Erzincan İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat’ta yaşanan kaza, dokuz işçinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmıştı. Bu elim olay, çevre ve insan sağlığına yönelik iddiaları da beraberinde getirdi. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Kaan Kadıoğlu ve ekibi, bölgede kapsamlı incelemeler yaparak bir rapor hazırladı.
Doğal Ortamda Belirgin Değişim Yok
Çöpler maden sahasında yapılan incelemelerde, kazanın çevresel etkilerinin sınırlı olduğu belirtildi. Kadıoğlu, "Olay öncesi ve sonrası karşılaştırıldığında doğal ortamda kayda değer bir değişim görülmedi," dedi. Toprak analizi sırasında belirlenen bazı yüksek konsantrasyon değerlerinin, işletme kaynaklı değil, bölgedeki kayaçların doğal özelliklerinden kaynaklandığını ifade etti.
Siyanür İddialarına Bilimsel Yanıt
Kazanın ardından siyanürün Fırat Nehri’ne karıştığı yönündeki iddialar gündeme gelmişti. Ancak Kadıoğlu, Fırat Nehri’nden alınan örneklerin bu iddiayı desteklemediğini belirtti. “Fırat gibi uzun bir nehirde, düşük miktarda karışan bir sıvının yüksek değerler oluşturması mümkün değil. Asıl kontrol edilmesi gereken yeraltı suları ve bölgedeki su kuyularıdır,” açıklamasında bulundu.
Toprak ve Hava Kalitesi: Doğal Zenginliklerin Etkisi
Toprak analizlerinde, kazadan önce ve sonra alınan örnekler arasında büyük farklılıklar tespit edilmedi. Kadıoğlu, bölgedeki arsenik, civa ve kadmiyum gibi minerallerin yüksek değerler göstermesinin, doğal kayaç yapısından kaynaklandığını vurguladı. Hava kalitesine ilişkin sorulara ise, "Madencilik açısından zengin bölgelerde hava kalitesinin tehlikeye girebileceğini, ancak bunun da yerel kayaçların doğal özelliklerine bağlı olduğunu görüyoruz," dedi.
Jeolojik Zenginlik ve Madenciliğin Gerekliliği
Bölgedeki maden işletmesinin temel nedeni, kayaçlarda bulunan doğal zenginlikler. Kadıoğlu, Çöpler sahasının jeolojik yapısını şu sözlerle anlattı:
“Arsenopirit ve pirit gibi minerallerce zengin bir alan. Bu minerallerin doğası gereği arsenik, civa ve kadmiyum miktarları, normal kayaçlara göre binlerce kat daha yüksek. Bu özellikler, bölgeyi madencilik için cazip hale getiriyor.”
Çevresel Riskler ve Madencilik Gerçeği
Raporda, kazanın çevresel etkilerinin sınırlı olduğu ve bölgenin doğal kayaç yapısının madenciliği gerekli kıldığı vurgulandı. Kadıoğlu, madenciliğin doğru işletme yöntemleriyle çevresel risklerin minimize edilerek yapılabileceğini belirtti. Çöpler Altın Madeni, bölgenin doğal zenginliklerinden kaynaklanan ekonomik bir potansiyel sunarken, kazanın ardından yapılan incelemeler, çevresel etkilerin abartıldığı yönündeki görüşleri destekliyor.
Madenciliğin devam etmesi, hem bölgenin ekonomisine katkı sağlayacak hem de doğal kaynakların kontrollü bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanıyacak.