Vücudumuzun dirençli ve sağlıklı bir şekilde ayakta durabilmesi için vitaminlere ihtiyacımız var. Vücut hem gelişim aşamasında hem de işlevlerini yerine getirme aşamasında olması gerektiği gibi bir çalışma düzenine sahip olması için ihtiyaç duyduğu vitaminleri arzular. Vücudumuzda bulunması gereken vitaminlerden birinin eksikliği bazı sorunlara yol açarak sağlımızı ve direncimizi etkilemekte. Vücudumuzda A, C, D, E, K vitaminleri ve B vitaminleri fonksiyonların gerekli şekilde çalışmasını düzenleyerek hayatımızı kolaylaştırmakta.
Peki hangi vitamin ne işe yarıyor?
A Vitamini
Metabolizmanın sağlıklı bir şekilde görevini yapabilmesi için A vitamini içeren besinler tüketmek gereklidir. A vitamini, özellikle büyüme çağındaki çocukların kemiklerini güçlendirici bir rol oynar. Göz sağlığı için önemlidir.
B1 Vitamini (Tiamin)
Halsizlik, kas yorgunluğu, iştahsızlık gibi durumların giderilmesinde kullanılan bir vitamindir. Vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar. Hücre yaşlanmasını geciktirir.
B2 Vitamini
Cilt hastalıklarına iyi gelen bir vitamindir. Ağız, burun ve göz çevresinde oluşan döküntülerin, kaşıntıların, kızarıklıkların giderilmesinde etkilidir.
B3 Vitamini
B3 vitamini onarımda görevli bir vitamindir. Bazen organizmayı etkileyen hücrelerde zarar görmüş yapılar meydana gelir. B3 vitamini antioksidan göreviyle bu zararlı unsurlarla savaşır. Yetersiz protein tüketen ve çok yönlü beslenme alışkanlığı olmayan kişilerde ortaya çıkan hastalıkların tedavisinde kullanılır.
B6 Vitamini
B6 vitamini tıpkı B1 vitamini gibi enerji üretiminde önemli bir vitamindir. Kırmızı kan hücrelerinde meydana gelebilecek sorunların önlenmesinde etkilidir.
B12 Vitamini
B12, hayvansal protein kaynaklı bir vitamindir. Yapılan araştırmalara göre B12, Türk toplumunda en çok eksikliği görülen vitaminlerin başında gelir. Anne ve bebek sağlığı için en çok gerekli görülen vitaminlerdendir.
C Vitamini
C vitamini, bu vitamin yönünden zengin olan sebze ve meyvelerden kolaylıkla vücuda alınabilen bir vitamindir. Genellikle enfeksiyona bağlı bağışıklık problemlerinin tedavisinde kullanılır. Diş etleri hastalıklarının tedavisinde C vitamini takviyesi oldukça yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Etkili bir antioksidandır. Demirin vücuda alımını kolaylaştırdığından kan hastalıklarının tedavisinde de güçlü bir vitamin rolü oynar.
D Vitamini
D vitaminin temel kaynağı güneş ışığıdır. Balık yağı harici diğer hayvansal ya da bitkisel gıdalarda D vitamini bulunmaz. Kemiklerin güçlenmesi için önemlidir. İleri bir yaştan sonra ortaya çıkan kemik erimesi rahatsızlığının başlıca tedavi ilacıdır. D vitamini eksikliğinde, obezite sorunu yaşan kişilerin sağlıklı bir şekilde kilo vermesi zorlaşır. İnsülin direnci olan hastalara çoğunlukla D vitamini takviyesi alması önerilir.
E Vitamini
Mide rahatsızlıklarının giderilmesinde, yağ formunda olan bu vitaminin antioksidan olarak vücutta önemli etkileri vardır.
K Vitamini
Sıvı yapıdaki kanın yeteri kadar koyulaşmasını sağlar. Eksikliğinde kan cıvıklığı görülür. Bu sebeple K vitamini, kalp damar sağlığı için önemlidir. Kalsiyumun vücuda alımını kolaylaştırır. Yağda eriyen bir vitamin olmasına rağmen A, D, E vitaminleri gibi vücutta uzun süreli kalmaz. Uzun süreli ilaç kullanan kişilerde K vitamini eksikliği için takviye kullanmak gerekebilir.
Hangi vitamin hangi besinlerde var?
A Vitamini;
- Sığır karaciğeri ve diğer sakatatlarda (ancak bu gıdalar da kolesterol bakımından yüksektir, bu nedenle yediğiniz miktarı sınırlandırabilirsiniz).
