Marmara, Doğu Anadolu, Karadeniz, İç Anadolu ve ege bölgesinde yoğun olarak yetiştirilen dut, beyaz ve karadut olmak üzere ikiye ayrılır. Yüksek C vitamini, karbonhidrat ve antioksidan bileşenler içeren dut meyvesi taze olarak tüketilir. Ancak taze olarak çok çabuk bozulan dutun kaynatılması sonucu oluşan dut pekmezi her mevsim tüketilebilir.
Dutun ezilerek şıra adı verilen sıvıya dönüştürülmesi ve daha sonra bu sıvının kaynatılarak koyu bir şuruba dönüşmesi sonucu oluşan dut pekmezi faydaları ile ön plana çıkmaktadır. Peki, dut pekmezi yemek neye iyi gelir?
Dut Pekmezi Faydaları
- Kansızlığa iyi gelir.
- Çocukların büyüme ve gelişiminde etkindir.
- Anne sütünü artırır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Boğaz enfeksiyonuna ve öksürüğe iyi gelir.
- Sindirim sistemini rahatlatır.
- Cinsel gücü artırır.
- Spor yapanlar için enerji kaynağıdır.
- Besleyicidir; demir, vitamin ve mineral deposudur.
- Kemikleri güçlendirir.
- İştahı artırır, kilo almayı destekler.
Kansızlığa İyi Gelir
Dut pekmezi, demir minerali bakımından zengindir. Demir, vücutta kırmızı kan hücrelerinin üretimi ve oksijen taşıma kapasitesi için önemlidir. Kansızlık durumlarında demir eksikliği sık görülür, bu nedenle demir içeren gıdaların tüketilmesi önerilir.
Çocukların Büyüme ve Gelişiminde Etkindir
Dut pekmezi çocuk gelişimine olumlu katkılarda bulunabilir. Dut pekmezi, çocukların büyüme ve gelişimi için gerekli olan bazı besin öğelerini içerir. İşte, dut pekmezinin çocuk gelişimine olası faydaları:
- Demir ve B vitaminleri
- Kalsiyum ve magnezyum
- Antioksidanlar
- Doğal şeker kaynağı
Anne Sütünü Artırır
Dut pekmezinin faydası arasında anne sütünü arttırıcı özelliği yer almaktadır. Dut pekmezi, geleneksel olarak anne sütünü artırdığına inanılan besinlerden biridir. Dut pekmezi içeriğinde demir, folat, B vitaminleri, kalsiyum gibi besin öğelerini bulundurması nedeniyle genel sağlığa olumlu etkiler sağlayabilir. Bu besin öğeleri, bir anne için besleyici olabilir. Emzirme süreci kritiktir; doktor onayı alınması elzemdir.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Kış aylarında soğuğa karşı vücut direncini arttırır. Bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve vücudu enfeksiyonlara karşı daha dirençli hale getirebilir; çünkü dut pekmezi içeriğinde C vitamini ve antioksidan bileşenler yer almaktadır.
Boğaz Enfeksiyonuna ve Öksürüğe İyi Gelir
Bronşit ve astım hastalığının tedavisinde yardımcı olabilir. Öksürük ataklarında veya boğaz ağrılarında tüketilmesinin boğaz yolunu yumuşattığına dair görüşler yer almaktadır.
Sindirim Sistemini Rahatlatır
Faydaları ile ilgili en sık sorulan dut pekmezi mideye iyi gelir mi sorusudur. Özellikle gastrit ve ülser gibi mide hastalıkların tedavisini destekleyebilir. Ayrıca lif içeriği nedeniyle dut pekmezi kabızlık etkilerini hafifletebilir.
Cinsel Gücü Artırır
Dut pekmezi, doğal şeker içerir ve enerji sağlamak için kullanılabilir. İçerdiği karbonhidratlar, hızlı bir enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Cinsel performans artırıcı olarak tek başına veya kuru yemişler eşliğinde tercih edilebilir.
Spor Yapanlar İçin Enerji Kaynağıdır
Sporcular için sağlıklı bir enerji deposudur. Dut pekmezi doğal bir şeker kaynağıdır ve egzersiz öncesi veya sonrasında enerji sağlamak için kullanılabilir. Egzersiz öncesinde tüketilen karbonhidratlar, enerji depolarını doldurabilir ve performansı artırabilir. Egzersiz sonrasında ise karbonhidrat alımı, glikojen depolarını yeniden doldurabilir ve kas iyileşmesini destekleyebilir.
Besleyicidir; Demir, Vitamin ve Mineral Deposudur
Dut pekmezi, kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor ve potasyum gibi mineraller ile C vitamini içerir. Bu, kemik sağlığı, kan oluşumu, kas fonksiyonları ve genel vücut sağlığı için önemlidir.
Kemikleri Güçlendirir
Dut pekmezi kemik sağlığı üzerinde olumlu etkiler yapabilir. Çünkü aşağıdaki besin öğelerini barındırır:
- Demir
- Kalsiyum
- Fosfor
- Magnezyum
İştahı Artırır, Kilo Almayı Destekler
Yüksek enerji içeriği nedeniyle kilo alımına yardımcı olabilir. Dut pekmezi genellikle tatlı ve lezzetlidir, bu nedenle bazı kişilerde iştah açıcı bir etki yapabilir. Ancak, bu kişisel tercihlere ve damak zevkine bağlı olarak değişebilir.
