Erzurum'un tarihi dokusuyla özdeşleşen kültürel mirası, kadınların bir araya gelerek kurduğu girişimle yeniden hayat buluyor. 49 yaşındaki sosyolog eğitimci ve iki çocuk annesi Işılay Çakır'ın öncülüğünde 5 yıl önce kurulan Palandöken İnovasyon Kadın Girişimciler ve İşletme Kooperatifi, yöresel yemekler ve kültürel etkinliklerle Erzurum'un özgünlüğünü yaşatmaya devam ediyor.
Kadınlar, kooperatif çatısı altında hem şehrin unutulmaya yüz tutmuş lezzetlerini tanıtıyor hem de kadın istihdamını artırarak sosyal hayatta önemli bir rol üstleniyor. Başlangıçta 9 ortakla yola çıkan kooperatif, bugün 13 ortakla faaliyet gösteriyor ve 21 kişilik bir ekiple Erzurum'un en bilinen mekanlarından biri haline gelmiş durumda.
Yöresel Lezzetlerden Aşıklar Sohbetine
2019 yılında Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) tarafından sağlanan 2 milyon liralık destekle, tarihi Erzurum Kalesi'nin bulunduğu alanda açılan cağ kebabı restoranı, aynı zamanda kentin unutulmuş yemeklerinin de sunulduğu bir mekâna dönüştü. Kooperatif üyeleri, burada şalgam dolması, lahana dolması, ekşili etli dolmalar ve kesme çorbası gibi geleneksel yemekleri misafirlerine ikram ediyor. Erzurum'un ünlü tatları kaz lokması ve demir tatlısı da menüdeki yerini alıyor.
Ancak kadın girişimcilerin amacı sadece mutfakla sınırlı değil. Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen’in desteğiyle, restoranın yanına açtıkları Sümmani Baba Aşıklar Kıraathanesi ve Gelenek Evi, şehre kültürel bir değer katıyor. Haftanın belirli günlerinde, aşıklar, halk ozanları ve Türk halk müziği sanatçıları sahne alarak, bölgenin zengin kültürel mirasını yaşatıyor. Yöresel yemeklerle birlikte edebiyatın harmanlandığı bu özel mekân, ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
Kadınların Girişimcilik Hikâyesi
Işılay Çakır, kooperatifin kuruluş hikâyesini, kadınların istihdamını artırma ve yöresel yemekleri tanıtma arzusuyla başlattıklarını anlatıyor. “Yöresel yemeklerimizi yaşatmak ve Erzurum’un kültürünü dünya çapında tanıtmak için çıktığımız bu yolda, aldığımız destekle önemli adımlar attık” diyen Çakır, aynı zamanda kıraathanenin işletilmesinin, kadın girişimciliğinin gücünü simgelediğini vurguluyor. “Kıraathane işletmek, genellikle erkeklere ait bir alan gibi görülür. Ancak biz bu alanda da fark yaratıyoruz. Kadınların gücünü ve dayanışmasını gösterdiğimiz için gururluyuz.”
Çakır, Erzurum’a özgü küflü peynir ve közde patates gibi ikramlarla da şehrin geleneksel tatlarını yaşatmaya devam ettiklerini belirtiyor. Aynı zamanda kadınlar, kooperatif çatısı altında ürettikleri el sanatlarıyla kıraathanede satış yaparak ekonomik katkı sağlıyor.
Misafirler Eski Lezzetlere Doyuyor
Kooperatifin diğer ortaklarından Yeşim Özdemir ise, misafirlerin yöresel yemeklere olan ilgisinin arttığını dile getiriyor. “Unutulmuş yemeklerimize olan talep bizi mutlu ediyor. Misafirler eski yemek lezzetlerinin özlemini burada gideriyor” diyen Özdemir, kıraathanedeki etkinliklerin de büyük ilgi gördüğünü aktarıyor. Özdemir, “Kadınlar olarak kıraathane işletmek bizlere farklı bir deneyim oldu. Ama gelen olumlu tepkiler, bu işin ne kadar değerli olduğunu gösteriyor” şeklinde konuşuyor.
Kadın Girişimciliği Erzurum’un Kültürel Zenginliğini Yaşatıyor
Erzurum'da kadınların girişimcilik ve dayanışma ruhuyla yürüttüğü bu projeler, sadece yerel ekonomiye değil, aynı zamanda şehrin kültürel dokusuna da katkı sağlıyor. Palandöken İnovasyon Kadın Girişimciler ve İşletme Kooperatifi'nin ortaya koyduğu bu örnek, kadınların gücünün ve yaratıcılığının her alanda nasıl bir fark yaratabileceğini gösteriyor. Hem lezzetler hem de edebiyatla zenginleşen bu girişim, Erzurum’un unutulmaya yüz tutmuş kültürünü yaşatırken, kadınların toplumsal hayatta daha güçlü bir yer edinmesini sağlıyor.
Bu girişim, hem Erzurum'un tarihi mirasını yaşatmaya hem de kadınları ekonomiye kazandırmaya devam ediyor. Sosyal dayanışma, kültür ve lezzet birleşerek, şehrin kimliğine anlam katıyor.