Suni bir gübre çeşidi olan amonyum sülfat yani şeker gübresi kimyasal olarak (NH4)2SO4 formülüyle gösterilmektedir. Genelde doğal gübrenin yanı sıra toprakta azot oranını artırmak için tercih edilmektedir. Uzun süreli kullanımda toprak asitliğini artırarak kireçlenme sorununu engellemenizi de sağlar. Asit oranı yüksek topraklarda ise şeker gübresi yerine yerine %33 amonyum nitrat gübresi tercih edilmektedir. Doğru zamanda ve doğru oranda kullanımı bitkiler için faydalı olan şeker gübresi hakkında bilgilere gelin daha yakından bakalım.
Şeker Gübresinin Faydaları ve Zararları
Şeker gübresi yararlarının zararlarından çok daha fazla olduğu bir gerçek. Ancak doğru oranda kullanılması gerekiyor. Şeker gübresinin faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Sulama suyunda kireç olan bölgelerde toprağın pH derecesini düşürerek kireçlenme riskini azaltır.
- Uygun topraklarda doğru miktarda kullanım sonucunda verimi yükseltir.
- Azot gübresi, kükürt, fosfor ihtiyacı olan bitkilerin gelişimini hızlandırır.
- Kumlu topraklarda seyrek olarak kullanılarak toprağın besleyiciliğini artırır.
- Kurak bölgelerde toğrağın nemi ile beraber eriyebildiği için kalıntı bırakmadan rahatlıkla kullanılabilir. Damla sulama sonrasında tarım alanlarında tercih edilmektedir.
- İçeriğinde yer alan amonyum formundaki azot sayesinde topraktaki fosforun daha rahat alınmasını sağlar. Özellikle kireçli topraklarda verimi artırmak ve dengeli bir toprak elde etmek için tercih edilmektedir.
Faydaları bu şekilde olan şeker gübresinin bilinen zararları ise şu şekildedir:
- Şeker gübresi cildinizle uzun süre temas etmemelidir. Cilde teması sonucunda ciltte hasarlar oluşturabilir. Bu nedenle kesinlikle eldiven eşliğinde kullanılmalıdır.
- Çok miktarda şeker gübresi kullanımı toprağın kalsiyum eksikliği yaşamasına neden olabilir. Özellikle bitki köklerinin yanmasına ve besleyici özelliklerin kaybolmasına neden olmamak için doğru miktarda kullanım oldukça önemlidir.
- Yaprak güzelliği için gereksiz yere şeker gübresi kullanmanız, bitkilerin solmasına ve sağlıklarını yitirmesine neden olabilir. Şeker gübresini torflu topraklarda değil, kireçsiz veya kireç oranı yüksek topraklarda kullanmalısınız.
Şeker Gübresi Hangi Bitkilere Verilebilir?
- Doğal gübrelerdeki kadar element içeriğine sahip olmayan şeker gübresi, toprağı düzenleyici etkisi nedeniyle tercih edilen bir ürün haline gelmiştir. Toprağın yüksek alkaliliğini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Normal gübrelerde de azot olsa da bu oran yeterli gelmediğinde tercih edilebilir. Bu nedenle belli oranda ve sadece ihtiyaca göre kullanılmalıdır. Toprak asitli ise şeker gübresi kullanılmamalı veya az miktarda kullanılmalıdır. Yoksa bitkinin kalsiyum eksikliği yaşamasına neden olabilir ve gelişimine zarar verebilirsiniz. Tohumdan yetiştirilen mahsuller için ise şeker gübresi daha çok kullanılmaktadır. Bu sayede daha çok mahsul alındığı ve verimin arttığı belirtilmektedir.
- Şeker gübresini tahıl ekiminde kullanacaksanız, gübre miktarının yarısı kullanılırken sapa kalkma döneminde diğer yarısı uygulayabilirsiniz. Merve ağaçlarında ise çiçeklenmeden önce ve sonbaharda, püskürtme işlemiyle gübre verilmektedir. Çiçeklenme öncesinde taç iz düşümlerine gübre gömülerek de uygulama yapılabilirsiniz. Bağda amonyum sülfat gübresi kullanılacağında gübrenin yarısı ekimde, yarısı şubat veya mart aylarında toprak işlenirken dökülmelidir. Sebze ekiminde, amonyum sülfatın yarısı dikimden 15 gün sonra yarısı meyve bağlanmasının ardından kullanılmalıdır. Son olarak bostanlarda amonyum sülfat kullanacaksanız gübrenin yarısını ekim sırasında yarısını çapadan önce vermeniz en doğru yöntem olacaktır.
- Üst gübre olarak şeker gübresi kullanacaksanız, gübrenin muhakkak toprağa karıştırılması gerekmektedir. Toprak yüzeyinde kalan amonyum sülfat alkali koşullarda gaz kaybına yol açar ve gübre verimini kaybeder. Uygulama esnasında serpme veya mibzer yöntemlerini tercih edebilirsiniz. Ağaçlarda ise taç izdüşümüne gömülerek ve püskürtülerek toprağa besin verebilirsiniz. Şeker gübresini salatalık, domates, patlıcan gibi tohumdan veya fideden yetişen bitkiler için ölçülü bir şekilde kullanabilirsiniz. Mısır, lahana ve süs bitkilerinde kullanımı mevcuttur. Özellikle salon bitkilerinde yaprakların daha canlı ve güzel görünmesi için tercih edilmektedir.
Peki, şeker gübresi saksı bitkilerinde nasıl kullanılmalıdır?
Toprağın yeterince besleyici olduğundan emin olduktan sonra saksı bitkilerinde kullanım yapabilirsiniz. Monstera türleri, Alocasia türleri, bonsai süs ağaçlarında kullanım için uygundur. Ayrıca yaprak güzelliği için yetiştirilen ve kocaman yapraklı olması gereken devetabanı, filkulağı ve Pachira gibi türler için faydası olur. Gelişim dönemlerinde ayda bir defa 1 litre suya yarım çay kaşığı kadar şeker gübresi ekleyip eritin ve bunu sulu karışımla bitkilerinizi sulayın. Yapraklar daha hızlı gelişecek ve daha canlı görünecektir.