gibi bakanlıkları kapatacağını söyleyen Javier Milei, Arjantin’in yeni cumhurbaşkanı oldu.
Seçim döneminde ülkenin zor durumdaki ekonomisini iyileştirmek için vadettiği radikal uygulamalarla dikkat çeken Milei, seçilmesinin ardından ‘şok tedavi uygulayacağını’ söyledi.
Arjantin pesosunun değeri uzun süredir düşüyor, yoksulluk seviyesi yüzde 40’a dayandı, IMF verilerine göre derin bir ekonomik resesyon yaşanıyor. Milei’nin vaatlerinden biri, dolarizasyon süreci sonunda ülkenin resmi para birimini ABD doları yapmak.
12- Hollanda Genel Seçimleri – 22 Kasım 2023
Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden olan Hollanda, dünya siyasetinden aşırı sağın yükselişinin en büyük örneklerinden biri olarak öne çıktı. Bundan 10 yıl önce iktidar şansı bulunmayan aşırı sağcı Geert Wilders ve partisi, bu seçimlerde büyük bir başarı elde ederek seçimlerde ilk sıraya yerleşti.
PVV lideri Wilders, ilk sonuçların ardından yaptığı açıklamada, “Kuran ve camilerin yasaklanması gibi demokratik olmayan ya da anayasaya aykırı tedbirler almayacağız” diyerek itidalli bir yönetim vaadetti.
Dilan Yeşilgöz liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi 2021 seçimlerine göre 11 milletvekili kaybederek, 24 sandalye ile 3. oldu. Hollanda’nın 10 yılı aşkın süredir başbakanlığını yürüten Rutte, bu seçimin ardından siyasetten çekildi.
