Buram buram tarih kokan Kemaliye evleri hem mimari yapısı hem de etkileyici görüntüleriyle adeta tarihin kapılarını aralıyor. Bambaşka bir döneme ait hissettiren etkileyici yapısı ve bölümleriyle dikkatleri üzerine çeken bu evler turistleri d eilçeye çeken en önemli etken niteliğinde.
Kemaliye, kuruluşundan bu yana birçok kültüre ev sahipliği yaparak, tarih boyunca zengin bir kültürel miras oluşturmuştur. Bu miras, doğal çevre ile mimari uyumunun en güzel örnekleriyle günümüze kadar ulaşmıştır.
Doğayla Uyumlu Mimari
Kemaliye evleri, topografyaya uygun şekilde inşa edilmiştir. "Mağ" adı verilen 3-3.5 metrelik aks sistemiyle tasarlanan bu evler, araziyi ekonomik bir şekilde kullanma gerekliliğiyle iki, üç veya dört katlı olarak yapılmıştır. Eğimli arazilere yerleşen evlerin her katında, sokak veya bahçe ile bağlantılı kapılar bulunmaktadır.
Evlerin İç Düzeni
Kemaliye evlerinde alt katlar genellikle hizmet katı olarak kullanılırken, ana katlarda yaşam alanları yer alır. Divanhane, selamlık, sofa ve mutfak gibi alanlar bu katlarda bulunur. Üst katlarda ise yatak odaları yer alır. Son katlar, tarımsal ürünlerin işlenmesi ve kurutulması için kullanılır.
Sofa: Ortak Alanın Kalbi
Sofa, evin içindeki önemli bir geçit işlevi görür. Diğer mekanlarla doğrudan bağlantısı sayesinde, katların dış çevre ile ilişkisini güçlendirir. Bu alan, evin avlu öğesini iç mekanında yansıtma çabasının bir ifadesidir.
Divanhane: Görsel İletişim Mekanı
Divanhane, sofanın oturma işlevli bölümüdür ve manzara ile olan görsel ilişkileri kurar. Ana kat planını düzenleyen temel mekan olarak öne çıkar.
Oda Düzeni: İşlevsellik ve Estetik
Kemaliye evlerinde odalar, yeme, oturma ve yatma işlevlerine hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır. Sofanın her iki yanında simetrik bir düzenle konumlanan odalar, manzaraya bakan pencereleri ile dikkat çeker.
Servis Mekanları: İşlevsellik Ön Planda
Kemaliye evlerinin mutfakları, günlük hazırlık ve pişirme için düzenlenmiştir. Genellikle ana katın arka kısmında yer alır ve diğer mekanlarla uyum içindedir. Depolama alanları ise, meyve, sebze ve tahıl gibi gıda maddelerinin korunmasına yönelik tasarlanmıştır.
Farklı Sosyal Yapılar
Kemaliye evleri arasında zengin ve fakir ailelerin evleri arasında büyük bir fark yoktur. Aralarındaki temel fark, kat sayısı ve ev boyutlarıdır. Tüm oturma mekanları manzaraya bakar ve evlerin yapımında taş ile ahşap malzeme kullanılır.
Kapı ve Tokmak Detayları
Kemaliye evlerinin kapıları ve kapı tokmakları da dikkat çekici özellikler taşır. Tokmaklar, ses tonuna göre farklılık gösterir; kalın ses çıkaranlar erkekler, ince ses çıkaranlar ise kadınlar tarafından kullanılır.
UNESCO Adaylığı ve Koruma Çabaları
Kemaliye, zengin doğal ve kültürel özellikleri ile UNESCO Dünya Mirası Adayı olmuştur. ÇEKÜL Vakfı’nın "7 Bölge 7 Kent" projesi kapsamında yer alan Kemaliye, geçmişin izlerini taşıyan özgün mimari yapılarıyla Anadolu kültürünün en önemli örneklerinden biridir.
Kemaliye, tüm bu özellikleri ile geçmişin parlak sayfalarını anımsatan, Anadolu kültürünün gözler önüne serildiği önemli bir destinasyondur. Görülmesi gereken bu sivil mimari örnekleri, zengin bir kültürel mirasın parçasıdır.