- Somon gibi bazı balık türlerinde,
- Yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, havuç ve kabak gibi diğer yeşil, turuncu ve sarı sebzelerde,
- Kavun, kayısı ve mango gibi meyvelerde bolca A vitamini bulunur.
B1 Vitamini (Tiamin);
- Kepekli tahıllar ve güçlendirilmiş ekmek, tahıl, makarna ve pirinç,
- Et ve balık,
- Baklagiller(siyah fasulye ve soya fasulyesi gibi, tohumlar ve fındıkta bulunur.
B2 Vitamini (Riboflavin);
- Yumurtalar, sakatatlar, böbrekler ve karaciğer gibi, yağsız etlerde ve az yağlı sütlerde,
- Yeşil sebzelerde (kuşkonmaz, brokoli ve ıspanak gibi),
- Güçlendirilmiş tahıllar, ekmek ve tahıl ürünlerinde bulabilirsiniz.
B3 Vitamini (Niasin);
- Kümes hayvanları, sığır eti ve balık gibi hayvansal gıdalarda,
- Bazı fındık, baklagiller ve tahıl türlerinde,
- Birçok ekmek ve tahıl gibi zenginleştirilmiş gıdalarda bulabilirsiniz.
B5 Vitamini (Pantotenik Asit);
- Sığır eti, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve sakatatlarda
- Yumurta ve süt ürünlerinde,
- Mantar, avokado, patates ve brokoli gibi sebzelerde,
- Tam buğday, kahverengi pirinç ve yulaf gibi tam tahıllarda,
- Fıstık, ayçiçeği tohumu ve nohut gibi besinlerde bulunur.
B6 Vitamini:
- Kümes hayvanları, balık ve sakatatların hepsi B6 vitamini bakımından zengindir.
- Patates ve diğer nişastalı sebzeler B6 vitamininin başlıca kaynaklarındandır.
- Önemli B6 Vitamini kaynakları arasında meyvelerde (narenciye hariç) yer alır.
B7 Vitamini (Biotin):
- Et, balık, yumurta ve sakatatlar,
- Tohumlar ve fındık,
- Bazı sebzeler (tatlı patates, ıspanak ve brokoli gibi) de bulunur.
B9 Vitamini (Folat);
- Sığır karaciğeri,
- Sebzeler (özellikle kuşkonmaz, brüksel lahanası ve ıspanak ve hardal yeşilliği gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler),
- Meyve ve meyve suları (özellikle portakal ve portakal suyu),
- Fındık, fasulye ve bezelye (yer fıstığı, börülce ve barbunya gibi) besinlerde bulunur.
B12 Vitamini;
- B12 vitamininin en iyi kaynakları olan sığır karaciğeri ve istiridyede,
- Balık, et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve ayrıca B12 vitamini içeren diğer süt ürünlerinde,
- B12 vitamini ile güçlendirilmiş bazı kahvaltılık tahıllar, besleyici mayalar ve diğer gıda ürünlerinde bulunur.
C Vitamini;
- Turunçgiller (portakal ve greyfurt gibi) ve meyve sularının yanı sıra çok fazla C vitamini içeren kırmızı ve yeşil biber ve kivide bulunur.
- Ayrıca C vitamini içeren brokoli, çilek, kavun, fırında patates ve domates gibi diğer meyve ve sebzelerde de bulunur.
D Vitamini;
- Somon, ton balığı ve uskumru gibi yağlı balıklar en iyi D vitamini kaynakları arasındadır.
- Sığır karaciğeri, peynir ve yumurta sarısında az miktarda bulunur.
E Vitamini;
- Buğday tohumu, ayçiçeği ve aspir yağları gibi bitkisel yağlar en iyi E vitamini kaynakları arasındadır. Mısır ve soya fasulyesi yağları da bir miktar E vitamini sağlar.
- Fındık (fıstık, fındık ve özellikle badem gibi) ve tohumlar (ayçiçeği tohumu gibi) de en iyi E vitamini kaynakları arasındadır.
- Ispanak ve brokoli gibi yeşil sebzeler bir miktar E vitamini sağlar.
K Vitamini;
- Ispanak, lahana, brokoli ve marul gibi yeşil yapraklı sebzelerde,
- Sebze yağlarında,
- Yaban mersini ve incir gibi bazı meyvelerde,
- Et, peynir, yumurta ve soya fasulyesi gibi besinlerde bulunur.
Uzmanların verdikleri bu bilgilendirmeler dahilinde vitaminler konusunda eksikliklerinizi takviyelerle desteklemeniz sağlıklı bir vücut ve sağlıklı bir yaşamın temel şartı desek yanlış olmaz.