(1861-1923)
ŞEYH HACI FEVZİ EFENDİ’NİN HEYET-İ TEMSİLİYYE’YE SEÇİLMESİ (7 Ağustos 1919)
Erzurum Kongresi devam ederken, Kongreye iştirak eden vilayet ve sancaklardan Heyet-i Temsiliyye azalıkları için adaylarını belirleyip Kongre Divânına sunmaları istenmiş, bunun üzerine Erzincan Delegeleri de 7 Ağustos günü Erzincan müstakil sancağı adaylarının Erzincan Müftüsü Osman Fevzi (Topçu) ve Şeyh Hacı Ahmed Fevzi Efendiler’in olduğunu aşağıda tıpkı basımı olan takrirle şu şekilde bildirmişlerdir;
Erzincan Delegeleri’nin Heyet-i Temsiliyye adaylarının bildirildiği vesika (Fahrettin Kırzıoğlu, age. c.3, s140.)
Tercümesi aşağıdadır;
(Erzincan Müstakil Sancağı Heyet-i TemsîliyyeNâmzedleri)
“Bismillâh”
Erzurum Kongresi RiyâsetiAliyyesi’ne,
Erzincan Müftîsi Osman Fevzî Efendi[1]
MümessilŞeyh HâcîAhmed Fevzî Efendi.
Erzincan Sancağı nâmına, Hey’etibâlâda isimleri muharrer zevâd, nâmzed gösterildiği arzolunur.
Fî 7 Ağustos Sene 335(1919)
İmzalar
Pülümür Mümessili Abbâs Âlî
Refâhiye Mümessili TâhâKemâleddîn.
Kuruçay Mümessili MehmedŞevkî.
Erzincan Mümessili Ahmed Fevzî. [2]
Yapılan seçimlerde Hacı Fevzi Efendi 40 rey alarak Heyet-i Temsiliyye azası seçilmiş, Erzincan’ın diğer adayı Müftü Osman Fevzi(Topçu) Efendi ise sadece bir rey almıştır.[3]Hülâsâ, yapılan seçimin toplu sonuçları ise şu şekilde olmuştur;
Mustafa Kemâl Paşa, (Erzurum)…………………..46
Rauf Beğ, (Sivas)…………………………………....46
Hacı Mûsâ Beğ, (Bitlis)……………………………..45
Sadullah Beğ, (Bitlis)………………………………..45
Servet Beğ, (Tırabuzon)…………………………….42
Hâcî Fevzî Efendi, (Erzincan)…………………….40
İzzet Beğ, (Tırabuzon)………………………………38
Râif Hoca Efendi, (Erzurum)………………………..36
Bekir Sâmî Beğ, (Sivas)……………………………..34
re’y alarak bu dokuz zât Temsil Heyeti’ne seçilmişlerdir.
Bunlardan başka, Temsil Heyeti için Nâmzed (Aday) olup, az re’y alan delegeler de şunlardır;
NecâtiBeğ, (Rize)8; Mustafa Efendi, (Sivas)8; Celâl Beğ, (Hınıs)6; Hasan Efendi, (Ordu)4; Necmeddîn Efendi, (Siirt)3; Hakkı Beğ, (Sivas) 2; Osmân Fevzi Efendi, (Erzincan) (Re’yi belirtilmemişse de 1 olduğu adının yazılmasından anlaşılıyor.)[4]
Heyet-i temsiliyye seçim sonuçlarını gösteren bir önceki sahifedeki Re’ycedveli vesikasındaki Hacı Fevzi Efendi’nin 40 Re’y aldığının kayıtlı olduğu vesikadan ayrıntı yukarıdadır.( Fahrettin Kırzıoğlu, age. c.3, s.143.)s.146.)
Heyet-i TemsiliyyeRe’yleri’nin yazıldığı 7 Ağustos 1919 tarihli Zabıt Hulâsâsı Vesikasından ayrıntı yukarıda görülmekte olup,[5] “Erzincan nâmına: Şeyh Hâci Fevzî Efendi, 40 re’yile,Hey’etiTemsîliyyeA’zâlığı’naintihâb edilmişlerdir.”[6]ibaresi okunmaktadır.
Erzurum Kongresi’nin devamında Doğu Anadolu Müdâfa’a-i Hukuk Cemiyyetinizâmnâmesi yayınlanmış ve içlerinde Erzincan murahhası Şeyh Hacı Fevzi Efendi’nin de bulunduğu 14 kişilik Nizâmnâme Encümeni a’zalarının imzaları yer almıştır.
Aşağıdaki vesika’nın altındaki imzâlar,
1-Mustafa Kemâl (Erzurum), 2-(Rize) Mehmet Necâti, 3-(Tırabuzon) İzzet Beğ, 4-(Tokat) MehmedRıf’at, 5-(Ordu) Hasan Hilmî, 6-(Karaköse) Süleyman Necâti, 7-(Sivas)Yusuf Ziyâ, 8-(Bayburd), 9-(Hasankal’a)M.Cevâd, 10-(Bayazıd) Hasan Hilmi, 11-(Tortum) Kâzım, 12-(Amasya) İbrahim Süreyyâ, 13-(Erzincan)(Hâci) Ahmed Fevzi,* 14-(Mes’ûdiye) Mustafa.[7]
Yukarıda, CemiyyetinNizamnâmesi’nin son kısmı ve Nizâmnâme Encümeni a’zalarının ve Şeyh Hacı Fevzi Efendi’nin imzalarını gösteren vesika görülmektedir. (Fahrettin Kırzıoğlu, age. c.3, s.154.)
Hocazâde Şeyh Seyyid Hacı Hafız Ahmed Fevzî Efendi.(Baysoy Ailesi Arşivi)
Akabinde 7 Ağustos 1919 günü Cemiyetin Beyannâmesi yazılmış ve altını Erzincan Murahhâsı Hacı Fevzi Efendi’nin de aralarında bulunduğu 45 kişiden oluşan heyet üyeleri imzalamıştır.[8] Vesika aşağıdadır.
Doğu Anadolu M.H.M. Cemiyeti Beyannâmesi son sahifesi ve Şeyh Hacı Fevzi Efendi ve Mustafa Kemal’in de aralarında bulunduğu 45 kişilik delegeler ve imzaları.(Fahrettin Kırzıoğlu, age. c.3, s.155.)
(***Sürecek)