Türkiye’de gıda fiyatları Kasım ayında hızla artmaya devam etti. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından açıklanan Gıda Fiyat Endeksi (TEGE) verilerine göre, 1-30 Kasım 2024 döneminde gıda enflasyonu bir önceki aya göre yüzde 3,39 arttı. Enflasyonun artmasındaki başlıca etkenlerden biri, kış mevsiminin başlamasıyla birlikte bazı ürünlerin fiyatlarında görülen yüksek artışlar oldu. Kasım ayında taze meyve ve sebze fiyatları arasında en belirgin yükselişler, kırmızı lahana, lahana ve patlıcan gibi ürünlerde yaşandı. Öte yandan, limon, armut ve patates gibi bazı taze ürünlerde ise fiyat düşüşü gözlemlendi.
Gıda fiyatlarında en çok yükselen diğer ürünler ise kakaolu toz içecekler, yumurta ve kuru üzüm oldu. Buna karşın lokum, kaşar peyniri ve yer fıstığı gibi bazı ürünlerde fiyatlar geriledi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Geçinme Endeksi’ne göre, Kasım ayında gıda enflasyonu yüzde 3,28, Türk-İş mutfak enflasyonunda ise yüzde 0,64 olarak açıklandı.
Kasım ayının en yüksek artışını ise taze sebzeler gördü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, taze sebzeler yüzde 29,55 oranında zamlandı. Yumurta fiyatları ise yüzde 14,10 oranında arttı. Çikolata ve şekerleme fiyatları da yüzde 6,80 oranında yükseldi.
Girdi Maliyetleri Yüksek, Fiyatlar Durumdan Olumsuz Etkileniyor
Gıda fiyatlarındaki yükselişe etki eden faktörlerden biri de soğuk havaların etkisiyle yaşanan erken sera geçişi ve bunun getirdiği enerji maliyetlerinin artışı. Uzmanlar, kış sezonunda sebze ve meyve fiyatlarındaki artışın yüksek girdi maliyetlerinden kaynaklandığını belirtiyor. Uzmanların yaptığı açıklamalara göre, girdi maliyetleri, yüksek mazot fiyatları ve enerji maliyetlerinin etkisiyle gıda fiyatlarının düşmesini engelliyor. Bu durumda, gıda enflasyonunun azalma yerine artarak devam etmesi kaçınılmaz oluyor.
Uzmanlar, gıda fiyatlarındaki bu artışın yalnızca mevsimsel etkilerle değil, aynı zamanda üretim ve lojistik maliyetlerindeki yükselmelerle de ilgili olduğunu vurguluyor. Bu süreçte, üreticilerin artan maliyetleri karşılamak için fiyatlarını artırdığı, bu durumun da tüketici fiyatlarına yansıdığı belirtiliyor.
Yıllık Gıda Enflasyonu Yüksek Seviye Gösteriyor
2024 yılı itibarıyla yıllık gıda enflasyonu da dikkat çekici şekilde yüksek. TEPAV’a göre yıllık gıda enflasyonu yüzde 45,66 seviyesinde, Türk-İş’e göre ise bu oran yüzde 46,01 olarak kaydedildi. TÜİK verilerine göre, kasım ayında yıllık gıda enflasyonu yüzde 48,57 olarak açıklanmış durumda. Bu yüksek oranlar, gıda sektöründeki maliyet artışlarının tüketici fiyatlarına doğrudan yansıdığını gösteriyor.
Gıda enflasyonundaki bu artış, Türkiye'deki ekonomik koşullar ve tarımsal üretim maliyetlerinin yüksekliğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Uzmanlar, gıda fiyatlarındaki artışın kısa vadede düşmesi beklenmediğini, bu durumun devam etmesinin olası olduğunu belirtiyor.