Dut Pekmezi Nedir?
Genellikle karaduttan yapılan dut pekmezi kendine has rengi ve damakta bıraktığı farklı aroması ile en çok beğenilen pekmez çeşitlerinden biridir. Soğuk kış günlerinde vücut ısısını yükselterek enerji veren dut pekmezi dutların olgunlaşması ile birlikte yapılmaya başlanır. Dut pekmezi nerede meşhur? Dut pekmezi Artvin, Kastamonu, Tokat, Ankara, Elazığ, Malatya ve Yalova illerinde oldukça meşhurdur.
Dut Pekmezi Neye İyi Gelir?
Pekmez denilince ilk akla gelen besinlerden olan dut pekmezi kan yapar mı? Yüksek enerji verici özelliğe sahip olan dut pekmezi halsizliğe, yorgunluğa ve kansızlığa iyi gelebilir. Karaciğer ve böbrekleri güçlendirici etkiye sahiptir ve basur, siyatik ve mide hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir.
Antioksidan bileşik içeriği vücudun güçlü kalmasını destekler. Vücutta biriken toksin maddelerin dışarı atılmasını sağlayarak vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir. Ödem atıcıdır ve karaciğeri temizleyebilir. Damar sertliğine iyi gelen dut pekmezi kan dolaşımının düzenini sağlar.
Peki, dut pekmezi öksürüğe iyi gelir mi? Balgam söktürücü özelliğe sahip olan dut pekmezi öksürüğe karşı da etkin bir rol oynamaktadır. Dut pekmezi ile ilgili merak edilen bir diğer konu ise dut pekmezi reflüye iyi gelir mi sorusudur. Gaz sökücü özelliğinden dolayı dut pekmezi reflü problemlerine iyi gelebilir.
Dut Pekmezi Kalori ve Besin Değerleri
100 gram dut pekmezi yaklaşık olarak 273 kalori içerir. %70’i karbonhidrat olan dut pekmezi kalsiyum, magnezyum, potasyum ve demir mineralleri içermektedir. A vitamini, B1 ve B2 vitamini içeren dut pekmezi yüksek karbonhidrat içeriğinden dolayı yoğun bir enerji vericidir.
Besin Değeri (100 gr)
MiktarıEnerji (Kalori)273 kcal
Protein2.18 g
Yağ0.39 g
Karbonhidrat71.27 g
Lif4.0 g
Şeker51.42 g
Kalsiyum55 mg
Demir3.7 mg
Magnezyum24 mg
Fosfor30 mg
Potasyum940 mg
Sodyum5 mg
C Vitamini8.0 mg
Dut Pekmezi Nasıl Tüketilir?
Yüksek besin değerine sahip dut pekmezi nasıl kullanılır?
- Kendine has bir aromaya ve lezzete sahip olan dut pekmezi özellikle soğuk kış günlerinde kahvaltıların baş tacıdır.
- Tahin ile karıştırılabilir; ekmek üstü sürmelik tatlı sos olarak tüketilebilir.
- Enerji verici özellikleri ve vücut ısısını yükselten yapısı ile kahvaltılarda tercih edilen dut pekmezi ile kek, kurabiye ve çörekler hazırlayabilirsiniz.
- Süt veya sütlü smoothie karışımlarında tatlandırıcı olarak kullanabilirsiniz.
- Çay ya da kahve gibi sıcak içeceklerde de tatlandırıcı olarak kullanabilirsiniz.
- Hakiki dut pekmezi özellikle ağız ve boğaz enfeksiyonlarına iyi geldiği için gargara yapılarak ya da sıcak suyun içinde eritilerek tüketilir.
Dut pekmezi günde ne kadar tüketilmeli?
Kullandığınız düzenli bir ilaç veya diyabet rahatsızlığınız yoksa, gün içinde 1-2 kaşık dut pekmezi tüketebilirsiniz. Tahin ile pekmezin birlikte tüketimi de yaygındır.
Dut Pekmezi Zararları ve Yan Etkileri
Yüksek oranda karbonhidrat içeren dut pekmezi şeker hastaları tarafından sınırlı tüketilmesi gereken besinler arasında yer almaktadır. Kan şekerini yükselten dut pekmezi, insülin salınımını artırarak diyabet hastalarında problem yaşanmasına sebep olabilir.
Dut pekmezi alerji yapar mı? Dut pekmezi bazı alerjik bünyelerde alerji yapabilir. Özellikle fruktoz intoleransına sahip kişilerde alerji görülme olasılığı yüksektir.
Aşırı tüketimi sindirim sisteminde problemlere yol açarak ishale ve kusmalara neden olmaktadır. Pekmezin bu zararlı etkilerinden minimum etkilenmek için evde yapılan doğal dut pekmezi kullanmanız önerilmektedir. Ayrıca hamilelerin veya emzirme sürecindeki annelerin doktoruna danışmasında fayda vardır.