Yumurtalık Kanseri Nedir?
Rahmin iki yanında yer alan, görevleri yumurta üretmek ve kadın cinsiyet hormonu salgılamak olan overler, halk arasında yumurtalık olarak da adlandırılır. Yumurtalık kanseri ya da diğer ismiyle over kanseri; yumurtalık dokusunda bulunan hücrelerin kontrolsüzce büyümeleri ve çoğalmaları sonucu oluşur.
Yumurtalık dokusu birbirinden farklı işlev ve yapılarda hücrelerden meydana gelir. Yumurtalık kanserinde, yumurtalığın ana yapısını oluşturan epitelyum hücrelerinde ya da embriyonik döneme ait hücrelerde meydana gelen kontrolsüz bölünme ve çoğalma sonucunda tümör oluşabilir.
Daha çok menopoz sonrası görülen yumurtalık kanserlerinin yüzde 80’i epitelyum dokuda oluşur. 20 yaşın altında görülen yumurtalık kanserlerinin yüzde 60’ında ise embriyonik tümörler görülür.
Yumurtalık Kanseri Neden Olur?
Kanserlere neden olduğu düşünülen yaşam alışkanlıkları, bazı genetik yatkınlıklar ve hormonal faktörler yumurtalık kanserinin de nedenleri olarak değerlendiriliyor. Yumurtalık kanserlerinin yaklaşık %5-10 kadarı genetik nedenlerle oluşur. Bu yüzden birinci derece akrabalarda meme, yumurtalık ve rahim içi kanseri olan kadınlar, yumurtalık kanseri için risk grubunda yer alır.
Bunların dışında ilerleyen yaş, ideal kilonun üzerinde bulunmak, geç doğum yapmış olmak veya doğum yapmamış olmak, menopoz sonrası hormon terapisi almış olmak, yumurtlamayı artırıcı ilaç kullanımı, kısırlık tedavisi görmek, meme kanseri geçirmiş olmak, sigara kullanmak yumurtalık kanserinin nedenleri arasında gösterilebilir.
Yumurtalık Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Yumurtalık kanseri belirtileri çoğunlukla kendini çok göstermez. Yumurtalık kanseri ile ilgili belirtilerin çoğu hastaya özel olur, tipik bulguları olmaz. Genel olarak görülen yumurtalık kanseri belirtileri;
Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, özellikle kabızlığın ortaya çıkması,
Mesane alışkanlıklarında değişiklik, sık sık idrara çıkma ihtiyacı,
İştah kaybı veya hızlı bir şekilde tokluk hissi,
Vajinal kanama,
Kilo kaybı,
Karında basınç hissi ve şişkinlik,
Kasıkta dolgunluk veya ağrı,
Uzun süreli hazımsızlık, gaz veya bulantı.
Yumurtalık Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Hastanın yaşamış olduğu şikayetler jinekoloji uzmanı tarafından değerlendirilir ve ultrasonografi tetkiki ile yumurtalıklar detaylı şekilde incelenir. Bununla birlikte vücutta tümör hücresi bulunması durumunda artan ca 125 adlı protein düzeyini ölçmek için kan tahlili yapılır. Ancak bu proteinin artışı tek başına kanser tanısını koymak için yeterli değildir. Kanser tanısının en doğru şekilde konulabilmesi için yumurtalıktan “biyopsi” ile alınan doku hücresinin incelenmesi gerekir.
Yumurtalık Kanserinde Erken Teşhisin Önemi
Tüm kanser türlerinde olduğu gibi yumurtalık kanserinde de erken teşhis tedavinin seyrini ve başarı oranını etkileyen önemli bir faktör. Yumurtalık kanseri erken evrelerinde, tipik belirtiler vermeyeceğinden, düzenli olarak hekim kontrolüne gidilmesi büyük önem taşır. Ayrıca yumurtalıkların sağlığı yalnızca üreme döneminde değil, menopoz döneminde de rutin olarak kontrol edilmesi gerekir.
Yumurtalık Kanseri Evreleri Nelerdir?
Evre 1: Kanser bir ya da her iki yumurtalıktadır ama sadece yumurtalık içinde kalmıştır.
Evre 1a: Kanser bir yumurtalıkta ve yumurtalık içinde sınırlıdır.
Evre 1b: Kanser her iki yumurtalıktadır, ancak hala yumurtalıklar içinde sınırlıdır.
Evre 1c: Kanser bir ya da iki yumurtalıktadır, ama yumurtalık sınırı dışına da çıkmıştır. Yumurtalık üstündeki bir tümöral kist patlamıştır, ya da karın içindeki sıvıda kanser hücreleri bulunmuştur.
Evre 2: Kanser pelvis denilen ve leğen kemiklerince çevrilen bölgedeki diğer organlara sıçramıştır.
Evre 2a: Kanser rahme, tüplere ya da her ikisine birden yayılmıştır.
Evre 2b: Kanser mesane ya da kalın bağırsağa yayılmıştır.
Evre 2c: Kanser 2a ve 2b deki yayılımların herhangi birisini yapmıştır. Ayrıca kanser yumurtalık sınırı dışına da çıkmıştır, yumurtalık üstündeki bir tümöral kist patlamıştır, ya da karın içindeki sıvıda kanser hücreleri bulunmuştur.
Evre 3: Kanser karın içine yayılmıştır ya da lenf bezlerini tutmuştur.
Evre 3a: Kanser hücreleri karın içine yayılmıştır ancak sadece mikroskopta görülebilecek kadar küçük odaklar halindedir.
Evre 3b: Kanser hücreleri karın içine yayılmıştır ama büyüklükleri 2 santimetreden küçüktür.
Evre 3c: Kanser hücreleri karın içine yayılmıştır ve 2 santimetreden büyüktür ya da lenf bezlerine de sıçramıştır, ya da bu iki şart birden mevcuttur.
Evre 4: Kanser karaciğer, akciğer ya da diğer uzak organlara da sıçramıştır.
Yumutalık Kanserinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İlk olarak cerrahi tedavi uygulanır. Yani teşhis konulan hastalar önce ameliyatla tedavi edilirler. Hastalığın tedaviye vereceği cevap ilk ameliyatın yeterliliği ilişkilendirilir. Hastalığın erken dönemlerinde tümörün çıkartılması ile birlikte evreleme cerrahisi denilen bir ameliyat yapılır.
İleri dönemlerinde ise hastalığın seyrine bağlı olarak uzmanlar tarafından kapsamlı ameliyatlar yapılabilir. Yumurtalık kanseri tedavisinin önemli bir bölümünde, ilaç tedavisi uygulanır.
Hastalığın tedaviye vereceği cevap tümörün yaygınlığı ile doğrudan ilişkilidir. Tedavi ile erken dönemdeki hastalıklar %80-90 iyileşirken, ileri dönem hastalıklarında iyileşme oranı %40-50 civarındadır. Ameliyat ve kemoterapi sonrası hastalar, uzun yıllar boyunca 4-5 ayda bir muayene ve tetkiklerle kontrol edilirler.