Ölüm karinesinde kişinin gerçekten ölümüne kesin gözüyle bakılacak durumlar içerisinde kaybolması gerekmektedir. Ölüm karinesi Türk Medeni Kanunu madde 31’de hüküm altına alınmıştır.
Ölüm Karinesi Nedir?
Ölüm karinesi için iki olayın gerçekleşmesi gerekmektedir.
1-Kişinin ölümüne kesin gözüyle bakılmasını gerektiren durumlar içerisinde kaybolması
2-Cesede ulaşılamamış olması
Kişi için ölüm karinesi çıkartılabilmesi için kazadan yada gerçekleşen olaydan sağ kurtulma ihtimalinin çok ama çok düşük ihtimali olması gerekmektedir. Objektif olarak bakıldığında ölümüne kesin gözüyle bakılması gerekmektedir. Ayrıca kişinin bu olaydan sonra cesedine ulaşılamamış olması gerekmektedir. Cesedine ulaşılırsa zaten ölüm işlemi uygulanılacaktır. Cesedine ulaşılamamış olması ölüm karinesi için en önemli iki unsurdan bir tanesidir.
Örneğin; Yolcu uçağının okyanusa düşmesinden sonra cesedine ulaşılamayan yolcular için ölüm karinesi çıkartılabilir.7
Ölüm Karinesinin Sonuçları
1-Kişi hukuken ölmüş sayılır.
2-Kişi evliyse, evlilik kendiliğinden sonra erecektir.
3-Ölen kişinin malvarlığı, aktifiyle pasifiyle mirasçılara geçecektir.
Gaiplik Nedir?
Gaiplik, ölüm şüphesiyle kaybolan veya kendisinden uzun süreden beri hiçbir şekilde haber alınamayan bir kişinin ölümü hakkında kuvvetli bir ihtimal var ise başvuru üzerine mahkemenin karar vermesine bağlı olan bir adi karinedir. Ölüm tehlikesiyle kaybolmada 1 yıl, kendisinden uzun süreden beri haber alınamassa eğer 5 yıl geçmeden gaiplik kararı alınamamaktadır. Gaiplik, Türk Medeni Kanunu madde 32’de düzenlenmektedir.
Gaiplik kararı için iki durumdan birinin gerçekleşmesi gerekmektedir.
1-Kişiden kimsenin uzun süreden beri haber alamaması
2-Ölüm tehlikesi içerisinde kaybolması
Bu iki durumdan birinin gerçekleşme koşulu vardır. Kişiden kimsenin uzun süreden beri haber alamamasındaki uzun süre 5 yıl, ölüm tehlikesi içerisinde kaybolmasındaki süre ise 1 yıldır. Bu süreler geçmeden gaiplik kararı alınamamaktadır. Mahkeme gaiplik kararını resen veremez. Kişi için gaiplik kararı verilmesinde menfaati bulunanların başvuru yapması gerekmektedir.
Mahkeme, gaiplik kararı verebilmesi için gaipliğine karar verilecek olan şahıs hakkında bilgisi bulunabilecek kimseleri, belirli bir süre içerisinde bilgi vermeleri için yapılacak bir ilanla huzura çağırır. Yapılacak bu ilanın ardından bir ilan daha yapmak zorundadır. İlk ilanla ikinci ilan arasında en az 6 ay geçmesi gerekmektedir. İkinci ilandan sonra ise gaiplik kararını verebilir.
Gaiplik Kararının Sonuçları
1-Kişi hukuken ölmüş sayılır.
2-Gaip evliyse, evliliği gaiplik kararıyla kendiliğinden son bulmayacaktır. Bunun için eşin evliliğinin feshini talep etmesi gerekmektedir.
3-Teminat karşılığında gaibin mal varlığı aktifi ve pasifiyle mirasçılara geçer.